Stichting Kweksilber
Inleiding
De David Kweksilber Big Band (DKBB) telt 26 musici, die samen concerten verzorgen en daarnaast educatieve trajecten verzorgen voor schoolkinderen. Het ensemble heeft een gevarieerde speelpraktijk en een veelzijdig repertoire: componisten uit de klassieke hoek, de jazz, de geïmproviseerde muziek en de popmuziek schrijven nieuwe werken, waarin altijd een vorm van improvisatie voorkomt. Zo groeit gestaag een breed repertoire dat een gemêleerd publiek met uiteenlopende affiniteiten kan aanspreken. Inmiddels bracht het ensemble werken van tachtig componisten in première. Tientallen toondichters zegden toe ook graag een werk voor de DKBB te willen schrijven.
De organisatie beoogt ontwikkeling op zakelijk vlak en op het gebied van publieksbereik. De DKBB beoogt in de periode 2017-2018 het huidige artistieke beleid voor te zetten en het repertoire uit te breiden. Een van de nieuwe invalshoeken is het relateren van nieuwe muziek aan meer vertrouwde muziekstijlen, om zo luisteraars te verleiden en te verrassen. Op zakelijk vlak beoogt de DKBB de bedrijfsvoering te professionaliseren. Het ensemble wil ook een breder publiek aanspreken voor dit repertoire en meer uitvoeringen genereren.
Om de beoogde ontwikkeling te realiseren roept de DKBB ondersteuning in van een zakelijk leider, een acquisiteur, een marketing- en communicatiemedewerker, een productiemedewerker en adviseurs.
Stichting Kweksilber vraagt aan het AFK een bijdrage van € 99.520 per jaar, waarvan € 49.520 voor de realisatie van het ontwikkelplan en € 50.000 voor de reguliere activiteiten.
Beoordeling ontwikkelplan
Beginsituatie, einddoel en noodzaak ontwikkeling
De commissie beoordeelt de beschrijving van de beginsituatie, het einddoel en de noodzaak tot ontwikkeling als voldoende.
De beginsituatie is duidelijk omschreven in het plan en de noodzaak tot ontwikkeling is helder uiteengezet. In artistiek opzicht presteert de DKBB goed en ook zakelijk gezien presteert het goed op zijn huidige activiteitenniveau. Het ontbreekt de organisatie echter aan de organisatorische en financiële slagkracht die nodig is om meer uitvoeringen voor een groter en meer divers publiek te realiseren. Om die reden is een betere organisatie achter het ensemble nodig; al het werk wordt op dit moment door de artistiek leider verricht. De DKBB wil de komende jaren een solide organisatie opbouwen. De commissie oordeelt daar positief over.
De commissie mist echter in het ontwikkelplan een analyse van de aard en omvang van het ensemble in relatie tot de mogelijkheden van het podiumcircuit. In de aanvraag benadrukt de organisatie de uniciteit van de zeer gedifferentieerde programmering (alle muziekstijlen), maar staat ze nauwelijks stil bij de keerzijde daarvan; het aanbod van de DKBB kan podia programmatisch in een spagaat brengen. Er zijn maar weinig concertzalen die jazz of geïmproviseerde (nieuwe) muziek presenteren én een ensemble van 26 musici kunnen ontvangen. De omvang van het ensemble brengt in artistiek opzicht veel mogelijkheden met zich mee maar zorgt tevens voor hoge kosten.
Ook het einddoel maakt de DKBB goed duidelijk: op zakelijk en organisatorisch gebied heeft het betere ondersteuning nodig, zodat het ensemble zich verder kan blijven ontwikkelen. Met hulp van een communicatie- en marketingmedewerker wil het ensemble een groter publiek bereiken. De commissie merkt op dat in de aanvraag het aantal uitvoeringen in vergelijking met 2015 echter niet toeneemt. Ook de beoogde publieksaantallen nemen slechts beperkt toe.
De nog aan te stellen communicatiemedewerker zal een coach krijgen om hem of haar te adviseren bij onder andere het werven van jong publiek. De noodzaak hiervan wordt betwijfeld. De commissie meent namelijk dat de organisatie ook een communicatiemedewerker kan selecteren die al over die expertise beschikt. Verder constateert de commissie dat de DKBB in het plan niet vermeldt bij welke stappen de coach wordt ingezet en hoe deze coaching zal plaatsvinden.
Instrumenten
De commissie beoordeelt de motivering voor de in te zetten instrumenten als voldoende.
Het ontwikkelplan geeft aan in welke richting het ensemble een oplossing zoekt voor de stagnatie in zijn ontwikkeling. De gekozen instrumenten daartoe zijn duidelijk, evenals de stappen die het ensemble ermee wil zetten. De invulling van de verschillende stappen gaat DKBB pas uitwerken na overleg met de coaches en nieuwe medewerkers.
De instrumenten behelzen vooral de inzet van menskracht om een professionele organisatie op te bouwen op zakelijk, marketing- en communicatiegebied. Deze instrumenten kunnen volgens de commissie effectief zijn, maar de uitwerking ervan als geheel is te beperkt; de motivatie heeft vooral het karakter van een aantal vacatureteksten, die bovendien nog onduidelijkheden bevatten.
Er is in de ogen van de commissie geen sprake van originele of voorbeeldstellende instrumenten.
Realisme en omgevingsbewustzijn
De commissie beoordeelt het realisme en de blijk van omgevingsbewustzijn als zwak.
De commissie meent dat de doelen van de beoogde ontwikkeling realistisch zijn in relatie tot de beginsituatie. Door continuïteit aan te brengen in de organisatie en de concertwerving zullen naar verwachting meer uitvoeringen gegenereerd kunnen worden, waarmee ook meer publiek kan worden bereikt. De commissie merkt echter op dat de gekozen instrumenten eerst beter uitgewerkt moeten worden om het beoogde resultaat daadwerkelijk te kunnen bereiken. Met de huidige marginale uitwerking van de plannen twijfelt de commissie aan de haalbaarheid van de doelen. Bovendien bevreemdt het de commissie dat de beoogde uitvoeringen en het verwachte publieksbereik voor 2017 en 2018 in de aanvraag niet hoger liggen dan de resultaten van 2015, terwijl juist extra op het vergroten van het publieksbereik wordt ingezet.
De voorgestelde organisatorische ondersteuning is noodzakelijk, maar moet volgens de commissie hand in hand gaan met een kritische beschouwing van (letterlijk) de eigen flexibiliteit en de omvang van het ensemble.
De organisatie gaat in haar ontwikkelplan in op omgevingsfactoren, zoals de moeilijke positie van nieuwe en geïmproviseerde muziek in de huidige tijd en de gevolgen daarvan voor het ensemble, zoals problemen met de afzet en te weinig publiek. Juist omdat het ensemble zich hiervan bewust toont, bevreemdt het de commissie dat zij geen overtuigende visie beschrijft op de vraag hoe het ensemble die problemen te lijf zou kunnen gaan en hoe het op positieve wijze met die omgevingsfactoren zou kunnen omgaan.
Evaluatie en bestendiging van resultaten
De commissie beoordeelt de wijze van evaluatie en bestendiging van resultaten als voldoende.
In het ontwikkelplan is een gefaseerd evaluatieplan opgenomen op basis van tussentijdse metingen op cruciale momenten. De resultaten worden vooral kwantitatief gemeten, in aantallen uitvoeringen en publieksbereik. Daarvoor wordt in januari 2017 een nulmeting gedaan, die begin 2018 en eind 2018 getoetst wordt. De commissie vindt dit zinvolle metingen. Het is in haar ogen echter jammer dat daarnaast geen kwalitatieve evaluatie is voorzien.
Verankering wordt in het plan met name besproken vanuit de overdraagbaarheid; de deskundigheid die wordt opgebouwd blijft bewaard en kan gecontinueerd worden door het delen van kennis en ervaring tussen artistiek leider, manager en marketeer. De organisatie toont hiermee oog voor de eenheid in het team en het spreiden van kennis en informatie.
Een ander element van verankering ziet het ensemble in het opnieuw aanvragen van subsidie voor 2019-2020 en daarna mogelijk voor de vierjarige subsidieregeling van het AFK. De commissie merkt op dat daarmee voorbijgegaan wordt aan andere mogelijkheden van financiering, die juist tot een grotere onafhankelijkheid zouden kunnen leiden.
Delen van resultaten
De commissie beoordeelt de bereidheid tot het delen van resultaten als voldoende.
De organisatie is bereid de resultaten te delen met programmeurs en andere ensembles, in het bijzonder de resultaten op het vlak van marketing en communicatie. De technieken en strategieën die worden aangewend voor de deskundigheidsbevordering van de marketeer worden zorgvuldig gedocumenteerd. De mogelijkheid om ervaringen te delen met andere organisaties, wat in de ogen van de commissie ook vruchtbaar en verrijkend kan zijn voor de eigen professionele ontwikkeling, is niet uitgewerkt in het plan.
Conclusie
Op basis van de beoordeling van de afzonderlijke criteria is de commissie van mening dat het ontwikkelplan van Stichting Kweksilber niet van voldoende kwaliteit is. Zij adviseert daarom de aanvraag niet te honoreren.
Commissie en adviseurs
De aanvraag is behandeld door de commissie Podiumkunsten & Letteren.