Imagine Film Festival

Inleiding

Imagine is een jaarlijks festival voor de fantastische film dat plaatsvindt in EYE. Imagine wil de verbeelding prikkelen en stimuleren. Imagine hanteert een brede definitie van het fantastische en programmeert van mainstreamfilms met een grote cast tot kleine, onafhankelijke producties uit alle windstreken. Verder is er op het festival een selectie uit de genres anime, sciencefiction, martial arts en horror te zien.

De filmselectie omvat ongeveer vijftig speelfilms en dertig korte films. Alle films worden geïntroduceerd door de makers of de programmeurs. Imagine wijdt één festivaldag aan de Nederlandse fantastische film, organiseert competities en Awards en er is een internationaal programma voor makers, studenten en professionals. Verder zijn er schoolvoorstellingen voor het voortgezet onderwijs en organiseert Imagine door het jaar heen ook een aantal kleinere evenementen in Amsterdam Noord (Pllek, Driving North) en Oud-West (Lab 111).

In de komende beleidsperiode wil Imagine de vaste programmering uitbreiden met de onderdelen wetenschap, filosofie en fantastische literatuur. Tegelijkertijd wil het Nederlandse makers en professionals beter ondersteunen. Imagine wil makers koppelen aan internationale producenten, fondsen, sales agents en distributeurs. Hiervoor wordt het Imagine Talent Lab opgezet dat gespecialiseerde trainingen verzorgt die makers klaarstomen voor internationale coproductiemarkten. Naast de bestaande schoolvoorstellingen wil Imagine meer onderdelen van het festival aan leerlingen aanbieden, zoals presentaties en discussies uit de wetenschaps- en filosofieprogramma’s, maar ook ontmoetingen met prominente gasten organiseren. De organisatie streeft verder naar een stijging van de bezoekersaantallen en recette-inkomsten met 7,5% per jaar.

Imagine ontvangt in de periode 2013-2016 meerjarige subsidie uit het Kunstenplan van de gemeente Amsterdam voor een bedrag van € 94.890,- per jaar. De subsidie van gemiddeld € 150.341 per jaar die aan het AFK wordt gevraagd is bedoeld voor het geheel van activiteiten.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als ruim voldoende. Imagine heeft zich de afgelopen decennia ontwikkeld van een niche festival voor genreliefhebbers naar een breed festival voor de “fantastische” film. Het festival boorde aanvankelijk een niche aan (fantasy en horror), die in de loop der jaren steeds meer mainstream geworden is in het reguliere film- en televisielandschap. Imagine heeft met vooruitziende blik op die ontwikkelingen ingespeeld en is meegegroeid op de groeiende populariteit van het genre, waarin men met de keuze voor thema’s en programmering vaak (inhoudelijk) een voortrekkersrol heeft gespeeld. Thema’s als Virtual Reality, robotica en future planet passeren al jaren de revue bij Imagine.

Het festival is de afgelopen jaren gestaag gegroeid en heeft daarmee inmiddels een stevige positie verworven, lokaal, landelijk en internationaal. Imagine heeft het niche imago, mede met de verhuizing naar EYE, van zich afgeschud en het publiek weet het festival daar te vinden. Artistiek-inhoudelijk zijn de vertoonde films van goede kwaliteit. Imagine programmeert een mix van niche, art-house en mainstream films, aangevuld met cult-klassiekers uit de collectie van EYE. Deels zijn deze films uniek en niet elders in Nederland te zien, deels zijn het films die regulier uitgebracht worden. Meestal heeft het festival wel één of meer grote premières te pakken van een daarna uit te brengen publieksfilm. Het programma komt met vakmanschap tot stand en heeft zeggingskracht voor de doelgroep. De programmering is per thema georganiseerd en samenhangend.

De aanvraag oogt volgens de commissie helder, doordacht en gestructureerd. De kernwaarden en artistieke visie zijn uitgewerkt in een voorlopig programma. Wel heeft de commissie vragen bij sommige aspecten van de artistieke visie. De visie op de fantastische film en het nevenprogramma van crossovers is breed, gevarieerd, multidisciplinair, maar ook tamelijk generiek. De commissie vraagt zich af wat precies het artistieke kompas is waarmee Imagine in de toekomst haar keuzes voor de programmering maakt en hoe het festival daarmee haar profiel zal versterken. De commissie signaleert dat Imagine op dit punt in haar ontwikkeling enigszins in een spagaat verkeert tussen verbreden van programmering en publiek en trouw blijven aan de “roots” van het festival dat oorspronkelijk meer op een niche was gericht.

Het dilemma kan de commissie zich voorstellen. Aangezien het segment waarin Imagine programmeert steeds meer mainstream is geworden, is het ook moeilijker zich te onderscheiden van ander aanbod. Verbreding in activiteiten, thematiek en kruisbestuivingen met wetenschap en filosofie, kan een boeiend programma opleveren, maar kan ook leiden tot een minder heldere focus of vervlakking in plaats van verdieping. Meer reflectie op dergelijke keuzes die het festival voor de toekomst te maken heeft, had de commissie zinvol gevonden; met name om meer zicht te krijgen op de wijze waarop het festival zich in de toekomst wil blijven onderscheiden van ander (regulier) aanbod. Gezien het vakmanschap van Imagine heeft de commissie er echter ruim voldoende vertrouwen in dat Imagine er toe in staat is die onderscheidende rol te blijven vervullen.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. De zakelijke ambities van Imagine voor de aankomende periode zijn voornamelijk in lijn met wat men in het verleden deed en zijn gericht op consolidatie of uitbreiding hiervan en groei van het publieksbereik. Het festival is goed georganiseerd, ook op zakelijk vlak. De staf is solide en professioneel, de zakelijke bedrijfsvoering op orde. Uit de cijfers in de aanvraag blijkt dat exploitatie en balans passend zijn voor de schaal van het festival. De kostenposten als zaal- en filmhuur en  materiaalkosten zijn logisch en inzichtelijk opgebouwd, en organisatie en begroting zijn financieel transparant.

De voorliggende begroting en de jaarcijfers van afgelopen jaren geven een helder beeld en een redelijke en realistische mix van inkomsten weer. Wel valt het de commissie op dat de afhankelijkheid van subsidies met de jaren is gestegen en inmiddels relatief hoog is, zeker in relatie tot de recettes. Ook de beoogde groei van het budget in de periode 2017-2020 zou met name door subsidie van het AFK gerealiseerd worden.

De stijging van de eigen inkomsten blijft volgens de commissie enigszins achter bij de beoogde stijging van de subsidie: met € 40.000,- extra subsidie, verwacht men in 2020 € 20.000,- aan extra recettes te genereren. Gezien deze verhouding zou de ambitie voor het behalen van eigen inkomsten hoger mogen zijn. Ook ziet de commissie mogelijkheden en kansen voor een (sterkere) groei van de recettes, bijvoorbeeld door middel van meer doelgroepspecifieke marketing. Imagine geeft zelf aan dat de terugloop van sponsorinkomsten een punt van zorg en aandacht is. De commissie is het hiermee eens, maar vraagt zich af of dit uitsluitend te verklaren is door de economische crisis of dat daar mogelijk via nieuwe zakelijke partnerships en samenwerkingen nog kansen liggen. De commissie mist op dat vlak een duidelijke uitleg of strategie om de veranderde situatie het hoofd te bieden. Tevens vraagt de commissie zich af - in lijn met de eerder omschreven inhoudelijke aandachtspunten - of Imagine in plaats van te verbreden niet juist soms scherpere keuzes in haar activiteiten zou moeten maken, zodat het festival ook zijn zakelijke ambities met meer focus en daardoor met efficiëntere inzet van middelen kan realiseren.

Het festival is overgestapt naar een Raad van Toezicht model en gezien haar ontwikkeling vindt de commissie dit een logische stap. De Governance Code Cultuur wordt sinds 2014 volledig toegepast. Op dit moment heeft het festival nog geen vastomlijnd plan voor de toepassing van de Code Culturele diversiteit, maar in 2017 wordt een traject opgestart om dit met behulp van Binoq-Atana en Cultuur + Ondernemen te realiseren. De commissie juicht dit toe.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als ruim voldoende. Imagine heeft in de afgelopen jaren bewezen een boeiend publieksfestival neer te kunnen zetten met kwalitatief hoogwaardige films. Het festival heeft de overstap naar EYE en een breder publiek succesvol weten te maken. Imagine kent haar publiek en weet dit goed te bereiken. Het festival wordt goed bezocht en het publiek is breed en gemêleerd, waarbij opvalt dat het festival het goed doet in de groep volwassenen tussen 25 en 35 jaar. Dit is een aanvulling ten opzichte van de publieksgroepen die een gemiddeld arthouse filmtheater trekt, waar het accent in publieksbereik bij de leeftijdsgroep van 40+ ligt.

De commissie onderschrijft het streven van Imagine naar een structurele groei van het totale festivalpubliek, maar vraagt zich af hoe Imagine dat precies wil realiseren en hoe het festival de beschreven doelgroepen wil bereiken, anders dan alleen met de uitbreiding van activiteiten. Er mist hier nog een vertaling naar een marketingaanpak en concrete acties. Wel geeft het festival zelf ook aan in de aanvraag aandacht te willen besteden aan structureel publieksonderzoek en marketing. Dit lijkt de commissie inderdaad een belangrijke prioriteit. Het festival heeft nog geen vastomlijnde plannen voor het bereiken van een cultureel divers publiek.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als voldoende. Imagine werkt intensief samen met diverse relevante partners in Amsterdam, zowel bij de programmering als op organisatorisch vlak. Imagine is lid van het Amsterdams Filmmenu, ACI, Cineville. Het stemt de programmering onder andere af met IDFA en programmeert cultklassiekers uit de archieven samen met EYE. Verder organiseert Imagine masterclasses en lezingen samen met de Filmacademie en het Filmfonds voor makers en studenten en is men begonnen met schoolvoorstellingen. Met enkele maatschappelijke en mediapartners richt Imagine zich specifiek op jongeren (CJP, Preview) en vrouwen (bijvoorbeeld de geschiedenis van de fantastische film vanuit een feministisch perspectief). Het festival verbindt zich niet expliciet aan stedelijke of maatschappelijke thema’s, of de bewoners van de stad en de buurt waar de organisatie is gevestigd.

De commissie beoordeelt de spreiding van de activiteiten als goed. Het festival vindt hoofdzakelijk plaats in EYE in Amsterdam-Noord.

Conclusie

De commissie vindt Imagine van toegevoegde waarde op het aanbod in de stad. De commissie ziet dat het festival nog potentie heeft om verder te groeien en de commissie heeft er vertrouwen in dat de inhoudelijke kanttekeningen, die zij in het advies maakt, bij de verwezenlijking van die groei een plek krijgen. Tegelijkertijd constateert de commissie dat de stijging van eigen inkomsten achterblijft bij de beoogde stijging van de subsidie, waardoor de afhankelijkheid van subsidie toeneemt. De commissie vindt dat grotere inspanningen voor het verwerven van eigen inkomsten op zijn plaats zijn. De commissie is wel van mening dat enige ondersteuning van het professionaliseringsproces op het gebied van marketing op zijn plaats is. Echter, vanuit het oogpunt van de scheve verhouding tussen recette-inkomsten en subsidie adviseert de commissie lager bij te dragen dan het gevraagde bedrag. De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Stichting Imagine Film Festival gedeeltelijk te honoreren voor een bedrag van € 111.000 per jaar.