Stichting Musica Omnia Vincit (Klassiek op het Amstelveld)
Inleiding
In het jaarlijkse, gratis toegankelijke openluchtfestival Klassiek op het Amstelveld, georganiseerd door Stichting Musica Omnia Vincit, staat het maken en beleven van klassieke muziek door de jeugd centraal. De belangrijkste elementen zijn het hoofdprogramma en een open podium. Het tweedaagse festival bestaat sinds 2013 en trekt gemiddeld vijfduizend bezoekers per jaar met activiteiten op het Amstelveld, in de Amstelkerk en in De Duif. Opgezet vanuit de wijk integreert het evenement vanuit een ongedwongen sfeer met de omgeving rondom het Amstelveld. Het festival streeft naar hoge kwaliteit en biedt getalenteerde jonge muzikanten kansen om samen met grote namen hun talent te ontwikkelen. Daarbij is er ruimte voor experiment. Klassiek op het Amstelveld vormt eveneens een platform voor samenwerking binnen het Amsterdamse professionele muziekveld; artiesten, ensembles, orkesten, podia en onderwijsinstellingen worden alle bij het festival betrokken.
De organisatie wil zich in de periode 2017-2018 in twee opzichten ontwikkelen. Enerzijds wil zij zich in zakelijk opzicht verbeteren door het organiserend team te versterken en te professionaliseren en een eigen kantoor te huren. Daarnaast streeft ze meer luisteraars en een breder publiek na. Hiertoe wil de organisatie alle concerten streamen en gratis online toegankelijk maken. In het nieuwe project ‘Jong voor Oud’ krijgen verzorgingstehuizen in de regio Groot-Amsterdam deze streamingsbeelden gratis aangeboden. Het project ‘Jong voor Jong’ laat de jonge musici van het ‘Open Podium’ kleine concerten verzorgen op Amsterdamse basisscholen.
Om haar doelstellingen te verwezenlijken gebruikt de organisatie verschillende instrumenten. Bij andere culturele festivals wint ze advies in over een geschikte zakelijk leider en een communicatiemedewerker. Een coach zal adviseren over de organisatiestructuur en het festival wil het team achter de Digital Concert Hall van de Berliner Philharmoniker om advies vragen over het streamen van zijn festivalactiviteiten. Met het oog op de gewenste verbreding van het programma wil de organisatie advies inwinnen bij Stichting De Vrolijkheid, onder andere om eventueel een podium te kunnen bieden aan jonge vluchtelingen voor het presenteren van klassieke muziek uit hun thuisland.
Stichting Musica Omnia Vincit vraagt aan het AFK een bijdrage van € 40.000 per jaar, waarvan € 30.000 voor de realisatie van het ontwikkelplan en € 10.000 voor de reguliere activiteiten.
Beoordeling ontwikkelplan
Beginsituatie, einddoel en noodzaak ontwikkeling
De commissie beoordeelt de beschrijving van de beginsituatie, het einddoel en de noodzaak tot ontwikkeling als voldoende.
De beginsituatie is helder uiteengezet en de opzet van het festival is duidelijk. Wel mist de commissie artistiek-inhoudelijke informatie over de huidige programmering. De einddoelen zijn duidelijk en meetbaar geformuleerd: een bezoldigd team met een eigen kantoor, een toename van het publiek van 5.000 naar 7.500 en een diverser aanbod dat recht doet aan de diversiteit in Amsterdam.
De noodzaak om deze einddoelen te realiseren vindt de commissie niet in alle opzichten inzichtelijk. Voor de eerste doelstelling is deze helder; er is momenteel te weinig stabiliteit in de organisatie en zij leunt te sterk op vrijwilligers. De inzet van een externe coach om dit te verbeteren wordt summier beschreven, zonder zicht te geven op een benodigd profiel.
De tweede doelstelling, de noodzaak tot een groter en breder fysiek publieksbereik, wordt nauwelijks onderbouwd. Het festival wil graag een groter en diverser publiek bereiken om zijn vijfjarig bestaan te vieren. Voor deze publieksvergroting wil het een doelgroep bereiken die niet vanzelfsprekend met klassieke muziek in aanraking komt. Het lijkt hier te gaan om een eenmalige publieksuitbreiding, die niet structureel wordt ingebed in het beleid van het festival. Uit de aanvraag spreekt naar het oordeel van de commissie geen doelbewuste keuze of uitwerking om specifieke doelgroepen aan te spreken. Er worden jonge vluchtelingen genoemd, ouderen, maar ook leerlingen die tijdens hun lunchpauze kennismaken met klassieke muziek. Als laatste doelstelling wil de organisatie een breder publiek bewerkstelligen door een artistiek meer divers aanbod. De commissie mist een gerichte uitwerking van hoe dit diversere (internationale) aanbod tot een breder publieksbereik leidt.
Instrumenten
De commissie beoordeelt de motivering voor de keuze voor de in te zetten instrumenten als zwak.
De commissie mist een deugdelijke onderbouwing voor de instrumenten en vindt deze ook onvoldoende uitgewerkt. Ook is de wijze waarop de organisatie de instrumenten wil aanwenden niet overal overtuigend.
Om de doelen te bereiken formuleert de organisatie een aantal instrumenten: zij wil een vaste zakelijk leider en pr-medewerker aanstellen, meer publiek bereiken door concerten te streamen en in samenwerking en overleg een meer cultureel diverse programmering tot stand brengen. Voor deze verbreding van de programmering en om beter recht te doen aan de Amsterdamse diversiteit, zal ze advies inwinnen bij Stichting De Vrolijkheid en samenwerken met Muziekcentrum Aslan. De motivatie voor deze keuze vindt de commissie echter summier. Het is de commissie nu niet duidelijk waarom Klassiek op het Amstelveld deze organisaties verkiest boven andere, vergelijkbare organisaties in Amsterdam.
De organisatie wil de artistieke koers verbreden door bezoeken te brengen aan buitenlandse opleidingen maar zij presenteert daar in de ogen van de commissie geen overtuigende visie op. Het is de commissie niet duidelijk wat de organisatie op dit gebied precies nastreeft of wat zij van de beoogde uitwisseling en samenwerking wil leren.
De organisatie wil zich over het streamen van festivalactiviteiten laten adviseren door de Digital Concert Hall van de Berliner Philharmoniker. De commissie begrijpt niet waarom ze niet kiest voor een lokale kennispartner op dit vlak. Ook meent de commissie dat de in het plan genoemde reclame, via onder andere sociale media, NPO Radio 4 en mediapartner Classic FM, de stream niet vanzelfsprekend onder de aandacht zal brengen van een groot en nog onbekend publiek; daarvoor is het zonder duidelijke doelgroepbepaling een te weinig gerichte strategie. Hetzelfde geldt voor ‘Jong voor Oud’. De commissie vindt dit een sympathiek idee maar vindt het nog te weinig uitgewerkt. Niet duidelijk is waarom er wel lunchconcerten op scholen georganiseerd worden maar niet live in verzorgingshuizen.
Om een sterkere organisatie te creëren wil de organisatie zich laten adviseren over een geschikte organisatiestructuur. Klassiek op het Amstelveld stelt voor eerst een zakelijk leider te zoeken om hem of haar vervolgens in contact te brengen met een coach. Dit vindt de commissie een opmerkelijke volgorde; het lijkt haar voor de hand liggender om eerst een coach aan te stellen en samen met hem of haar een profiel op te stellen voor de gewenste zakelijk leider.
Realisme en omgevingsbewustzijn
De commissie beoordeelt het realisme en de blijk van omgevingsbewustzijn als zwak.
De organisatie gaat in haar plan onvoldoende in op de kenmerken van de buurt waar het festival plaatsvindt en werkt fundamentele onderdelen, zoals de samenwerking met verzorgingshuizen en scholen, niet goed uit. Zonder deze uitwerking vindt de commissie de haalbaarheid van de doelen niet geheel realistisch.
Klassiek op het Amstelveld gaat slechts in algemene termen in op relevante factoren in de omgeving. Het plan benoemt dat er sprake is van een beperkt publieksbereik; de organisatie trekt vooral mensen uit de buurt en klassieke-muziekliefhebbers. De commissie mist om tot een realistisch plan te kunnen komen reflectie op de verschillende aspecten van de buurt waarin de organisatie opereert, en op de veranderende samenleving. Zij leest in het plan niet terug wat er in de directe omgeving speelt, hoe het muzikale (lokale) veld waarin het festival opereert eruitziet en hoe het festival zich hiertoe verhoudt. Klassiek op het Amstelveld zou het eigen functioneren kunnen verbeteren door zich er sterker van te vergewissen van wat er onder jongeren leeft op het gebied van klassieke muziek, hoe het festival aansluit bij binnenschoolse muziekactiviteiten en de veranderingen die hierin de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden, en hoe de programmering aansluit bij de populatie van dit specifieke stadsdeel.
De commissie is benieuwd of er, behalve met Muziekcentrum Aslan, ook contact is met andere Amsterdamse muziek(educatie)instellingen of met andere organisaties die zich met jong muziektalent bezighouden.
Evaluatie en bestendiging van resultaten
De commissie beoordeelt de wijze van evaluatie en bestendiging van resultaten als onvoldoende.
De wijze van evaluatie is te eenvoudig verwoord en de voorgenomen evaluatie bekijkt niet of de doelstellingen uit het ontwikkelplan om een breder publiek te behalen en een bredere programmering te realiseren worden behaald. Evaluatie vindt vooral intern plaats; er spreekt uit het plan geen intentie tot bijvoorbeeld publieksonderzoek of betrokkenheid van andere partijen of stakeholders. Evenmin wordt toegelicht hoe de bevindingen worden verwerkt of toegepast. Het ontwikkelplan gaat niet in op de verankering of bestendiging van de resultaten. De commissie wijst erop dat dit een criterium is binnen de tweejarige subsidieregeling.
Delen van resultaten
De commissie beoordeelt de mate waarin Klassiek op het Amstelveld bereid is tot het delen van resultaten als zwak.
Het in het ontwikkelplan geformuleerde voorstel tot het delen van resultaten, de publicatie van het jaarverslag op de website en het afleggen van verantwoording aan fondsen vindt de commissie onvoldoende; dit zijn doorgaans subsidievoorwaarden. De commissie meent dat er andere vormen van kennisdeling mogelijk zijn waarvan andere organisaties en stakeholders meer kunnen profiteren. De organisatie wil haar resultaten delen met andere culturele instellingen, maar specificeert niet hoe; ze formuleert slechts de intentie om aan te sturen op gesprekken hierover. De commissie vindt dat de organisatie de wijze van het delen van resultaten al voor ogen had moeten hebben, omdat het een criterium van de tweejarige regeling betreft.
Conclusie
Op basis van de beoordeling van de afzonderlijke criteria is de commissie van mening dat het ontwikkelplan van Stichting Musica Omnia Vincit niet van voldoende kwaliteit is. Zij adviseert daarom de aanvraag niet te honoreren.
Commissie en adviseurs
De aanvraag is behandeld door de commissie Podiumkunsten & Letteren.