Stichting Tilt

Dans
Aangevraagd: € 79.902
Toegekend: € 0

Inleiding

Stichting Tilt is een interdisciplinair platform opgericht in 2009 door Andrea Božić (choreograaf), Julia Willms (beeldend kunstenaar) en Robert Pravda (geluidskunstenaar). Stichting Tilt positioneert zich zowel binnen het veld van dans en performance als beeldende kunst en geluidkunst. Via haar artistieke werk wil de stichting verschillende disciplines samenbrengen en ook het publiek van de ene discipline naar de andere leiden. Stichting Tilt is een doorlopend samenwerkingsproject waar de drie kunstenaars die werken in drie verschillende disciplines, hun gezamenlijke belangstelling onderbrengen voor hoe ruimte wordt gecreëerd en beleefd. Zij zien ruimte niet als iets waar we ons in bevinden maar dat we zelf zijn. Ze beschouwen ruimte als een organisme, waarvan onze aanwezigheid en handelingen deel uit maken. De kunstenaars van Stichting Tilt werken naar eigen zeggen met een totaal begrip van ruimte, op lichamelijk, gevoels-, maatschappelijk, politiek en conceptueel niveau.

In de periode 2017-2020 wil Stichting Tilt met ‘Spectra’ een artistiek project neerzetten dat verbindend en grensoverschrijdend werkt. De wens is om met ‘Spectra’ een platform te bieden om na te denken over de dynamische hedendaagse maatschappij. Binnen dit project zullen performances, installaties en andere vormen ontwikkeld worden die zowel de architectonische structuur van de locatie als de aanwezigheid van het publiek opnemen als deel van het werk. Door de fysieke structuur van de ruimte te reorganiseren, wil de stichting de sociale verhoudingen op nieuwe manieren denken en verbeelden. Het project zal bestaan uit drie constellaties van werken, elk met een groter project en bijbehorende satellieten: ‘The Passenger’, ‘The Illumination’ en ‘The Light House’. Met haar basis in Spectra Lab in Amsterdam, zal ‘Spectra’ zich manifesteren in diverse andere ruimtes: theaters, galerieën, musea en diverse architecturale en publieke, digitale en virtuele ruimtes als onderdeel van het organisme. Het zal een ruimte van poëtische logica, een ruimte van specifieke aandacht, een doorlopende performance en een sculptuur behelzen.

Het doel van de komende periode is lange termijn samenwerkingsverbanden te ontwikkelen met de huidige partners en nieuwe verbindingen te maken die de Spectra plannen kunnen ondersteunen binnen de podiumkunsten, beeldende kunst en architectuur. Organisatorisch is het streven om een structuur op te bouwen gebaseerd op een interdisciplinaire aanpak en een (bescheiden) eigen ruimte als uitvalsbasis in samenwerking met andere partners. Naast de artistieke leiding van Božić en Willms komt er een zakelijke leider, een productie- en tourmanager en een marketing/PR medewerker. Stichting Tilt streeft naar een duurzaam financieringsmodel, een combinatie van publieke en particuliere fondsen, internationale samenwerkingen en coproducties, verkoop van voorstellingen en kunstwerken en nieuwe inkomstenbronnen zoals vrienden van ‘Spectra’.

Stichting Tilt vraagt in het kader van het Kunstenplan voor de periode 2017-2020 een bedrag aan van gemiddeld € 79.902 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als ruim voldoende. De organisatie heeft een overkoepelende artistieke visie verwoord, die vrij conceptueel is omschreven. Stichting Tilt wil als platform de interdisciplinaire kunstpraktijk ondersteunen, via de podiumkunst, beeldende kunst, geluidskunst en hybride kunstvormen in Amsterdam.

Spectra is het project waarmee deze artistieke visie de komende jaren zichtbaar wordt gemaakt. Men wil dit onder andere bewerkstelligen door een nieuw langetermijnproject: 'Spectra ruimte'. Het overkoepelende thema van het onderzoek naar ruimte brengt samenhang in de activiteiten van Stichting Tilt.

De commissie onderkent de artistieke kwaliteit van de activiteiten die Stichting Tilt afgelopen periode heeft getoond. Bijzonder en daarmee onderscheidend is dat Tilt een product is van drie autonome kunstenaars die eigen werk maken en tegelijkertijd een samenwerkingsverband vormen. De drie kunstenaars delen duidelijk hun overkoepelende artistieke uitgangspunten en dragen ieder daaraan bij met een uiteenlopend eigen netwerk. Het expertise en vakmanschap van de drie makers komen duidelijk in het werk van afgelopen jaren naar voren en samen vormt het een eigen handschrift. De werkwijze van de drie makers is interdisciplinair, maar leunt veel op de praktijk van de beeldende kunst. Het werk is eigen en origineel in de wijze waarop het theaterwetten doorbreekt. Ook de interdisciplinaire samenwerkingen, die Stichting Tilt aangaat met andere makers, zijn fascinerend en duidelijk vanuit eenzelfde artistiek-inhoudelijke motivatie onderbouwd als het andere werk van Stichting Tilt.

De tijd van voorbereiding en onderzoek maakt onlosmakelijk onderdeel uit van de projecten en het hieruit volgend eindproduct zoals dat voor publiek te zien is. Het vakmanschap vanStichting Tilt toont zich in dit diepgaand onderzoek ten behoeve van het avantgardistische en performance-achtige werk. Er schuilt in de focus op dit onderzoek, volgens de commissie, wel een risico dat Stichting Tilt hiermee te intern gericht, binnen een eigen netwerk, blijft opereren. Wat de zeggingskracht zal zijn voor het publiek, komt uit de aanvraag niet helder naar voren: het wordt niet duidelijk wat Stichting Tilt van het publiek verlangt of hoe het werk zich tot de toeschouwer verhoudt. Door de grote mate van conceptualiteit vergt het werk veel van de toeschouwer. Met het Spectra Lab probeert Stichting Tilt de komende periode op directere wijze het publiek aan te spreken, al is de wijze waarop dit gebeurt niet concreet uitgewerkt.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als zwak. De bedrijfsvoering is kwetsbaar in de ogen van de commissie. De huidige organisatie is klein en heeft weinig ruimte om financiële risico’s op te vangen. Naast de artistieke leiding komt er de komende periode een zakelijk leider, een productie- en tourmanager en een marketingmedewerker bij. Dat lijken goede zetten om verder te professionaliseren, ware het niet dat de vrij forse verwachte groei in de exploitatie niet in verhouding is met de eigen inkomsten die de organisatie wil genereren. Daarmee oogt de begroting niet realistisch.

De organisatie noemt in het plan verschillende financieringsbronnen. De verhouding daartussen is in de ogen van de commissie echter onevenwichtig. De inkomsten bestaan voornamelijk uit subsidies. De commissie is van mening dat daarmee niet een stabiele basis gecreëerd wordt voor de continuïteit van de activiteiten op langere termijn. De groei in publieksinkomsten, die gedurende de komende periode wordt verwacht, is fors en niet geheel te relateren aan veranderende omvang in de voorgenomen activiteiten en daarmee in de ogen van de commissie niet realistisch. Een deel van de eigen inkomsten komt verder uit studioverhuur en verkoop van kunstwerken, maar dit is maar een kleine bijdrage in het grotere geheel. De plannen die de organisatie heeft om meer private bijdragen te genereren, bijvoorbeeld via “Vrienden van”, zijn niet concreet uitgewerkt. Ondanks dat de organisatie kan putten uit een multidisciplinair netwerk, wordt hier voor het werven van eigen inkomsten maar weinig gebruik van gemaakt. Wel is het verstandig dat de krachten worden gebundeld met gelijksoortige makers, om te verbinden, uit te wisselen en kosten te besparen. Ten aanzien van het verwerven van inkomsten zou de organisatie naar het oordeel van de commissie meer ondernemerschap mogen tonen.

Bestuur en toezicht zijn op orde. De organisatie geeft aan de Governance Code Cultuur te volgen. De commissie signaleert dat zowel de voorzitter als secretaris aftreden in 2017 vanwege het eind van hun zittingstermijn. Hun opvolging is nog niet bekend; het plan geeft aan dat de nieuwe voorzitter en secretaris in de loop van 2016 worden geworven. Er wordt geen verwijzing gemaakt naar de Code Culturele Diversiteit noch is dit te herkennen in de samenstelling van bestuur of medewerkers.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Er is een vrij algemene visie op het publiek, die voortkomt uit de achtergronden van de verschillende makers, de interdisciplinaire voorstellingen en de aard van de locaties waar het werk getoond wordt. Daarmee lijkt de publieksvisie niet gericht op de vraag waarom het publiek naar het werk van Stichting Tilt zou moeten komen.

In het plan omschrijft men een 'brede en diverse doelgroep’, onderverdeeld in zes subgroepen. Per groep is echter geen aparte aanpak omschreven. De instelling draagt daarnaast niet aantoonbaar bij aan het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek. De drie verschillende disciplines van de artistieke leiding, de opgebouwde eigen achterban en de coproducties zorgen voor groot netwerk binnen een specifieke publieksgroep. De organisatie heeft daarmee momenteel een redelijk bereik onder een bestaand publiek, maar het plan geeft geen beeld van manieren waarop aan publieksontwikkeling kan worden gedaan. Wel wil de organisatie het contact met het publiek verdiepen via randprogrammering.

Een praktisch communicatieplan voor de komende jaren ontbreekt. De organisatie lijkt op projectbasis het publieksbereik telkens opnieuw te benaderen. Met Spectra is Stichting Tilt van plan het publiek te verbreden en te betrekken bij ideeën achter het werk. Hoe Stichting Tilt dat precies wil doen wordt niet duidelijk. De marketinginspanningen zijn beperkt en weinig creatief. De commissie is van mening dat er weinig zichtbaarheid wordt gegeven aan de activiteiten van Stichting Tilt, er zijn weinig communicatiemiddelen of mond tot mondreclame. Opvallend is ook dat er wel websites zijn met informatie over Tilt, maar Stichting Tilt geen eigen website heeft.

Tilt wil de komende jaren zichtbaar zijn op meer plekken in de stad en daarnaast herkenbaar worden met een eigen studio. Ook de intentie om aan te sluiten bij grotere interdisciplinaire festivals is in de ogen van de commissie positief en zal naar verwachting het publiek kunnen vergroten en verbreden. Het verwachte aantal bezoekers voor komende jaren lijkt echter vooralsnog te ambitieus.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als voldoende. Stichting Tilt heeft samenwerking binnen de Amsterdamse cultuursector met voor de organisatie relevante partijen als Frascati, Veem Huis voor Performance en BAU, die inhoudelijk zijn toegelicht. Verdere coalitiepartners binnen een bredere context, bijvoorbeeld met De Appel, zijn weinig uitgewerkt. Verbindingen met sociaal-maatschappelijke organisaties of debatcentra in de stad ontbreken, hetgeen volgens de commissie wel bij het artistiek profiel van Tilt zou aansluiten. De organisatie legt geen duidelijke verbinding met stedelijke thema’s of bewoners in de stad.

De commissie beoordeelt de spreiding als zwak. Het werk van Stichting Tilt wordt voornamelijk getoond in stadsdeel Centrum in Frascati, de Brakke Grond, op Julidans, in het Vondelpark Openluchttheater, Paradiso, DOKzaal en jaarlijks tijdens de Open Dag van broedplaats de Vlugt in Nieuw West. Een eventuele samenwerking met broedplaats BAU, voor de geplande vestiging van de vaste studioruimte Spectra Lab, wordt nog onderzocht. Hiermee draagt de organisatie in geringe mate bij aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan.

Conclusie

De commissie is van mening dat de groei in publiek, die gedurende de komende periode wordt verwacht, niet realistisch is en niet geheel te relateren is aan de veranderende omvang in de voorgenomen activiteiten en inkomsten. De commissie adviseert hierom de aanvraag van Stichting Tilt gedeeltelijk te honoreren voor zover het budget dat toelaat, voor ten hoogste € 50.000.