ITs Festival

Theater
Aangevraagd: € 135.000
Toegekend: € 0

Inleiding

Elk jaar toont het ITs Festival afstudeervoorstellingen van podiumtalent dat het internationale professionele veld betreedt. Rond de voorstellingen wordt een programma georganiseerd waarmee ITs Festival gelegenheid wil bieden voor ontmoeting, artistiek inhoudelijke verdieping en uitwisseling. Het festival ziet zichzelf als linking pin tussen theater- en dansopleidingen - in Nederland en daarbuiten - en het werkveld van: agenten en programmeurs, gezelschappen en festivals, regisseurs en choreografen, artistiek leiders, castingbureaus en kunstcritici. Doel van ITs Festival is voor jong afstuderend podiumtalent de springplank te zijn naar een carrière in de internationale podiumkunsten. Talent wordt op het festival gescout en na het ITs Festival verder begeleid en ondersteund. Daarbij is het een plek waar jonge makers hun publiek ontmoeten.

ITs Festival biedt jonge makers en podiumkunstenaars een podium aan de start van hun loopbaan. Tijdens de opleiding zijn de jonge makers en podiumkunstenaars volgens ITs Festival volledig gericht op de eigen ontwikkeling. Met het ITs Festival is het moment aangebroken om naar buiten treden en contacten te leggen met publiek, collega’s en potentiele samenwerkingspartners die essentieel zijn voor hun verdere ontwikkeling. Ze leren zich te verhouden tot een kritisch publiek. Het publiek maakt kennis met de ideeën van een nieuwe generatie. Ten tweede wil ITs, samen met relevante partners, talenten daadwerkelijk ondersteunen bij hun vervolgstappen. Zo wil het festival bijdragen aan het imago van Amsterdam als ontmoetingsplek voor de creatieve industrie en als de proeftuin van innovatie.

Het festival kent een on en een off stage programma. Het on stage programma bestaat uit voorstellingen van afstuderende makers uit Nederland en het buitenland. Vanaf editie 2017 vervallen de vaste plekken voor Nederlandse opleidingen in het ITs festivalprogramma. Studenten aan Nederlandse hbo kunstvakopleidingen kunnen in het jaar van hun afstuderen via het indienen van een aanvraag in aanmerking komen voor een speelplek op het ITs. De selectie wordt gedaan door de artistieke directie in samenspraak met een adviescommissie. Jaarlijks worden naar verwachting 55 producties geprogrammeerd, waaronder 20 internationale producties.
In het off stage programma wordt ingezet op openingsmanifestaties, een selectie van nagesprekken met de spelers en makers en workshops voor (jong) publiek en voor kunststudenten. Daarbij creëert de organisatie een festivalhart met discussies, gezamenlijke maaltijden, een reflecterende slotceremonie en afterparties. Een vernieuwde ITsINSTED redactie geeft dit programma (mede) vorm.

In de periode 2013-2016 is ITs Festival opgenomen in het Kunstenplan van de Gemeente Amsterdam voor een bedrag van jaarlijks € 112.370. Voor de activiteiten in het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt ITs Festival een subsidie van € 135.000 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit van het ITs Festival als zwak. Het festival wil een podium bieden aan de meest belangwekkende afstudeervoorstellingen van de nieuwste generatie (inter)nationale podiumkunstenaars. Volgens ITs Festival vraagt dit om een nieuwe visie op het programmeringsbeleid waarin het festival meer grip wil houden op de kwaliteit van de voorstellingen. Door Nederlandse opleidingen vanaf 2017 niet langer een vaste plek op het festival te geven, maar in plaats daarvan een artistiek-inhoudelijke selectie van voorstellingen te maken, verwacht ITs Festival aantrekkelijker te worden voor zowel het publiek als het werkveld. Er vindt volgens de commissie een verschuiving plaats van een festival gericht op talentontwikkeling naar een invulling gericht op publiek.

Volgens de commissie gaat deze verschuiving ten koste van het onderscheidende karakter van het festival, waarmee het een belangrijke positie in zou kunnen nemen als presentatieplek voor jong afstuderend talent en het bredere werkveld van Nederlandse en met name Amsterdamse opleidingen en vakgenoten. De jonge makers krijgen door de selectie vooraf in de ogen van de commissie te weinig vrijheid hun eigen individuele artistieke ontwikkeling te laten zien, los van inhoudelijke bemoeienis van buitenaf. Er wordt zo niet langer voorzien in de behoefte van opleidingen aan een podium waarop hun studenten zich in de stad kunnen laten zien. Daarmee verliest het festival aan zeggingskracht voor het vast publiek van vakgenoten, omdat deze niet langer de mogelijkheid heeft om tijdens het festival een breed overzicht te krijgen van de diversiteit aan aankomende makers en op basis daarvan hun eigen conclusies te trekken aangaande de kwaliteit van de makers.

In de nieuwe opzet is de artistieke directie verantwoordelijk voor de totstandkoming van de programmering. Het vakmanschap waarmee dit gebeurt, is in grote mate afhankelijk van de kwaliteiten van de betreffende leden van de directie. De invulling van de artistieke leiding is niet opgenomen in de plannen, waardoor de commissie daar geen uitspraak over kan doen. Voor wat betreft het vakmanschap van de voorstellingen geldt ook in de nieuwe opzet dat de kwaliteit wisselend zal zijn. Het festival toont immers voorstellingen van jonge makers die zich nog aan het ontwikkelen zijn. Het tonen van deze ontwikkeling, in alle diversiteit en ook kwalitatieve verschillen, vindt de commissie juist eigen aan de functie die het festival zou kunnen vervullen, maar waar met de nieuwe artistiek inhoudelijke koers vanaf wordt gestapt.

Zakekijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijk kwaliteit van het ITs Festival als voldoende. In financieel opzicht is ITs Festival een kwetsbare organisatie. Door een negatief resultaat in 2015 heeft ITs Festival vrijwel geen reserves meer. De organisatie wil deze de komende periode aanvullen en rekent daarbij op een vrij substantiële bijdrage van het Fonds Podiumkunsten. Dit is volgens de commissie een onzekere basis om op langere termijn beter bestand te zijn tegen eventuele tegenslagen en daarmee acht de commissie de gezondheid van de bedrijfsvoering twijfelachtig.

De begroting voor 2017-2020 oogt realistisch. Het festival zet in op een voor het programma passende mix van inkomstenbronnen, waarbij de publieksinkomsten niet erg veel groei doormaken. De wijze waarop de relatief hoge sponsorinkomsten zijn gekapitaliseerd, is niet geheel inzichtelijk. Gezien de hiervoor aangegeven partners zoals het Compagnietheater, zijn dit waarschijnlijk bijdragen in natura, maar dit valt niet goed uit de begroting op te maken. Een visie op het omgaan met risico’s ontbreekt.

Voor wat betreft de diversiteit in het personeelsbestand en het toezicht, formuleert de organisatie wel een ambitie, maar geen concrete visie of aanpak, wat volgens de commissie een gemiste kans is, zeker met het oog op de diverse doelgroep van jonge makers.

De Governance Code Cultuur wordt toegepast en het bestuur is op orde. De commissie vindt het goed dat bij de samenstelling van het bestuur wordt gestreefd naar een vertegenwoordiging van belangrijke stakeholders, zijnde de theater- en dansopleidingen.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als zwak. De aanzienlijke groei in publieksbereik die wordt nagestreefd, is volgens de commissie niet realistisch. De organisatie gaat in de visie op publieksbereik er te veel van uit dat een steviger grip op de kwaliteit van de voorstellingen automatisch zal leiden tot een uitbreiding van het publiek. De commissie wijst op het risico dat bestaand publiek van met name vakgenoten, zich niet in de nieuwe opzet zal herkennen. De doelgroepen die de organisatie onderscheidt passen volgens de commissie bij het profiel dat het festival beschrijft, maar het aantrekken van nieuwe en ook meer cultureel diverse doelgroepen vraagt om een nieuwe, specifieke marketingaanpak.

Uit de marketingplannen blijkt te weinig dat de organisatie er rekening mee houdt dat de voorstellingen, vanwege het ontwikkelstadium waarin de jonge makers zich bevinden, niet altijd even toegankelijk zijn voor een minder ervaren theaterpubliek. De marketinginspanningen wijzigen niet fundamenteel ten opzichte van de voorgaande periode, terwijl de organisatie vanuit de nieuwe koers naast vakgenoten ook steviger in wil zetten op nieuw publiek. De commissie leest in de plannen niet terug hoe het ITs festival de theater- en dansopleidingen nauw betrekt bij het uitbreiden van het publiek. Zij kennen immers de jonge makers, hun achterban en beoogde publiek.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding van het ITs Festival als zwak. De commissie herkent in de plannen geen duidelijk inhoudelijke lijn die de verschillende festivaledities met elkaar verbindt en tussen de edities door worden geen activiteiten ontwikkeld. Daardoor is geen vanzelfsprekende verbinding te leggen met stedelijke thema's, de bewoners of buurten. De meest logische samenwerkingspartners van het festival zijn de opleidingen, maar door de verschuiving in visie lijken deze juist verder van het festival verwijderd te raken. Daarbij blijft de wijze waarop het festival onderdeel uitmaakt van de Amsterdamse culturele infrastructuur onderbelicht. De organisatie vervult wel een plek in de keten van talentontwikkeling, maar gelet op de beoogde samenwerkingspartners, wordt binnen Amsterdam niet stevig ingezet op het bevorderen van de doorstroom van talent. Wel is er sprake van een goede en intensieve uitwisseling tussen Amsterdam en andere steden en met het buitenland.

De commissie beoordeelt de spreiding als voldoende. Activiteiten vinden plaats in de stadsdelen Centrum, Noord en Zuid. Hierdoor is er sprake van een redelijke spreiding over de stad, er worden geen activiteiten georganiseerd op andere plekken in de stad.

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van ITs Festival niet te honoreren.