Amsterdam Art
Inleiding
Stichting Amsterdam Art is ontstaan vanuit een gezamenlijk initiatief van verschillende spelers in het Amsterdamse kunstenveld, waaronder de Rijksakademie van beeldende kunsten, galeriehouders en verzamelaars. Amsterdam Art is een netwerkorganisatie die samenwerkt met hedendaagse kunst- en culturele instellingen in de stad. De belangrijkste activiteit van de organisatie is het jaarlijkse Amsterdam Art Weekend. Het Weekend is een evenement waarin zowel commerciële als non-profit kunstinstellingen zich verenigen en in eigen huis speciale tentoonstellingen en evenementen organiseren.
Met het Weekend wil Amsterdam Art een platform, context en wereldwijde aandacht genereren voor samenwerking tussen kunstenaars, residencies, project spaces, galeries, culturele instellingen, musea en veilinghuizen. De stichting wil hedendaagse kunst in Amsterdam inzichtelijk en toegankelijk maken voor een breed nationaal en internationaal publiek.
De komende jaren wil Amsterdam Art consolideren wat de vorige periode is bereikt en nieuwe activiteiten toevoegen. De organisatie wil naast het Amsterdam Art Weekend ook door het jaar heen activiteiten ontwikkelen, waarbij het uitlichten van de Amsterdamse creatieve sector uitgangspunt is. De stichting denkt hierbij aan tours voor geïnteresseerden en verzamelaars, Amsterdam Art Afternoons voor jongeren en het organiseren van bijeenkomsten om de samenwerking tussen culturele instellingen in de stad te versterken.
Het Amsterdam Art Weekend ontwikkelt zich volgens de lijn die een aantal jaar geleden is ingezet, met een openbaar deel en een besloten deel voor professionals. Het programma wordt opgebouwd rondom de pijlers: Exhibitions, Screenings, Performances en Conversations. De organisatie wil zich daarnaast gaan richten op educatie voor scholieren en studenten door speciale routes aan te gaan bieden. Verder wil de organisatie een internationaal uitwisselingsprogramma starten.
De subsidie die aan het AFK wordt gevraagd bedraagt € 150.000 per jaar en is bedoeld voor het geheel van activiteiten.
Artistiek-inhoudelijke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als ruim voldoende. Amsterdam Art heeft zich in de ogen van de commissie ontwikkeld tot een succesvol, stadsbreed evenement voor hedendaagse kunst. De stichting slaagt er in een groot aanbod van uiteenlopende instellingen samenhangend en toegankelijk te presenteren. De kracht van Amsterdam Art ligt niet alleen in samenwerking met veel instellingen in de stad. De organisatie weet de kwaliteit van het totale aanbod ook goed aan te sturen op basis van een doeltreffende visie. Amsterdam Art organiseert geen inhoud over de hoofden van instellingen heen, maar stimuleert ze om passend aanbod te realiseren. De organisatie maakt vervolgens scherpe selecties uit het aanbod en snijdt deze toe op specifieke doelgroepen.
Onderscheidend aan het Weekend vindt de commissie de succesvolle verbinding tussen de commerciële en institutionele circuits en kleine presentatie-instellingen. Het gemis van een groot internationaal hedendaags kunstevenement dat activiteiten aantrekt en samenhang brengt, wordt door Amsterdam Art Weekend voor een belangrijk gedeelte opgevuld. Hoewel het principe achter het Amsterdam Art Weekend niet nieuw is, weet de organisatie met vakmanschap uitvoering te geven aan haar plannen. Dat galeries, instellingen en initiatieven inmiddels speciaal aanbod ontwikkelen voor het Amsterdam Art Weekend en dat instellingen buiten Amsterdam zich willen aansluiten, onderschrijft het belang en de zeggingskracht van de activiteiten binnen de Amsterdamse en nationale kunstwereld.
Amsterdam Art wil de komende kunstenplanperiode niet alleen het Weekend voortzetten maar ook gedurende het gehele jaar activiteiten organiseren die verder gaan dan alleen het voorzien in agenda-informatie. De commissie mist hiervoor een overtuigende onderbouwing en ziet op dit punt weinig meerwaarde ten opzichte van activiteiten die de presenterende instellingen zelf al organiseren. Zo zijn er al veel instellingen die rondleidingen organiseren voor jong en oud. Rondleidingen voor verzamelaars lijkt een activiteit die zichzelf moet kunnen bedruipen.
De commissie vindt het positief dat de organisatie meer samenwerking tussen de instellingen in Amsterdam wil stimuleren, maar constateert tegelijkertijd dat ook dat een activiteit is die de sector zelf eenvoudig en kostenneutraal op zich kan nemen. Het internationale uitwisselingsprogramma is voor het grootste gedeelte nauwelijks uitgewerkt: de locaties, kunstenaars en beoogde instellingen waarmee een uitwisseling wordt opgezet, zijn nog onduidelijk. De educatie-activiteiten zijn relevant, maar ook daar ontbreekt in de ogen van de commissie een overtuigende uitwerking. Onduidelijk is bijvoorbeeld wat de status is van de samenwerking met de scholenkoepels en of er wel behoefte is vanuit de scholen voor een dergelijk programma. Ook ontbreekt helder inzicht in leerdoelen en leermethodes. Daar waar de activiteiten in het verlengde liggen van het Amsterdam Art Weekend, heeft de commissie vertrouwen in de initiatieven die Amsterdam Art voor de toekomst wil ontwikkelen.
Zakelijke kwaliteit
De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als goed. De bedrijfsvoering geeft vertrouwen. De commissie ziet een zakelijke organisatie die op professioneel niveau opereert en die passende partners en sponsoren aan zich weet te binden. Er is een goede mix aan inkomsten en een hoog percentage eigen inkomsten. Mogelijke risico's met betrekking tot tegenvallende baten worden onderkend en voldoende gedekt.
De begroting is realistisch in de ogen van de commissie. Kosten en baten voor de opgevoerde activiteiten zijn grotendeels aannemelijk. Wel vindt de commissie dat de organisatie zowel in fte's als in het totaal van personeelskosten omvangrijk is. De kosten per fte zijn vrij hoog, zeker voor een jonge organisatie. De commissie vindt het weliswaar logisch dat de organisatie in dit stadium groeit, maar tegelijkertijd vindt de commissie dat de organisatie zich bewust moet blijven van haar verbindende en promotionele rol binnen het culturele veld en moet voorkomen zelf een kostbare, topzware organisatie te worden.
De Governance Code Cultuur wordt toegepast door de organisatie. De commissie stelt verder vast dat er in de aanvraag geen visie op culturele diversiteit van bestuur en organisatie is opgenomen.
Publiek
De commissie beoordeelt het criterium publiek als ruim voldoende. Er is een heldere visie op de duurzame opbouw van publiek. Verder is er een uitgewerkte marketingaanpak. Het Amsterdam Art weekend heeft een grote aantrekkingskracht op lokaal, nationaal en internationaal vakpubliek. Daarnaast speelt het Amsterdam Art weekend goed in op de belevingswaarde om een breder publiek te enthousiasmeren. Verschillende doelgroepen worden elk op een eigen passende wijze benaderd. De organisatie deed in het verleden geen publieksonderzoek, maar is dat wel van plan te gaan doen. Dat lijkt de commissie een noodzakelijke stap voor een organisatie die voor een belangrijk gedeelte draait om communicatie en marketing.
De commissie constateert dat Amsterdam Art slechts een beperkte visie heeft op culturele diversiteit en vindt dat, gezien het publieksgerichte karakter van het evenement, een belangrijk punt van kritiek. Het woord diversiteit komt meerdere keren terug in de plannen, maar wordt nogal vrijblijvend opgevoerd. Hoe men een publiek met een niet-westerse achtergrond concreet denkt te bereiken, wordt onvoldoende duidelijk uit de plannen. De commissie ziet juist voor een platform als Amsterdam Art een goede mogelijkheid weggelegd om een breder en niet-westers publiek te bereiken bovenop de publieksgroepen die al door participerende instellingen worden aangebracht.
Belang voor de stad: verbinding en spreiding
De commissie beoordeelt de verbinding als voldoende. De commissie ziet binnen het functioneren van Amsterdam Art een beperkte rol op het gebied van maatschappelijke vraagstukken, voornamelijk door middel van de door de participanten zelf opgezette activiteiten. Amsterdam Art heeft vanuit haar activiteiten een grote rol als het gaat om verbinding en samenwerking met culturele organisaties in Amsterdam.
De commissie beoordeelt de spreiding als voldoende. De activiteiten vinden in vrijwel alle stadsdelen plaats, maar het zwaartepunt bevindt zich in stadsdeel Centrum en stadsdeel Zuid.
Conclusie
De commissie constateert een sterke groei en ontwikkeling van stichting Amsterdam Art de afgelopen jaren. De commissie vindt dat de organisatie er goed in slaagt een artistiek-inhoudelijk sterk aanbod tijdens het Weekend samen te brengen. De verbindende en promotionele rol rond het Weekend ziet de commissie daarnaast als waardevol. De commissie ziet geen meerwaarde in de uitbreiding van activiteiten gedurende het jaar. Daarom vindt de commissie het reëel om de subsidie alleen te verhogen ten behoeve van een beperkte kostenstijging die de gestelde ambities voor de ontwikkeling van het Weekend met zich meebrengt. Omdat het Weekend ook meerwaarde heeft als evenement voorbij de context van beeldende kunst ziet zij een logische verantwoordelijkheid voor de gemeente Amsterdam om stichting Amsterdam Art te steunen vanuit budgetten gericht op toerisme en stadspromotie. Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van stichting Amsterdam Art gedeeltelijk te honoreren met een bedrag van € 100.000 per jaar.