Stichting Julius Leeft!

Theater
Aangevraagd: € 256.875
Toegekend: € 0

Inleiding

Stichting Julius Leeft! wil bijdragen aan een samenleving, waarin mensen zich ongeacht hun culturele achtergrond welkom, gekend en vertegenwoordigd voelen. Hiertoe ontplooit de stichting activiteiten die de aandacht vestigen op maatschappelijk relevante ontwikkelingen op het gebied van politiek en cultuur in een cultureel diverse samenleving, naast activiteiten die bijdragen aan de overdracht van kennis over die ontwikkelingen. Julius Leeft! presenteert verhalen die de geschiedenis van migranten koppelen aan de hedendaagse samenleving en bruggen slaan tussen culturen.

Voor de periode 2017-2020 heeft Julius Leeft! een aantal activiteiten gepland. Een keer per jaar vindt een muzikale, geënsceneerde reading plaats, waarin onderwerpen uit het Nederlandse koloniale verleden aan bod komen, gepresenteerd door professionele musici en acteurs en politici en andere bekende personen in grote zalen in Nederland. Aan deze grote-zaalproducties worden voor- en/of nagesprekken gekoppeld en een educatief programma voor scholieren, die de speciale schoolvoorstellingen bezoeken. Een keer per jaar wordt een productie voor kleine zalen gerealiseerd over het thema migratie, gespeeld door professionele acteurs. Deze producties gaan steeds gepaard met randprogrammering, die erop is gericht de impact van de voorstellingen en de daarin behandelde thema's te versterken.

Tevens vindt jaarlijks het tweedaagse schrijversfestival Hollandse Nieuwe 3.0 plaats, voorafgegaan door een intensieve schrijfcursus, ter bevordering van de ontwikkeling van nieuw toneelrepertoire dat expliciet de hedendaagse multiculturele samenleving adresseert. Eens in de twee jaar (vanaf 2019) organiseert Stichting Julius Leeft! het driedaagse European Urban Theater Festival (in samenwerking met De Balie), waarin politiek maatschappelijke kwesties die in grote Europese steden spelen worden belicht en besproken in voorstellingen, een conferentie, debatten en andere vormen.

Stichting Julius Leeft! vraagt voor de activiteiten in het kader van het Kunstenplan 2017-2020 een subsidie van € 256.875 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als voldoende. De plannen zoals omschreven in het ondernemingsplan hebben een sterke maatschappelijke relevantie en intentie. De commissie plaatst echter kanttekeningen bij de artistieke waarde ervan. Het doel van de stichting en de invulling daarvan in activiteiten zijn, naar het oordeel van de commissie, niet gebaseerd op een artistiek-inhoudelijk uitgangspunt. De nadruk ligt in de plannen op het debat over politiek-maatschappelijke onderwerpen, niet op theatrale aspecten. Tevens ziet de commissie in de plannen geen samenhang tussen de afzonderlijke activiteiten. Zo wordt uit de aanvraag niet duidelijk hoe de grote zaal productie zich verhoudt tot het schrijversfestival Hollandse Nieuwe en waarom deze twee activiteiten logischerwijs voortvloeien uit de door de organisatie geformuleerde visie.

De activiteiten hebben zeggingskracht voor het bestaande publiek: de onderwerpen spreken een doelgroep aan die zich niet altijd in het hedendaagse theater herkent. Met het oog op een nieuw te bereiken publiek, merkt de commissie op dat de onderwerpen van de activiteiten gebaseerd zijn op historische gebeurtenissen, zonder dat de beoogde link naar actuele zaken hierin duidelijk wordt gemaakt. Hierdoor is de zeggingskracht van de voorstellingen voor een nieuw en jonger publiek, naar de verwachting van de commissie, niet groot genoeg om hen naar het theater te trekken. Al is de thematiek van de voorstellingen op zichzelf onderscheidend, de commissie vindt de wijze waarop deze thematiek behandeld wordt niet zo diepgaand. Deze blijft, naar mening van de commissie, in de voorstellingen te veel aan de oppervlakte en er ontbreken te vaak nieuwe inzichten op de aangekaarte onderwerpen.

De commissie is ook kritisch over het vakmanschap van de betrokkenen. Voor de geënsceneerde lezingen wordt veelal gewerkt met politici en andere bekende personen zonder theaterervaring. Dit vereist een sterkere regie dan de voorstellingen nu laten zien. Julius Leeft! geeft aan te willen werken aan kwaliteitsverbetering van de activiteiten, maar in het ondernemingsplan wordt niet ingegaan op de manier waarop dit zal gebeuren.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als zwak. De organisatie wil groeien van een projectorganisatie naar een instelling met een aanzienlijke stijging in het aantal activiteiten, waaronder een ambitieus Europees festival.

De organisatie groeit hier niet langzaam naar toe, maar wil in 2017 ineens een grote sprong maken. Het opgebouwde weerstandsvermogen is echter klein en daarmee is deze ambitieuze groei voor de bedrijfsvoering risicovol. Een ander risico voor de stabiliteit van de bedrijfsvoering, is dat deze voornamelijk is opgebouwd rondom het netwerk van één persoon, waarmee de stichting een sterke afhankelijkheid van John Leerdam kent. Op de risico’s wordt in het plan weinig gereflecteerd. De begroting oogt niet realistisch, er zijn hoge activiteitenkosten opgevoerd in verhouding tot het aantal activiteiten.

De mix van inkomstenbronnen is beperkt: het merendeel van de kosten wordt gedekt met de aangevraagde subsidies van het Fonds Podiumkunsten en de aangevraagde kunstenplansubsidie. De stichting verwacht een hoge groei in publieksinkomsten. De commissie vindt het niet realistisch dat Julius Leeft! ervan uitgaat dat het aantal bezoekers, ten opzichte van voorgaande periode, evenredig zal groeien met een groei in activiteiten, zonder dat hiervoor extra marketinginspanningen worden geleverd.

Het bestuur is op orde en cultureel divers, net als de samenstelling van het personeelsbestand. 

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Julius Leeft! heeft een vast cultureel divers publiek, dat trouw naar de activiteiten komt. Dit publiek is geïnteresseerd in de vorm en thema's die de stichting gebruikt en zal zich naar verwachting ook in de komende periode aangesproken voelen door het programma. Aangezien het aantal activiteiten een sterke vlucht neemt, zal Julius Leeft! op zoek moeten naar een groter publiek en dus ook nieuwe doelgroepen aan moeten spreken. De organisatie geeft aan in de toekomst onderzoek te willen doen naar deze nieuwe doelgroepen. De commissie is echter van mening dat dit gedaan had moeten worden voordat de nieuwe plannen werden ontwikkeld, opdat de uitkomsten hiervan meegenomen hadden kunnen worden voor de komende periode. Er is nu geen zicht op de haalbaarheid van de verwachte publieksgroei.

Er wordt in de plannen te veel geleund op de samenwerking met bekende namen om publieksgroei te bewerkstelligen, er is geen duidelijke visie op hoe het publiek duurzaam kan worden opgebouwd. De marketingplannen om nieuwe doelgroepen te bereiken, inclusief een jong publiek met diverse culturele achtergronden, vindt de commissie weinig concreet uitgewerkt.

Door de thematiek van de activiteiten te baseren op historische gebeurtenissen, zonder aantoonbaar een directe link te leggen naar actuele onderwerpen, wordt geen verbinding gelegd naar een nieuw en jonger publiek. Dit is naar het oordeel van de commissie een extra gemis, omdat juist de uitwisseling tussen het bestaande publiek en nieuwe publieksgroepen de missie van de organisatie zou kunnen verdiepen. Wel investeert Julius Leeft! in de relatie met een groot aantal maatschappelijke organisaties, die de activiteiten van de organisatie onder de aandacht brengen van en promoten onder hun achterban.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als voldoende. De belangrijkste Amsterdamse samenwerkingspartner van Julius Leeft! is De Balie, die de activiteiten van de stichting plaatst binnen een programma van urban theatervormen.

De thematiek die de organisatie voor de activiteiten benut is maatschappelijk en cultureel divers van aard, maar niet bij uitstek puttend uit de stedelijke Amsterdamse samenleving.

Er is geen sprake van een expliciete verbinding met de Amsterdamse bewoners of buurten. Buiten De Balie worden andere Amsterdamse podia genoemd als speelplekken, maar uit de plannen blijkt daarmee geen inhoudelijke samenwerking. De commissie mist een concreet uitgewerkte relatie met Amsterdamse organisaties, als festivals en organisaties, op het gebied van talentontwikkeling, bijvoorbeeld ook ten aanzien van schrijversfestival Hollandse Nieuwe. Julius Leeft! maakt wel goed gebruik van het netwerk van John Leerdam, dat een grote verbinding kent met Amsterdam.

De commissie beoordeelt de spreiding als goed. Naast stadsdeel Centrum, waar de meeste activiteiten in De Balie plaatsvinden, vinden er activiteiten plaats in de stadsdelen Zuidoost, West en Nieuw-West waar ook een substantieel aandeel van het publiek wordt bereikt.

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Julius Leeft! niet te honoreren.