Stichting Taartrovers Festival (Fantastisch Kinderfilm Festival)

Inleiding

Stichting Taartrovers Festival (Fantastisch Kinderfilm Festival ofwel FKF) is een filmfestival voor kinderen van twee tot negen jaar, met aandacht voor film, spel, vormgeving en onderzoek. Het FKF wil kinderen die van jongs af aan omringd worden door beeld en geluid laten ervaren dat beelden en geluiden ook samengaan met het tastbare, met de analoge wereld. Jaarlijks staat het festival met een thematisch filmprogramma en een interactieve tentoonstelling in filmhuizen door het hele land. In de aan het festival gekoppelde ‘Speeltuin van de verbeelding’ kunnen jonge festivalbezoekers met gebruik van hun zintuigen verder spelen in het thema van het festival. Zowel op (voor)scholen als op het festival zelf wordt een besloten scholenprogramma uitgevoerd. Verder gaat het FKF internationale uitwisselingen aan.

De organisatie schrijft in haar ontwikkelplan in 2017-2018 op artistiek vlak te willen doorwerken aan de ontwikkeling van haar kwaliteit. Zij wil met meer mankracht en middelen op zoek gaan naar nieuwe werkvormen en bijzondere films en cross-overs maken naar andere disciplines. Hierbij wil ze ruimte creëren voor uitwisseling en samenwerking rond methodes en werkwijzen van andere culturele instellingen die met jonge kinderen werken. Op zakelijk gebied streeft de organisatie naar versterking door een steviger financiële basis te leggen om haar artistieke ambities te kunnen realiseren. FKF zoekt naar (nieuwe) manieren om meer structurele bijdragen van bijvoorbeeld overheden en nieuwe private fondsen te verwerven en minder afhankelijk te zijn van incidentele, projectmatige ondersteuning.

Om deze artistieke en zakelijke ontwikkeldoelstellingen te verwezenlijken zet de organisatie instrumenten in als trainings- en coachingstrajecten, expertworkshops, een parttime officemanager, een educatiemedewerker, een publiciteitsmedewerker en een parttime marketingmanager. Ook wil FKF een nieuwe website realiseren. Ter verbetering van de kennisdeling wordt voortgebouwd op diverse lidmaatschappen (Amsterdams Filmmenu, Netwerk Film Educatie, AFO en ECFA). Hiernaast wordt het bezoek aan internationale filmfestivals geïntensiveerd, net als de overdracht van de eigen kennis en werkwijze aan filmhuizen, andere festivals en instellingen. Verder wil het FKF de AZCinema Bijlmerbajes inzetten als proeflab voor activiteiten en films. De organisatie wil de mogelijkheden onderzoeken om doorlopend aanbod te realiseren. Tot slot wil ze publieksonderzoek doen.

Blijkens het ondernemingsplan organiseert het FKF in 2017 een compacte versie van het festival met een extra scholenprogramma in Amsterdam. Verder wil de organisatie een wekelijks terugkerende film met een extra activiteit organiseren in AZCinema Bijlmerbajes. Ze wil minimaal twee internationale samenwerkingen opzetten. In 2018 wil de organisatie een volwaardige nieuwe editie van het festival organiseren, die de nieuwe koers uitstraalt.

Stichting Taartrovers Festival vraagt aan het AFK een bijdrage van gemiddeld € 75.000 per jaar, waarvan € 55.000 per jaar voor de realisatie van het ontwikkelplan en € 20.000 per jaar voor de reguliere activiteiten.

Beoordeling ontwikkelplan

Beginsituatie, einddoel en noodzaak ontwikkeling

De commissie beoordeelt de beschrijving van de beginsituatie, het einddoel en de noodzaak tot ontwikkeling als voldoende.

De organisatie omschrijft in haar ontwikkelplan helder de ontwikkeling die ze sinds haar oprichting in grote lijnen doormaakte. Daarbij worden met name de uniciteit en sterktes van het festival benadrukt. De organisatie had naar het oordeel van de commissie wel meer aandacht mogen besteden aan het ontstaan van de genoemde zwaktes en knelpunten; hierop wordt in het plan nauwelijks ingegaan.

Het einddoel is naar de mening van de commissie duidelijk beschreven. De organisatie wil professionaliseren op zakelijk, artistiek en publicitair vlak. Het plan specificeert de hoofddoelstelling naar subdoelstellingen en beschrijft de inzet van externe coaches, zoals een coach/adviseur met wie ze in 2015 reeds samenwerkte. Het FKF formuleert per subdoelstelling waarom en hoe het deze wil realiseren. De organisatie onderbouwt daarnaast goed de noodzaak van de in te zetten ontwikkeling: het FKF wil meer eigen inkomsten genereren om de artistieke ambitie inhoudelijk verder te kunnen vormgeven. De doelen zijn cijfermatig uitgewerkt, maar enkele argumenten uit de motivatie blijven wat algemeen. Zo licht de organisatie de stelling niet toe dat ze steeds meer verzoeken krijgt om het concept van het festival te delen. Ook vindt de commissie het doel om zich te laten inspireren door andere organisaties of festivals algemeen geformuleerd. Daarbij is de commissie van mening dat er op zakelijk gebied in relatie tot het verleden grote stappen worden beoogd. De beoogde verdubbeling in omzet vraagt om meer uitleg en onderbouwing.

Instrumenten

De motivering voor de keuze voor de in te zetten instrumenten beoordeelt de commissie als goed. De inzet van de diverse instrumenten is duidelijk gerelateerd aan de genoemde einddoelstellingen. De organisatie stelt een sterk product in handen te hebben maar heeft onvoldoende middelen om er meer mee te doen. De commissie constateert dat het festival de afgelopen jaren tot stand kwam met een verhoudingsgewijs klein kernteam, aangevuld met vrijwilligers en stagiairs. Nu het festival is gegroeid vindt de commissie het aannemelijk dat ook het team van professionals zich moet uitbreiden. Het gebruik van financiële middelen sluit logisch aan op de beoogde ontwikkeling: het overgrote deel is bestemd voor personele versterking en een substantieel deel van de restmiddelen is gereserveerd voor versteviging van de zakelijke kant.

De belangrijkste instrumenten bestaan uit scholing, onder andere via Cultuur+Ondernemen, en het aantrekken van specialisten om de organisatie te versterken. Het coachingstraject voor de zakelijk leider is naar het oordeel van de commissie passend en helder uitgewerkt. Om de communicatie en pr te verbeteren, kiest de organisatie voor een expertworkshop. Ook dit vindt de commissie zinvol; het sluit aan bij de doelstelling op publicitair vlak. De organisatie zet daarbij overtuigend in op publieksonderzoek. Wel had de commissie enkele aspecten graag specifieker uitgewerkt gezien. Zo wordt er een nieuwe website ontwikkeld omdat de bestaande verouderd is, maar wordt uit het plan niet duidelijk of de nieuwe website een meer dan informatieve rol zal gaan vervullen. Ook het voorgenomen onderzoek naar samenwerking met scholen vindt de commissie nog weinig specifiek geformuleerd.

Verder wil het FKF zijn expertise (internationaal) delen en zich laten inspireren door samenwerking met buitenlandse festivals. Inhoudelijke verrijking wil de organisatie daarnaast laten plaatsvinden door een nieuw in te zetten ontwikkeling: het creëren van een multidisciplinaire voorstelling. Het interactieve karakter van deze voorstelling sluit in de ogen van de commissie goed aan bij het karakter van het FKF. De manier om hierover meer kennis op te doen, namelijk de samenwerking met andere multidisciplinaire (buitenlandse) festivals, is duidelijk uitgewerkt. Wel mist de commissie een financiële uitwerking van de relatie tussen het Amsterdamse, het landelijke en het internationale deel van de activiteiten.

Een origineel, aansprekend en vernieuwend instrument vindt de commissie AZCinema, dat een tweeledig doel heeft. Naast een manier om een nieuwe doelgroep te bereiken is het tevens een kleinschalige proeftuin waar ruimte is voor experiment.

Realisme en omgevingsbewustzijn

De commissie beoordeelt het realisme en de blijk van omgevingsbewustzijn als voldoende.

De organisatie toont zich bewust van de maatschappelijke positie die haar activiteiten kunnen hebben, zonder overigens specifiek op veel omgevingsfactoren in te gaan. Uit het ontwikkelplan spreekt omgevingsbewustzijn in relatie tot het publiek (jonge kinderen), de filmsector, lokale partners en (inter)nationale ontwikkelingen. Het plan springt tevens in op een actuele, belangrijke nieuwe doelgroep, die van vluchtelingen en nieuwkomers. De organisatie heeft volgens de commissie een duidelijk beeld van de markt waarin zij opereert en weet wat de concurrent (anders) doet. Tegelijkertijd benoemt het FKF scherp de raakvlakken waarop samenwerking mogelijk is en benut deze. Dit ziet de commissie bijvoorbeeld terug in het delen van medewerkers, of in de manier waarop de organisatie samenwerkingsprojecten aangaat.

De genoemde doelen in het ontwikkelplan vindt de commissie realistisch. De groei naar een bereik van 12.500 festivalbezoekers in 2018 is in de ogen van de commissie een haalbare ambitie. Of de verdubbeling van het deelnemersaantal binnen de schoolgebonden activiteiten dit ook is, kan de commissie op basis van de informatie in het ontwikkelplan niet beoordelen. Het plan had dit sterker kunnen relateren aan de in het plan genoemde noodzaak van zeer vroege ontwikkeling in filmgeletterdheid buiten de huiselijk kring en buiten het reeds bestaande aanbod.

Via het ontwikkelplan worden werkzaamheden gefinancierd die eerder door de directie werden uitgevoerd, waardoor deze zich met andere, inhoudelijker zaken kan gaan bezighouden. Deze andere taken worden echter weinig concreet beschreven, waardoor de haalbaarheid ervan voor de commissie nog niet is te beoordelen.

Evaluatie en bestendiging van resultaten

De commissie beoordeelt de wijze van evaluatie en bestendiging van resultaten als voldoende.

Het FKF kiest er bewust voor tijdelijk gas terug te nemen en ruimte te creëren voor reflectie. Aan de hand van de uitkomsten van deze reflectieperiode wil het FKF zich jaarlijks doorontwikkelen. Er is sprake van een praktisch evaluatieplan, waarbij zowel de interne organisatie als het publiek bevraagd wordt. Het ontwikkelplan voorziet niet in een inhoudelijke beschrijving van de evaluatiemethode. Ook wordt verder weinig gezegd over de bestendiging van de resultaten; wel worden de uitkomsten van de evaluatie meegenomen in de dagelijkse bedrijfsvoering.

Delen van resultaten

De commissie beoordeelt de bereidheid tot het delen van de resultaten als voldoende.

De organisatie wil haar kennis en resultaten delen, onder meer met andere filmfestivals en voornamelijk via het eigen netwerk. De manier waarop de organisatie van plan is kennis te delen vindt de commissie passend bij de aard en schaal van het FKF. De commissie merkt wel op dat de plannen voor kennisdeling nog weinig concreet zijn uitgewerkt.

Conclusie

Op basis van de beoordeling van de afzonderlijke criteria is de commissie van mening dat het ontwikkelplan van Stichting Taartrovers Festival van (ten minste) voldoende kwaliteit is. Zij adviseert daarom ook het ondernemingsplan te beoordelen.

Beoordeling ondernemingsplan

Artistieke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed.

Het festival onderscheidt zich naar de mening van de commissie in hoge mate van andere makers en aanbieders in de stad (en daarbuiten) met zijn aanbod voor kinderen van twee tot negen jaar, met daarin aandacht voor ‘fantastische’ film, spel, vormgeving en onderzoek. Het FKF is via diverse formele en informele overlegstructuren sterk verbonden met andere organisaties in de stad en stemt zijn eigen programmering goed af met overige aanbieders. Hiermee kiest het festival bewust een eigen artistiek-inhoudelijk profiel.

De programmering komt met veel vakmanschap tot stand. Zowel de getoonde films als de installaties van de ‘Speeltuin van verbeelding’ vindt de commissie van overtuigende kwaliteit. Het festival is daarnaast aantrekkelijk en professioneel vormgegeven. Kinderen krijgen kundige begeleiding en worden uitdrukkelijk uitgenodigd hun eigen verbeelding te gebruiken. Alle activiteiten zijn op heldere wijze verbonden met de filmprogrammering en het jaarlijkse thema.

Door de doordachte vormgeving die consequent is gekoppeld aan de inhoud weet het festival een directe aansluiting te vinden met de belevingswereld van het jonge publiek. Hoewel de bezoekersaantallen nog bescheiden zijn, ziet de commissie in de praktijk dat het concept voor de kinderen zeggingskracht heeft. De analoge benadering van beeld en geluid biedt de deelnemende kinderen nieuwe inzichten. Zeggingskracht van de activiteiten blijkt in de ogen van de commissie ook uit de verzoeken uit binnen- en buitenland voor kennisdeling over de werkwijze van het FKF.
Naast bovenstaande elementen heeft de commissie waardering voor het feit dat de organisatie actief werkt aan de eigen artistieke ontwikkeling. De organisatie geeft aan betrokken te zijn in vele samenwerkingsverbanden, werkt aan (internationale) uitwisseling van kennis en werkvormen en werkt nieuwe programmaonderdelen strategisch uit. Zoals in de beoordeling van het ontwikkelplan reeds genoemd, prijst de commissie de aanpak rondom AZCinema Bijlmerbajes, dat functioneert als proeftuin met ruimte voor experiment.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als goed.

De organisatie heeft volgens de commissie een solide bedrijfsvoering. Hoewel analyse van de geleverde jaarcijfers aantoont dat het weerstandsvermogen van het FKF beperkt is, heeft de organisatie in het verleden aangetoond in staat te zijn risico’s afdoende te kunnen opvangen. Ook voor de komende periode is de organisatie flexibel genoeg ingericht en zijn de activiteiten voldoende schaalbaar om eventuele tegenvallende inkomsten te kunnen opvangen. Daarmee vindt de commissie het aannemelijk dat de basis voor realisering van de voorgenomen programmering en het beoogde publieksbereik gezond is.

Het festival weet in verhouding tot de aard en omvang van de activiteiten en doelgroep hoge inkomsten uit recettes te halen. Het festival geeft zelf aan dat het gecombineerd aanbieden van film en randprogramma (‘Speeltuin van de verbeelding’) bezoekers makkelijker aanzet tot het kopen van een kaartje voor een kleinschalige, bijzondere kinderfilm. De inkomsten uit recettes bewijzen dat het festival hiermee een effectief verdienmodel heeft gevonden. Het festival voorziet daarmee in een substantieel deel publieksinkomsten. De organisatie streeft naar meer publieke en private middelen in 2017 en 2018 om een evenwichtiger inkomstenmix te realiseren. De commissie ziet dit als een blijk van gezonde ondernemerszin en ook een haalbaar streven.

Voor 2017-2018 begroot het FKF een forse stijging van de baten. De commissie vindt deze beoogde groei ambitieus, maar ziet in het ondernemingsplan – in tegenstelling tot in het ontwikkelplan – de begroting voldoende realistisch en haalbaar onderbouwd; het aantal filmtheaters waarmee wordt samengewerkt neemt toe en daarmee ook de verwachte publieksaantallen en -inkomsten. Daarnaast wordt gerekend op een verdubbeling van het aantal schoolkinderen, voor wie ook de toegangsprijs wordt verhoogd. Een toename van samenwerkende filmtheaters betekent tevens een toename van inkomsten (in natura). Om de overige inkomsten te verhogen zal de organisatie actief sponsors en donateurs werven en merchandise verkopen. Een van de instrumenten uit het ontwikkelplan wordt hier specifiek voor aangewend: samen met Cultuur+Ondernemen wil het FKF een plan ontwikkelen om meer donateurs te werven. De commissie acht de geprojecteerde eigen inkomsten passend bij de aard van de activiteiten en de bovenstaande uitwerking om die te realiseren geeft de commissie vertrouwen in de haalbaarheid van de beoogde groei. Daarnaast bieden de prestaties uit het verleden en het omvangrijke netwerk van zakelijke partners de commissie vertrouwen dat het geprojecteerde dekkingsplan gerealiseerd kan worden.

De commissie beoordeelt aan de hand van de verstrekte informatie dat bestuur en toezicht op orde zijn. De Governance Code Cultuur wordt toegepast.

Publieksbereik

De commissie beoordeelt het publieksbereik als goed.

De aard en omvang van het bereikte publiek sluiten aan bij de activiteiten. Met inzet van (naar eigen oordeel beperkte) eigen communicatiemiddelen weet het festival passende publieksaantallen te trekken. Het festival geeft aan dat er tot 2014 sprake was van groei, maar signaleert de afgelopen edities een lichte afname van het publieksbereik. Het festival wijt dit aan de kwaliteit van de website en het ontbreken van financiële middelen voor een publiciteitsmedewerker. De organisatie geeft in het ontwikkelplan aan deze aspecten te willen verbeteren en de communicatie te willen professionaliseren. Ze wil investeren in een nieuwe naam, huisstijl en website om de algemene (naams)bekendheid van het festival te vergroten en een grotere doelgroep te bereiken. De commissie is positief over deze voorgenomen professionalisering en acht daardoor het beoogde grotere bereik ook realistisch.

De organisatie heeft naar het oordeel van de commissie haar huidige en beoogde publiek globaal in beeld. De (beoogde) doelgroep wordt omschreven als alle kinderen in de leeftijdscategorie van twee tot negen jaar, samen met hun (groot)ouders. Daarbinnen maakt het festival onderscheid tussen kinderen die vaker met familie of vrienden naar filmvoorstellingen gaan, kinderactiviteiten doen en festivals bezoeken en een tweede groep kinderen die niet gewend is om van huis uit aan culturele activiteiten deel te nemen. De organisatie omschrijft in de aanvraag hoe deze groepen in de toekomst beter te bereiken. De uitwerking hiervan kan naar de mening van de commissie nog aanscherping gebruiken.

De organisatie maakt momenteel nog geen gebruik van publieksonderzoek en presenteert geen gedifferentieerde bezoekcijfers in het plan. In de plannen toont het festival de wens om in de toekomst (meer) bezoekers met andere (culturele) achtergronden te betrekken. De samenwerking met bijvoorbeeld het Bijlmerparktheater en het vinden van aansluiting met nieuwkomers via AZCinema vindt de commissie een zinvolle en interessante stap in dit kader. De samenwerking met scholen maakt het daarnaast aannemelijk dat in die onderdelen van het programma reeds een afspiegeling van de samenleving terug te vinden is. De commissie is daarmee van mening dat de activiteiten bijdragen aan het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek in de stad.

Aansluiting ondernemingsplan op ontwikkelplan

De commissie beoordeelt de aansluiting van het ondernemingsplan op het ontwikkelplan als goed.

Het ondernemingsplan maakt helder inzichtelijk hoe de instrumenten uit het ontwikkelplan bijdragen aan de doelstellingen van de organisatie en de versterking van de positionering in de stad. De instrumenten die gedefinieerd worden in het ontwikkelplan beogen verdieping van de huidige activiteiten en zijn gericht op professionalisering en (duurzame) groei van de organisatie. De commissie acht de beoogde resultaten uit het ontwikkelplan realistisch, doordacht en legitiem in het licht van eerder behaalde resultaten zoals die blijken uit het ondernemingsplan.

Bijdrage aan de veelzijdigheid van het cultuuraanbod in de stad

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de veelzijdigheid van het aanbod in de stad als voldoende.

De commissie constateert dat er naast FKF veel vierjarig ondersteunde organisaties in het Amsterdamse Kunstenplan zijn die zich bezighouden met film. Echter, in vergelijking met deze andere organisaties onderscheidt het festival zich door de focus op de jonge doelgroep, de wijze van presenteren en de aandacht die het heeft voor educatie.

Conclusie

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van Stichting Taartrovers Festival volledig te honoreren voor een bedrag van gemiddeld € 75.000 per jaar.

Commissie en adviseurs

De aanvraag is behandeld door de commissie Visuele kunsten.