Framer Framed

BFNA
Aangevraagd: € 150.000
Toegekend: € 40.000

Inleiding

Framer Framed werkt multidisciplinair om over de grenzen van het traditionele aandachtsgebied van de kunstsector heen te kunnen kijken. In het expositieprogramma ligt de nadruk op werk van jongere kunstenaars en curatoren, die een internationale praktijk koppelen aan interesse voor werken in en met lokale context.

Framer Framed wil pioniers binnen en buiten het kunstenveld verbinden, vragen stellen en ruimte creëren voor initiatieven die grensvervagend, grensoverschrijdend, multidisciplinair, democratisch, eigenwijs en inclusief zijn. Framer Framed wil een bijdrage leveren aan het inhoudelijke debat over hedendaagse kunst in de samenleving en daarin een opiniërende rol vervullen aan de hand van tentoonstellingen, publieksprogramma’s en educatieprojecten. Daarbij ontwikkelt de organisatie nieuwe methodieken om op kleinschalig en persoonlijk niveau verandering teweeg te brengen, tegen de achtergrond van maatschappelijke diversiteitsvraagstukken. Bij alle projecten worden samenwerkingsverbanden aangegaan met organisaties, individuele stakeholders en lokale gemeenschappen om de exposities te contextualiseren, van nieuwe perspectieven te voorzien en een plaatselijke relevantie te geven. Educatie is sinds de oprichting van Framer Framed een belangrijk aandachtsgebied. De activiteiten richten zich op het middelbaar en hoger beroepsonderwijs, voortgezet onderwijs en wetenschappelijk onderwijs.

In de aankomende periode 2017-2020 breidt de organisatie de programmering uit van de huidige acht maanden, naar twaalf maanden. Er wordt gewerkt met wisselende curatoren. De programmering is gebaseerd op drie programmalijnen. De lijn Changing Perspectives richt zich op het verruimen van de kunstcanon en het introduceren van nieuwe perspectieven in het hoger onderwijs. Binnen de tweede lijn, Hacking History, wil de organisatie kunstenaars, curatoren en wetenschappers vragen alternatieven te formuleren voor een dominant historisch narratief. De derde programmalijn, Homecoming, gaat in op de verbondenheid met een plek en de gevoelens van verbondenheid, door middel van taal en cultuur in een Amsterdamse context. Vanaf 2017 wil Framer Framed zich met educatie ook richten op het primair onderwijs.

De meerjarige subsidie die aan het AFK wordt gevraagd bedraagt € 150.000 per jaar en is bedoeld voor het geheel van activiteiten.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als voldoende. De visie van Framer Framed draait om een kosmopolitisch sleutelwoord: superdiversiteit. Framer Framed onderscheidt zich in de stad met een thema dat veel instellingen nog laten liggen. De uitwerking van het samenspel aan activiteiten is dermate complex dat de commissie echter twijfels heeft over de helderheid van de artistiek-inhoudelijke koers van de organisatie en daarmee de zeggingskracht van de activiteiten. De organisatie stelt in de aanvraag drie uiteenlopende programmalijnen voor die de basis vormen voor een, naar mening van de commissie, grote hoeveelheid activiteiten die niet altijd even helder inhoudelijk te verbinden is aan de centrale visie. De uitgebreide programmering mist daardoor focus en concentratie.

Er is naar mening van de commissie meer balans noodzakelijk tussen de diverse activiteiten van presentatie, onderzoek, educatie, netwerken, verbinden versus uitvoeren en debat. De commissie signaleerde dat ook in de programmering van de afgelopen jaren. De activiteiten waren zeer breed ingezet: van mijnwerkers, het Maidanplein in Oekraïne, tot de culturele en biologische diversiteit in Indonesië.

De programmering wordt in de komende periode doorgaans door vakkundige gastcuratoren samengesteld, onder verantwoordelijkheid van de artistieke leiding van Framer Framed. De lijn van de afgelopen jaren wordt hierbij voortgezet. De commissie verwacht dan ook dat, net als in de afgelopen periode er zeker een aantal mooie, onderscheidende tentoonstellingen te zien zullen zijn. De commissie is echter van mening dat een meer consistente kwaliteit wenselijk is. De zeggingskracht van de programmering in de afgelopen jaren wisselde, zowel door de sterk uiteenlopende thema’s, als een vaak vrij traditionele inrichting van de presentaties. De presentaties kunnen op dat gebied nog aan scherpte winnen, met een meer prikkelende opzet die beter aansluit bij de belevingswereld van de beoogde doelgroepen.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als zwak. De stichting heeft momenteel 3 fte in dienst en werkt verder met freelancers en vrijwilligers. Framer Framed wil uitbreiden met 1,2 fte. Dat lijkt de commissie passend gezien de voorgenomen ambities. De organisatie heeft geen eigen vermogen. Calamiteiten kunnen niet opgevangen worden, wat de commissie zorgwekkend acht. Een risicoanalyse en een visie op het omgaan met risico’s ontbreekt. De commissie constateert in dit kader dat de huur voor de tentoonstellingsruimte de komende periode omhoog gaat. Daarnaast vindt de commissie de opgevoerde kunstenaarshonoraria opvallend laag.

De organisatie beoogt een stijging in kosten en baten van 100% ten opzichte van de gemiddelde kosten en baten gerealiseerd in 2014 en 2015. De commissie begrijpt deze stijging gedeeltelijk in het licht van het toenemende activiteitenniveau door de langere openstelling. Tegelijkertijd is de commissie, zoals eerder aangegeven, kritisch op de hoeveelheid activiteiten en daarmee op de totaal begrote kosten. Positief is dat er de afgelopen jaren een stijgende lijn in de inkomsten van de instelling te zien is. Wat betreft de bedrijfsvoering is de commissie van mening dat er desondanks nog steeds sprake is van een precaire situatie, vooral omdat de inkomsten voornamelijk afhankelijk zijn van projectsubsidies. De Mondriaansubsidie voor kleine presentatie-instellingen biedt als enige een wat zekerder basis, omdat deze voor twee jaar uitgegeven wordt.

De organisatie stelt voor de inkomstenmix te versterken de komende jaren, maar het blijft vooralsnog bij weinig creatieve en niet uitgewerkte intenties om een vriendennetwerk op te zetten en de directie een zakelijke opleiding te bieden. De ontwikkeling van de IJ-oever ter plekke biedt, in de ogen van de commissie, meer kansen op financiële diversifiëring dan nu voorgesteld. De intenties tot het versterken van de inkomstenmix komen overigens nauwelijks terug in het dekkingsplan: de inkomsten uit het beoogde vriendennetwerk zijn verwaarloosbaar en inkomsten uit private en publieke fondsen behelzen circa 89% van het totaal aan inkomsten in de komende periode. De commissie betwijfelt of de organisatie er de komende vier jaar in slaagt om zo'n hoog niveau aan fondsen te werven.

De aanvrager werkt met een bestuur, dat onbezoldigd vier keer per jaar samenkomt en hanteert de Governance Code Cultuur. De organisatie heeft een concrete visie en aanpak op de culturele diversiteit van het personeelsbestand en het toezicht.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Voor de korte tijd dat Framer Framed open is, is er verhoudingsgewijs een behoorlijk bereik gerealiseerd. Naast publiek vasthouden, wil de organisatie het publieksbereik de komende periode uitbreiden, door meer in te zetten op nieuwe doelgroepen. De locatie in de Tolhuistuin, waar de presentaties plaats vinden, biedt in de ogen van de commissie goede kansen om een publiek te bereiken dat nog niet op de hoogte is van de activiteiten van de organisatie. De commissie is echter van mening dat in het plan overtuigende strategieën missen om behoud en vergroting van het publieksbereik te realiseren. Er worden vooral concrete doelen beschreven, maar er is weinig aandacht voor de aanpak om die doelen te bereiken. Voor het bereiken van nieuw publiek zet de organisatie met name in op een betere zichtbaarheid aan de buitenkant van de Tolhuistuin, de locatie waar Framer Framed gevestigd is. Een gerichte, scherpe inzet van marketinginstrumenten per doelgroep is echter niet beschreven. De organisatie hint op kansen die er zijn om doelgroepen effectiever te benaderen en te betrekken, maar er wordt weinig concreet benoemd waar groei te verwachten en wat prioriteit heeft.

Culturele diversiteit is hét onderwerp van de programmering. In dat licht is het aannemelijk dat er ook een cultureel divers publiek wordt beoogd en bereikt, maar het is opvallend dat er geen gerichte marketingaandacht voor is in de plannen. In het verleden heeft Framer Framed zeer kleinschalig, weinig representatief publieksonderzoek gedaan. Onduidelijk is of de organisatie van plan is publieksonderzoek te gaan doen in de aankomende periode.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als goed. Framer Framed is binnen de programmering verbonden met diverse Amsterdamse partners en internationale partners op cultureel, maar ook op academisch terrein. Een aantal samenwerkingen is structureel. Er is aandacht voor maatschappelijke en stedelijke onderwerpen. Verder zoekt de organisatie actief binding met de buurt binnen de programmalijn Noord Reageert.

De commissie beoordeelt de spreiding als goed. Het merendeel van de activiteiten vindt plaats in stadsdeel Noord.                                                                                     

Conclusie

Framer Framed onderscheidt zich in de stad door een artistiek-inhoudelijke focus, die veel instellingen nog laten liggen: vraagstukken van culturele diversiteit binnen kunst en samenleving. De commissie is van mening dat de presentaties en de samenhang in de programmering nog wel aan scherpte kunnen winnen. De stijging in voorgestelde activiteiten  vindt de commissie voor de aankomende periode te groot, de financiële situatie precair en te afhankelijk van projectsubsidies, en er dient meer ambitie te zijn om de inkomstenmix buiten fondsenbijdragen om te versterken. Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag gedeeltelijk te honoreren voor € 40.000 per jaar.