Bekijk ‘t

Inleiding

Het in 2001 opgerichte Bekijk 't maakt kunst toegankelijk voor en met vmbo’ers. Middels met name film- en media-educatieprogramma’s, wil de organisatie leerlingen die kunst niet van huis uit meekrijgen de kennis en vaardigheden leren om zichzelf artistiek en creatief te uiten. Dit vanuit de optiek dat positieve en leerrijke ervaringen met kunst - door gemotiveerd iets te maken waar leerlingen trots op zijn - bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling en hen sterker maakt voor de toekomst. De kunsteducatieve programma’s sluiten zoveel mogelijk aan bij het vmbo-curriculum en vormen hier een toevoeging op. Bekijk ’t zet in op langlopende programma’s, waarbinnen zij leerlingen beter leert kennen en hun ontwikkeling kan volgen. Vmbo-leerlingen worden daarbij gestimuleerd meer in contact te komen met de wereld om hen heen. Bekijk ’t richt zich eveneens op de overdracht aan en betrokkenheid van kunstvakdocenten en het vertonen van leerlingenwerk op een breder podium dan de school, zoals in lokale bioscopen of op het Salto-kanaal van de Publieke Omroep Amsterdam. De specifieke methodiek voor het vmbo wordt door de organisatie ook ingezet bij andere organisaties die jongeren bereiken met kunst, zoals ISH, AYA, Het Ketelhuis en de deelnemende instellingen van het Amsterdams Filmmenu.

In de periode 2017-2020 streeft Bekijk ’t naar verdere ontwikkeling van de ingezette lijn; naar meer diepgang en langere contactperiodes met een beperkter aantal scholen. De focus ligt hierbij meer op kwaliteit dan op kwantiteit. Aanvullend wil de organisatie zich versterken met een communicatieprofessional, teneinde de communicatie van de activiteiten te verbeteren.

De activiteiten voor deze periode omvatten structurele samenwerking door lange leerlijnen met tenminste drie vmbo-scholen, het project Culturele puberruil waarin een Amsterdamse vmbo-school uitwisselt met leerlingen van een school in de regio, kortdurende projecten Promoot je school, At your school, Videoclipbattle en de Global cardboard city challenge.

Bekijk ’t ontvangt in de periode 2013-2016 meerjarige subsidie vanuit het Kunstenplan van de gemeente Amsterdam voor een jaarlijks bedrag van € 149.840. De subsidie die voor de periode 2017-2020 aan het AFK wordt gevraagd bedraagt € 218.000 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als goed. Bekijk ’t kiest specifiek voor het werken met vmbo-jongeren en heeft een duidelijke artistieke en educatieve visie waarom zij juist voor deze doelgroep iets wil betekenen. Naast de artistieke component - leerlingen leren zich creatief en artistiek te uiten - besteedt Bekijk ’t ook aandacht aan sociale doelen, zoals naar elkaar luisteren, het verwoorden van de eigen gedachtes en samenwerking. De commissie is positief over de manier waarop de organisatie in haar werkwijze, vanuit de creativiteit en de disciplines film en media, relaties legt met actuele problematieken. Daarmee worden de jongeren gestimuleerd zich bewust te worden van hun eigen positie, rol en mogelijkheden. Dit versterkt de zeggingskracht en de impact van het aanbod.

De keuze voor inhoudelijke verdieping van film- en mediaeducatie, door middel van langere leerlijnen, sluit goed aan bij de landelijke en Amsterdamse speerpunten in cultuureducatie. Zeker in het vmbo vindt de commissie het opbouwen van vertrouwen en een lange adem van groot belang. De samenwerking met het Stelle College vindt de commissie, door aansluiting op en vernieuwing van de beroepsgerichte vakken in het vmbo, daarbij vooruitstrevend. De ontwikkelde participatiemethode wordt voortdurend geëvalueerd en bijgesteld en levert in de praktijk aantoonbaar positieve resultaten op. In combinatie met het coherente programma getuigt dit van vakmanschap. De artistieke verdieping en vernieuwing hierbinnen hadden naar mening van de commissie nog overtuigender uitgewerkt kunnen worden door directer aan te sluiten bij actuele ontwikkelingen in bijvoorbeeld nieuwe media. Dit geldt ook voor de interdisciplinaire samenwerkingen met bijvoorbeeld ISH en Danstheater Aya. Dit kan het - op zich goede - onderscheidende vermogen binnen het groeiende Amsterdamse aanbod op het gebied van film- en mediaeducatie nog meer versterken.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende. De financiële positie is goed. Bij de stijging van de begroting ten opzichte van de periode 2013-2016, blijven de beheerslasten in lijn met het huidige niveau. De personele lasten stijgen wel flink ten opzichte van de realisatie over 2014-2015. Bekijk ’t licht toe dat de stijging van de begroting het gevolg is van de aanstelling van een publiciteitsmedewerker, de uitbreiding van uren voor de productiecoördinator en bijdragen aan structurele samenwerkingsactiviteiten en doorlopende leerlijnen. De beoogde activiteiten en bereikcijfers worden goed toegelicht en uitgewerkt. De investeringen voor de beoogde langere leerlijnen en intensievere samenwerking worden volgens de organisatie deels gecompenseerd met een lager bereik. De commissie had in de aanvraag graag meer toelichting ontvangen op of verband gezien tussen de hogere kosten ten opzichte van de huidige situatie. Op die manier had zij beter kunnen beoordelen of de substantiële stijging van personele lasten versus het lagere deelnemersbereik - en daarmee de begroting - realistisch is. De personele activiteitenlasten lijken, ook met inachtname van de toelichting die het ondernemingsplan hiertoe geeft, in de huidige opzet ruim begroot.

De commissie constateert aan de inkomstenzijde een verhoudingsgewijs grote afhankelijkheid van het AFK die in het ondernemingsplan niet sterk wordt onderbouwd. Wel zijn er in 2019 fors hogere publieksinkomsten in de begroting opgenomen. In het ondernemersplan wordt deze plotse en éénmalige stijging niet toegelicht. Op deze tijdelijke stijging in 2019 na, is er tussen 2017 en 2020 geen groeiontwikkeling in de eigen inkomsten. Dit vindt de commissie weinig ambitieus; van een ervaren aanbieder als Bekijk 't met aantoonbare expertise had zij een beter verdienmodel verwacht om de eigen positie financieel te versterken. Uit het plan blijkt geen visie op of aanpak voor het opvangen van risico’s. De commissie vindt het gevraagde subsidiebedrag hoog in relatie tot het deelnemersbereik. De aan het AFK gevraagde subsidie voor 2017-2020, ten opzichte van het totaal aan begrote subsidies, is daarbij niet helemaal in verhouding met het percentage Amsterdamse activiteiten en het publieksbereik in de stad ten opzichte van het bereik daarbuiten.

Bekijk ’t volgt de Governance Code Cultuur. De commissie is kritisch over het gebrek aan een concrete visie op en aanpak voor de verbetering van de culturele diversiteit in de eigen organisatie en het toezicht.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als ruim voldoende. Bekijk ‘t bereikt en bedient een groep cultureel diverse scholieren in het vmbo en sluit goed aan bij hun leefwereld. Voor de periode 2017-2020 wil de organisatie (een deel van) het deelnemersbereik vasthouden en de doelgroep middels langduriger trajecten en samenwerkingen beter leren kennen en ontwikkelen. De commissie vindt deze verdieping een goede ontwikkeling, maar had graag, naast deze zinnige trajecten, ook aandacht gezien voor het behoud of een toename van bereik binnen de kortlopende projecten.

De organisatie wil op het gebied van publiciteit, acquisitie en communicatie zakelijk investeren. Dit vindt de commissie een goede ontwikkeling. Deze investering wordt met name gemotiveerd met argumenten op het gebied van kennisdeling en kwalitatieve verdieping. Hoe zich dit verhoudt tot afname van aanbod in Amsterdam op de lange termijn, wordt uit de aanvraag echter niet duidelijk. In het plan wordt helder beschreven via welke communicatiemiddelen de organisatie haar publiek wil bereiken en hoe zij haar communicatiebeleid wil versterken. De commissie had daarbij graag meer informatie gezien over resultaten van de activiteiten en willen weten of talentvolle of geënthousiasmeerde jongeren eventueel doorverwezen worden naar buitenschools aanbod. Uit het ondernemingsplan komt naar voren dat Bekijk ’t haar programma’s evalueert, maar wordt niet duidelijk of er ook specifiek publieksonderzoek wordt gedaan en of de organisatie voornemens is dat de komende jaren te doen.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als goed. Bekijk ’t werkt uitstekend samen met scholen in het voortgezet onderwijs en verbindt zich sterk met de buurt en stedelijke vraagstukken, zoals discriminatie. De organisatie maakt deel uit van het Netwerk Filmeducatie en het Amsterdams Filmmenu, en gaat naar mening van de commissie interessante samenwerkingen aan met gezelschappen uit andere disciplines, zoals Solid Ground Movement, Danstheater Aya en ISH. Het feit dat Bekijk ‘t zich specifiek op vmbo richt, structurele filmeducatie verzorgt én multidisciplinair werkt, vindt de commissie een aanwinst voor het Amsterdamse cultuureducatieveld.

De spreiding beoordeelt de commissie als goed. Het grootste deel van de activiteiten en bezoeken vindt plaats in stadsdeel West.

Conclusie

De commissie heeft waardering voor het werk van Bekijk ’t, maar vindt de gevraagde verhoging van het bedrag onvoldoende onderbouwd en onvoldoende in verband gebracht met uitbreiding van het Amsterdams bereik. De commissie adviseert de aanvraag van Bekijk ’t gedeeltelijk te honoreren voor een bedrag van € 150.000 per jaar.