Theater de Roode Bioscoop
Inleiding
Theater de Roode Bioscoop is een theater met een focus op avontuurlijke programmering en een specialisatie in literatuur en muziek. Een podium waar samenwerking hoog op de agenda staat, diverse stromingen en stijlen elkaar ontmoeten en het experiment wordt gekoesterd en gestimuleerd. Theater de Roode Bioscoop wil artistiek gezien een knooppunt zijn, waar diverse genres en stijlen moeiteloos naast en door elkaar functioneren. Het theater ziet het kleine formaat van haar zaal als een voordeel om in de toekomst verder te specialiseren in avontuurlijke en experimentele voorstellingen. Daarnaast ziet het theater de kleinschaligheid als iets dat door veel serieuze artiesten als positief wordt ervaren. Theater de Roode Bioscoop werkt graag samen met partners, die de cross-over gedachte koesteren en die nieuwe wegen zoeken om artistiek of productioneel te innoveren. Het theater heeft een artistieke en logistieke band met Theatergroep Flint: een gezelschap in Amsterdam op het gebied van literair-muzikale voorstellingen. Voorafgaand aan de komende periode zijn beide organisaties dusdanig gereorganiseerd, dat het kantoor en de backoffice worden gedeeld en het personeel, het bestuur en de directie gelijk zijn. Deze samenwerking wordt de komende jaren voortgezet.
In de periode 2017-2020 wil Theater de Roode Bioscoop een stabiele financiële basis creëren, de organisatie optimaliseren, het publieksbereik vergroten en haar interdisciplinaire programmering uitbreiden. Artistiek-inhoudelijk wil Theater de Roode Bioscoop haar laboratoriumfunctie uitbreiden en nieuwe initiatieven ondernemen, zoals kindervoorstellingen en thema-avonden. In totaal beoogt het theater op jaarbasis 257 activiteiten te realiseren. De programmering zal bestaan uit de series: Roode Zondagen, Café Rosso, Laboratoire Artistique sans Limite, Eendagsgasten en daarnaast vaste horizontale series, kinderprogramma’s, een Pleinfeest/Open dag, thema-avonden en nog 125 voorstellingen, die vallen onder externe programmering. De Roode Bioscoop verwacht met haar programmering gebaat te zijn bij publiciteit op maat. Hierom wordt ingezet op peer-to-peer publiciteit via een groeiend netwerk.
In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt Theater de Roode Bioscoop een subsidiebedrag van gemiddeld € 208.187 per jaar.
Artistiek-inhoudelijke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed. Het ondernemingsplan bevat een duidelijke visie, die een helder beeld geeft van wat de organisatie in de komende periode wil gaan realiseren. De Roode Bioscoop heeft een herkenbaar profiel, dat sterk gekoppeld is aan de bijzondere locatie en de intimiteit van het theater. Er is een afwisselende programmering, waarbij muziektheater centraal staat en waarmee doorgaans een relatief hoogopgeleid publiek bereikt wordt. Het enthousiasme dat uit het plan spreekt is aanstekelijk. De organisatie heeft voldoende ambities en dromen die tot ver na 2020 rijken.
De plannen voor 2017-2020 bestaan uit een voortzetting en intensivering van het huidige artistieke beleid. De activiteiten zijn hiervan een logisch uitvloeisel. Er zal voortgebouwd worden op de verschillende programmaonderdelen zoals de Roode Zondagen, Café Rosso en Laboratoire Artistique sans Limite. Nieuwe toevoegingen voor de komende periode zijn de kinderprogramma’s en de thema-avonden rondom politieke en maatschappelijke onderwerpen. De kinderprogramma’s zullen worden vormgegeven door de muzikanten die al geprogrammeerd staan in de Roode Bioscoop en doorgaans een programma voor volwassenen aanbieden. Echter, de Roode Bioscoop heeft hier (nog) geen ervaring mee en het is niet duidelijk waarom zij dit wil gaan realiseren. De commissie mist urgentie en onderbouwing voor deze keuze en heeft er daardoor onvoldoende vertrouwen in dat dit voornemen leidt tot een bijzondere kinderprogrammering, die een aanvulling is op het bestaande aanbod in de stad.
De verscheidenheid in de programmering valt de commissie op. Op deze plek spelen zowel klinkende namen als Typhoon, Frederique Spigt, Erik Vloeimans en Benjamin Herman, als minder bekende artiesten en zelfs amateurs. In het kielzog van deze grote namen treedt ook een jongere generatie aan van vooral musici. De Roode Bioscoop is een plek waar diverse stromingen en stijlen elkaar ontmoeten en waar het experiment wordt gekoesterd en gestimuleerd. In die zin heeft het theater echt een laboratoriumfunctie.
Experiment en ontwikkeling zijn een inherent onderdeel van de Roode Bioscoop, die vanwege zijn intieme karakter door vele kunstenaars geliefd is als plek om nieuwe artistieke ideeën uit te proberen en te ontwikkelen. Dat de Roode Bioscoop hier zo goed op inspeelt en zich daar hard voor maakt is bijzonder. De programmering getuigt van eigenheid en oorspronkelijkheid en geeft de organisatie een herkenbaar profiel. Het podium weet zich te onderscheiden door zijn bijzondere locatie, de buurtfunctie en de originele en afwisselende programmering van hoog niveau. De programmering wordt met zorg en vakmanschap samengesteld. De commissie erkent de kracht en het belang van kleine instellingen als de Roode Bioscoop: het is een inspirerende plek die zowel voedend kan werken voor de kunstenaar, als inspirerend is voor het publiek. Het heeft daarmee een grote zeggingskracht.
Zakelijke kwaliteit
De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende. Op basis van de jaarverslagen bij de aanvraag en de projecthistorie bij het AFK, heeft de commissie vertrouwen in de bedrijfsvoering. Er wordt een trouw team aan vrijwilligers ingezet die de bar bemensen en zich inzetten op andere vlakken, waaronder techniek. Om de organisatie te optimaliseren, wil men het aantal kantoormedewerkers uitbreiden en de salarissen koppelen aan de theater-cao. De overige doelstellingen op zakelijk vlak zijn ook helder geformuleerd: het creëren van een stabiele financiële situatie en het vergroten van het publieksbereik met een interdisciplinaire programmering.
De commissie heeft echter wel een aantal kanttekeningen bij het zakelijke aspect van het voorliggende plan en de begroting die daarbij is ingediend. Er is een verdubbeling van de omzet begroot, die met het subsidiegeld van het AFK gerealiseerd moet worden, omdat de directe en eigen inkomsten gedurende de komende vier jaar precies hetzelfde blijven. Dit sluit niet aan bij het voornemen om de omvang en de diversiteit van de activiteiten uit te breiden. Het percentage eigen inkomsten, dat in de afgelopen jaren juist vrij hoog was, wordt zo in de periode 2017-2020 substantieel lager. Het valt de commissie op dat het streven naar een vergroting van de bezettingsgraad en publieksbereik, waarvan het plan melding maakt, niet zichtbaar is in de geraamde bezoekersaantallen noch in de begroting. Er is veel goodwill bij publiek en kunstenaars, zodat een loyaliteitsprogramma veel sterker ingezet zou kunnen worden dan nu het geval is. Waar het ondernemingsplan melding maakt van sponsoring, is dit niet gekapitaliseerd in de begroting. In de ogen van de commissie leunt de organisatie te sterk op een bijdrage van het AFK. Zij vindt bovendien dat de hoogte van de bij het AFK aangevraagde subsidie niet in verhouding staat tot het beoogde publieksbereik. De commissie ziet zowel artistiek als zakelijk veel potentie bij de Roode Bioscoop. Juist daarom vindt ze het teleurstellend dat er uit de begroting zo weinig ambitie spreekt. De organisatie weet dat het iets bijzonders in handen heeft, maar weet dit niet uit te buiten.
In het ondernemingsplan ontbreekt een visie op en aanpak voor het opvangen van risico’s die financiële consequenties hebben.
De organisatie werkt conform de Governance Code Cultuur met een bestuursmodel, en deelt dit bestuur met Theatergroep Flint. De intensieve samenwerking met Theatergroep Flint levert efficiënte besparingen op in salaris-, apparaats- en kantoorkosten. Het ondernemingsplan bevat geen specifieke visie op de culturele diversiteit van het personeel en het bestuur. Niettemin is culturele diversiteit binnen de programmering op een natuurlijke wijze aanwezig.
Publiek
De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Zij heeft waardering voor de inspanningen van de Roode Bioscoop voor het uitgebreide marketingplan voor de komende jaren. Het plan is echter niet helder gestructureerd. Een duidelijke strategie mist. Juist de aspecten die de Roode Bioscoop uniek maakt, zoals de laboratoriumfunctie en het feit dat de organisatie buiten de gebaande paden treedt, worden in het plan niet uitgebuit. De commissie had vooral graag een aanpak gezien voor de nieuwe programmaonderdelen, zoals de kinderprogrammering en de maatschappelijk georiënteerde thema-avonden, maar het plan besteedt daar niet expliciet aandacht aan.
Uit het marketingplan spreekt een visie op een duurzame opbouw van publiek. De praktische invulling daarvan is niet helemaal helder, maar de commissie heeft daar wel vertrouwen in. Wat haar echter verbaast is dat de beoogde publiekscijfers voor de komende periode slechts beperkt stijgen, ondanks de beoogde inzet. Het plan besteedt opvallend veel aandacht aan media, social media en de onlinewereld. Daarnaast worden de traditionele marketing- en communicatiemiddelen ingezet om publiek te bereiken. Gezien de gevarieerde programmering is het begrijpelijk dat veel campagnes op maat gemaakt zullen worden, maar de beschrijving van de campagnes zijn onvoldoende concreet gemaakt om te kunnen bepalen in hoeverre ze aansluiten bij de beoogde bezoekersaantallen. In het marketingplan is een doelgroepenanalyse opgenomen, gebaseerd op publieksonderzoek van de Roode Bioscoop in de afgelopen periode. De organisatie verwoordt geen visie op het bereiken van een cultureel divers publiek.
Belang voor de stad: verbinding en spreiding
De commissie beoordeelt het criterium verbinding als goed. De Roode Bioscoop is een uitgesproken Amsterdams theater met een sterk verbindende factor in de buurt. Binnen de nieuwe programmering wordt ingegaan op stedelijke vraagstukken en er wordt samengewerkt met ondernemers uit de buurt.
De commissie beoordeelt het criterium spreiding als zwak. Alle activiteiten vinden plaats in het stadsdeel Centrum, waar de Roode Bioscoop gelegen is.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van de Roode Bioscoop gedeeltelijk te honoreren, voor € 70.000 per jaar. Voor de periode 2017-2020 wordt drie keer zoveel subsidie aangevraagd als in de afgelopen periode werd gerealiseerd, voor een vergroting van het aantal activiteiten. Dit is een ambitie die in de ogen van de commissie niet direct noodzakelijk en wellicht zelfs niet wenselijk is als daar geen stijging van de eigen inkomsten tegenover staat. Bovendien leunt de Roode Bioscoop volgens de commissie te veel op het AFK: de hoogte van het gevraagde subsidiebedrag staat niet in verhouding tot het aantal activiteiten of het beoogde aantal bezoekers. De commissie meent dat het bedrag dat in het verleden door het AFK, door middel van projectsubsidie, werd toegekend, voldoende basis geeft om de programmering en het beoogde publiek de komende vier jaar te realiseren.