De Rode Loper op School (KERS)

Cultuureducatie
Aangevraagd: € 192.500
Toegekend: € 192.500

Inleiding

De Rode Loper op School biedt basisscholen in Amsterdam Oost en omgeving een uitgebreid aanbod cultuureducatie dat aansluit op het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie. Uitgangspunt hierbij is de verbinding met de culturele omgeving. Kinderen worden van jongs af aan in aanraking gebracht met kunst en kunstenaars in deze omgeving, waardoor ze hun talenten leren kennen en oog krijgen voor de culturele rijkdom van de stad. Door receptieve, actieve en reflectieve kunstbeoefening worden verbindingen binnen en buiten de kunst gelegd, waarbij het kind centraal staat. In 2001 werd de huidige directeur gevraagd een scholenprogramma te ontwikkelen bij de eerste editie van Festival de Rode Loper, in opdracht van stadsdeel Oost en CBK Amsterdam. In nauwe samenwerking met de afdeling onderwijs van dit stadsdeel en met diverse scholen, werd in de jaren daarna een plan voor cultuureducatie in Oost gerealiseerd. Sinds 2005 is Stichting Kunsteducatie De Rode Loper op School een zelfstandige stichting die los van het festival staat. Ze levert maatwerk per stadsgebied, waarbij kinderen uit diverse culturen en milieus worden bereikt.

Vanuit de verankering in het stadsdeel Oost neemt De Rode Loper op School een eigen plaats in binnen de stedelijke cultuureducatie. Ze bereikt 90% van de scholen voor primair onderwijs in dit stadsgebied, is multidisciplinair, biedt omgevingsgerichte cultuureducatie aan en zit tegelijkertijd dicht op de huid van zowel leerkrachten, scholen, kunstenaars als kunstinstellingen in Oost. De Rode Loper op School is voornemens om in de periode 2017-2020 haar activiteiten te continueren en uit te breiden. Er wordt vraaggericht gewerkt en kinderen worden in een laboratoriumfunctie meer 'eigenaar' van kunstprogramma’s gemaakt. In samenwerking met Stichting Tamino wordt het speciaal onderwijs bediend, er wordt co-teaching ingezet en in 2020 wordt in drie steden een internationaal jubileumproject gerealiseerd rondom het concept omgevingsgerichte cultuureducatie. Dit vertaalt zich in een drieledige jaarprogrammering. Onder dienstverlening worden scholen geadviseerd bij het opstellen en concretiseren van hun programma’s cultuureducatie en leerlijnen voor groep 1 tot en met 8. Scholen voor Speciaal Onderwijs krijgen begeleiding op maat, interne cultuurcoördinatoren coaching in hun werkpraktijk en kunstvakdocenten begeleiding en training. De organisatie is ook voornemens om culturele instellingen te adviseren over het aanbieden van onderwijsprogramma’s. Onder het programmadeel Kunstaanbod valt de ontwikkeling van ruim dertig programma’s rond acht kunstdisciplines met een bereik van minimaal 10.000 deelnemers. Er wordt meer afstemming beoogd per vakdiscipline van de binnenschoolse activiteiten op de buitenschoolse mogelijkheden voor talentontwikkeling in stadsdeel Oost. In de laboratoriumfunctie worden tenminste drie nieuwe programmapilots ontwikkeld. Het derde onderdeel Presentaties en Publicaties beoogt jaarlijks gemiddeld drie presentaties of exposities van resultaten van de cultuureducatieprojecten, ontwikkeling van specifieke leermiddelen voor kunstlessen, minimaal één publicatie van een succesvol project en gemiddeld twee uitgaven in de reeks Kunst Dichtbij over gerealiseerde projecten.

In de periode 2013-2016 ontving De Rode Loper op School structureel € 150.000 per jaar van stadsdeel Oost. Voor de periode 2017-2020 vraagt de Rode Loper op School het AFK in het kader van het Kunstenplan een jaarlijkse bijdrage van € 192.500.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als goed. Uit het ondernemingsplan spreekt een duidelijke artistieke visie, die wordt vertaald in interessante, actuele producten voor het onderwijs. De commissie prijst de onderscheidende visie en werkwijze waarbij de directe – culturele - omgeving van de leerlingen intensief betrokken wordt bij een multidisciplinair aanbod; het gebied gebonden concept. Er wordt eveneens goede verbinding gezocht met lokale aanbieders van buitenschoolse cultuureducatie. De voorgenomen ontwikkeling om kinderen meer eigenaar van kunstprogramma’s te maken vindt de commissie interessant. Deze vrijere vorm biedt ruimte aan de creativiteit en eigenheid van de leerlingen, en kan de vraaggerichte, op maat gemaakte werkwijze verder verdiepen. Naar mening van de commissie kan in combinatie met de doorlopende leerlijnen en de beoogde
co-teaching een daadwerkelijke wisselwerking tussen de kunsten, de omgeving, de school en de leerlingen ontstaan.

Het ondernemingsplan en de hieraan toegevoegde bijlagen schetsen een herkenbare programmering in de disciplines beeldende vorming, techniek en kunst, cultureel erfgoed, dans, theater, letteren en in mindere mate muziek. In het vaste programma-aanbod, dat wat algemeen oogt, zou naar mening van de commissie nog meer aandacht besteed kunnen worden aan individueel maatwerk in de aansluiting met het onderwijs.

De docenten hebben zowel vakmanschap in huis als kunstzinnige kwaliteit. Ze worden naast creatieve en didactische vaardigheden ook geselecteerd op eigenheid en de bezieling in het overbrengen van het kunstenaarschap. Dit is terug te zien in de zeggingskracht van de diverse eindproducten en publicaties, die een breder publiek aanspreken dan alleen de docenten, leerlingen en hun ouders. Ook de enthousiaste reacties van de scholen onderschrijven de in de aanvraag genoemde goede band met het basisonderwijs. Hiermee neemt De Rode Loper op School een sleutelpositie in op het gebied van cultuureducatie in stadsdeel Oost, en kan de organisatie op het terrein van gebiedsgerichte cultuureducatie een inspiratiebron zijn voor de rest van Amsterdam.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende. Uit de geleverde informatie spreekt een gezonde bedrijfsvoering. De begroting voor 2017-2020 verwoordt het in het ondernemingsplan gestelde beleid, en de jaarlijkse fluctuatie hierin is doorgerekend. Deze begroting lijkt realistisch en haalbaar, en wijkt niet substantieel af van de jaren 2013, 2014 en 2015. Met een relatief klein team worden veel activiteiten gerealiseerd. De commissie merkt echter op dat door de voorziene uitbreiding naar IJburg en de voorgenomen uitbreiding en verdieping van het programma de activiteitenlasten in 2017 en 2018 meer toenemen dan de opbrengsten. In 2019 en 2020 verbetert deze verhouding door sponsorinkomsten. Ondanks de beoogde stijging van de eigen inkomsten van 24% naar 33%, vindt de commissie deze bescheiden. Mogelijk zou de organisatie (een deel van) de activiteiten nog iets commerciëler in de markt kunnen zetten. De Rode Loper op School heeft geen personeel in dienst en is flexibel ingesteld, maar met een subsidiepercentage van 73% van de totale inkomsten erg afhankelijk van subsidie. Hoewel er sprake is van risicobeheersing door activiteiten niet door te laten gaan bij onvoldoende financiering, vindt de commissie een bredere visie op de financieringsmix en zakelijke bestendigheid in de toekomst wenselijk.

De aanvrager werkt met een bestuur dat de Code Governance Cultuur volgt. Een visie op de diversiteit van het toezicht wordt door de commissie gemist. Wel is in het ondernemingsplan een visie op en aanpak voor de diversiteit van het personeel geformuleerd.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als goed. Uit de aanvraag spreekt kennis van de hoofddoelgroep en de directe omgeving waarin deze opgroeit. Mede door jaarlijkse evaluatie en publieksonderzoek heeft de organisatie duidelijk in beeld wie haar directe en indirecte doelgroepen zijn. Door te investeren in persoonlijk contact en een goede relatie met het onderwijs weet De Rode Loper op School haar publiek vast te houden. De commissie vindt het daarbij belangrijk dat naast de publieksverbreding ook de uit het plan sprekende maatwerkverdieping zich de komende jaren zal ontwikkelen.

Met gerichte marketingacties als voorbeeldlessen, visueel aantrekkelijke en voor de doelgroep herkenbare vormgeving en presentaties in de buurt, wordt een cultureel divers publiek van deelnemers en toeschouwers bereikt dat representatief is voor de samenstelling van het stadsdeel. Deze presentaties van kunstprogramma’s op plaatsen als ziekenhuizen en winkeletalages, maken de door kinderen gemaakte kunst binnen hun eigen omgeving ook voor stadsgenoten zichtbaar. Dit creëert zowel een publieke waarde als een grotere eigenwaarde voor de kinderen. In het ondernemingsplan ontbreekt een concrete uitwerking van de beoogde publieksuitbreiding naar IJburg. De groei in scholen- en leerlingenbereik vanaf 2013 die uit de bijgevoegde jaarverslagen blijkt, maakt het echter aannemelijk dat deze uitbreiding realistisch en haalbaar is.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als goed. De Rode Loper op School werkt vanuit een sterk omgevingsgerichte visie structureel en incidenteel samen met verschillende culturele, educatieve en maatschappelijke partners. De stedelijke verbinding wordt daarnaast ook door samenwerking met zorginstellingen, het lokale bedrijfsleven en de detailhandel actief opgezocht middels aanbod dat de kinderen de lokale infrastructuur laat leren kennen. Er wordt aansluiting met en doorstroom naar buitenschools aanbod gegenereerd. De overtuigende koppeling met maatschappelijke vraagstukken spreekt uit het in samenwerking met NiNsee ontwikkelde programma over het slavernijverleden en uit het programma Oefenen in Democratie. Ook de in het ondernemingsplan genoemde voorbeelden van omgevingsgerichte cultuureducatie, met projecten en programma’s als Mijn Oost en Het Ecolint Labyrinth, vindt de commissie actueel en relevant.

De spreiding beoordeelt de commissie als goed. De aanvrager heeft een bereik van 90% van de scholen in het primair onderwijs in het gehele stadsdeel Oost, en voorziet incidenteel in vraag van andere stadsdelen. Het nieuw te ontwikkelen aanbod voor het speciaal onderwijs zal in de gehele stad aangeboden worden. Geïnteresseerde organisaties kunnen zich door trainingen en workshops door de Rode Loper op School laten inwerken in het gebied gebonden concept. Dit maakt het stedelijk toepasbaar.

Conclusie 

De commissie adviseert de aanvraag van De Rode Loper op School te honoreren voor een jaarlijks bedrag van € 42.500. Binnen de regeling meerjarige subsidie van het AFK kunnen wegvallende structurele stadsdeelbijdragen worden gecompenseerd, voor zover dit vierjarige middelen betreft en voor zover het betreffende stadsdeel de middelen overdraagt aan het AFK. In dit kader is voor
De Rode Loper op School jaarlijks € 150.000 beschikbaar aan middelen die stadsdeel Oost overhevelt naar het AFK. Dit bedrag wordt opgeteld bij het door de commissie geadviseerde subsidiebedrag. De totale geadviseerde jaarlijkse bijdrage voor de komende periode, inclusief de structureel overgehevelde stadsdeelbijdrage, komt daarmee op € 192.500.