Melkweg

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 930.000
Toegekend: € 930.000

Inleiding

De Melkweg staat voor popcultuur in de breedste zin van het woord. Een podium voor concerten, clubnachten, (muziek)films, theatervoorstellingen, exposities en multidisciplinaire evenementen. De Melkweg wil presenteren wat speelt en van belang is in de huidige popcultuur. Ontmoeten, verbinden, beleven en delen vormen de vier kernthema’s, die richting geven aan de keuze voor diversiteit in de programmering, in presentatievormen en in doelgroepen. De Melkweg wil, door in een vroege fase artiesten en ontwikkelingen te ontdekken, nieuw talent kunnen presenteren aan een uiteenlopend publiek in Amsterdam en daarbuiten. Er wordt samengewerkt met andere organisaties, Amsterdamse partners en initiatieven. Samen met haar partners wil de Melkweg verantwoordelijkheid nemen voor ketens op het gebied van talentontwikkeling, de ontwikkeling van nieuwe vormen in de popcultuur en publieksontwikkeling.

In de periode 2017-2020 wil de Melkweg een toonbeeld van culturele diversiteit blijven. Het doel is om de komende jaren een intensieve en brede programmering voor een even groot en nog diverser publiek te realiseren. Voorheen manifesteerde de Melkweg zich als een (pop)muziekpodium, met aanvullend een breed scala van disciplines, grotendeels geprogrammeerd vanuit eigen expertise. De Melkweg heeft de komende periode primair tot taak zich sterk te maken voor de presentatie en het stimuleren van popcultuur als geheel van subculturen. De kern van het aanbod bestaat uit popmuziek in zijn volle breedte, waarbij aandacht is voor verdieping en verbreding. De Melkweg wil een plek zijn waar underground-stromingen bovengronds komen en waar een brug tussen subcultuur en mainstream wordt geslagen. Het doel is om, sterker dan voorheen, op dit segment te profileren met behulp van netwerkrelaties en (in de zomer) meer op externe locaties te programmeren.

Op zakelijk gebied wordt er gefocust op het verder professionaliseren van het personeelsbeleid, het vergroten van de efficiëntie in de organisatie, het vergroten van inkomsten uit sponsoring, (particuliere) fondsenwerving en zakelijke verhuur, en het vergroten van inkomsten door betere benutting van het gebouw.

De Melkweg wordt in de periode 2013-2016 structureel ondersteund door de Gemeente Amsterdam, met een bedrag van € 838.090 per jaar. In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt de Melkweg een subsidiebedrag van € 930.000 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als goed. De Melkweg is niet weg te denken uit Amsterdam. Het podium is met zijn veelzijdige programmering een van Nederlands toppodia. Het ondernemingsplan laat zien dat de organisatie scherp is en zich goed bewust is van de verschillende tendensen die spelen en de invloed daarvan op de programmering en het publiek. In het ondernemingsplan wordt een duidelijke artistieke visie verwoord, met een heldere blik op wat in de komende periode gerealiseerd wordt. De Melkweg representeert in haar programmering een breed palet aan subculturen. Daarbij weten de programmeurs een brug te slaan tussen underground en mainstream en realiseren daarmee een kwalitatief sterk aanbod. De Melkweg maakt interessante cross-overs van verschillende muziekstijlen en met andere kunstvormen. Niet alles pakt - naar de mening van de commissie - even sterk uit, maar het geheel getuigt wel van vakmanschap en eigenheid. De commissie gaat ervan uit dat de organisatie haar profiel de komende jaren zal kunnen bestendigen en waar mogelijk verder uitbouwen.

De Melkweg wil met zijn programmering meer gaan inzetten op maatschappelijk engagement. Daarmee kan het zich, naar het oordeel van de commissie. meer onderscheiden ten opzichte van het aanbod op andere podia en festivals. De commissie is overtuigd van de zeggingskracht van de Melkweg: geen enkel ander podium weet een zo jong en divers publiek aan te spreken.

Jong talent kan instromen via de Melkweg en doorstromen naar Paradiso Melkweg Productiehuis. De commissie merkt op dat in er in Amsterdam al verschillende organisaties zijn die voorzien in talentontwikkeling binnen het popcircuit. Er wordt ingezet op het delen van kennis en expertise op dit vlak in samenwerking met andere organisaties. Maar of dat ook is op vlak van de kosten die dit met zich meebrengt, is voor de commissie niet duidelijk. De visie van de Melkweg is vrij algemeen geformuleerd in de aanvraag.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. In financieel opzicht is de Melkweg een kwetsbare organisatie. Door negatieve resultaten in de afgelopen periode heeft de Melkweg vrijwel geen reserves meer. De meerjarenbegroting is realistisch, maar mist toelichting. Uit de begroting is op te maken dat Stichting Melkweg het financieel nog steeds moeilijk heeft: voor de periode 2017-2020 wordt in alle jaren een licht negatief saldo uit gewone bedrijfsuitoefening begroot. De commissie constateert dat de beheerslasten in de komende periode lager worden ingeschat dan voorheen, terwijl de activiteitenlasten stijgen. Het plan biedt daarvoor geen onderbouwing.

De recette is de grootste bron van inkomsten voor de Melkweg. De Melkweg heeft de ambitie om de afhankelijkheid van de publieksinkomsten te verkleinen door andere inkomstenbronnen aan te boren en het gebouw beter te benutten. De organisatie zet in op een meer gevarieerde financieringsmix. die in de ogen van de commissie toekomstbestendig en realistisch is ingeschat. Dat is nodig, omdat de publieksinkomsten onder druk staan door de ontwikkelingen in de popcultuur, waarop het ondernemingsplan ook uitvoerig ingaat. De teruggang van de recettes in de afgelopen periode is helder toegelicht. Toenemende concurrentie, recessie en afgenomen muziekaanbod zijn daar de oorzaken van. Bijgevolg heeft de Melkweg de ambities op dat vlak bijgesteld. De commissie is enthousiast over de verdere ontwikkeling van de loyaltyprogramma’s en het donateursprogramma. Dat is nieuw binnen de popcultuur en kan naar verwachting van de commissie zeker wat opleveren. Het sponsorbeleid en de visie op zakelijke verhuur is niet goed uitgewerkt in het plan.

Er is een meerjarenonderhoudsplan aanwezig voor het gebruikersonderhoud, conform de eigendomssituatie. De Melkweg geeft in het ondernemingsplan aan dat het jaarlijks te besteden budget voor onderhoud, met een bedrag van € 587.173 voor de periode van 2016 tot 2020, hoger uitvalt dan verwacht. Hierdoor verschuift de verhouding tussen het onderhoudsbudget en het programmeringsbudget dusdanig dat, uitgaande van het huidige subsidieniveau, het deel van de subsidie dat voor programmering is bestemd onder druk kan komen te staan. De Melkweg vraagt daarom het totale subsidiebedrag voor de kunstenplanperiode 2017-2020 navenant aan te passen.

Stichting Melkweg werkt met een Raad van Toezicht. In de aanvraag wordt kort ingegaan op de verdeling van taken en bevoegdheden tussen de Raad van Toezicht, de directie en de rest van de organisatie. De organisatie heeft een concrete ambitie en aanpak op de culturele diversiteit van het personeelsbestand en het toezicht, en conform de Code Culturele Diversiteit.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als ruim voldoende. Er is een heldere concurrentieanalyse opgesteld en keuzes worden goed beschreven. Het idee van community-vorming vindt de commissie goed. Echter, een heldere visie op en investering in duurzame opbouw van publiek leest de commissie niet terug. In het ondernemingsplan mist een duidelijke marketingstrategie. De organisatie heeft veel goede ideeën, maar die zijn weinig concreet uitgewerkt en overtuigen daardoor niet.

De commissie constateert dat de Melkweg de afgelopen jaren uitvoerig publieksonderzoek heeft gedaan en voornemens is dat in de periode 2017-2020 te blijven doen. De organisatie kent haar doelgroepen en weet ook steeds weer nieuw publiek aan te spreken. Ze durft haar nek uit te steken en is niet bang om voor specifieke doelgroepen te programmeren. Dat waardeert de commissie. De commissie ziet risico’s, wanneer de organisatie kiest voor een meer mainstream programmering. De concurrentie met festivals bijvoorbeeld kan erdoor worden versterkt. Deze risico’s worden niet in uitvoerig besproken. Wel geeft de Melkweg aan dat de samenwerking met andere organisaties verder zal worden uitgebouwd, om onder meer nieuwe publieksgroepen aan de Melkweg te verbinden. De programmering spreekt ook een cultureel divers publiek aan, daar wordt ook actief op ingezet.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als goed. De Melkweg heeft een waardevolle positie in de stad en is ook op landelijk vlak een van de beste podia voor popmuziek. Voor veel Amsterdammers is de Melkweg een eerste kennismaking met cultuur. De organisatie wil zich verbinden met stedelijke vraagstukken door aandacht te besteden aan het persoonlijke verhaal van jonge Amsterdammers, waarin cultuur, taal, familie en levensovertuigingen aan de orde komen. De presentatievorm kan verschillen: in beeld of woord. Dit alles ontstaat in samenwerking met partijen die specifieke expertise en netwerken meebrengen, zoals: Solidaridad, Human Rights Watch, World Press Photo en Amsterdamse organisaties zoals Blikopeners en Discussiëren Kun Je Leren.

De commissie beoordeelt de spreiding als zwak. De Melkweg is in Amsterdam hoofdzakelijk actief in stadsdeel Centrum. De organisatie richt zich op spreiding van activiteiten en publiek in de stad door actief op zoek te gaan naar andere speelplekken buiten de eigen muren, zoals het Encore Festival op het NDSM-terrein (dat op initiatief van de Melkweg ontstaan is), het nieuwe N-Festival in Amsterdam-Noord, plannen met het Amsterdamse Bostheater (stadsdeel Zuid) en het Stadspodium (stadsdeel West). Echter, het betreft een zeer klein aandeel van het totaal aan activiteiten (2%) en bereik (5% van het totale aantal beoogde bezoekers).

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Melkweg te honoreren voor het gevraagde bedrag van € 930.000.