Nieuw Dakota

Inleiding

Nieuw Dakota biedt ruimte aan hedendaagse kunst op de NDSM-werf in Amsterdam-Noord. De organisatie programmeert tentoonstellingen, realiseert projecten in de openbare ruimte en combinaties van beiden. Nieuw Dakota gaat verbindingen aan met kunstenaars, instellingen en ondernemingen. De organisatie wil een ´tussenruimte´ zijn tussen atelier en galerie, straat en museum, concept en markt. Daarin wil de organisatie zich onderscheiden van andere plekken in de stad.

Nieuw Dakota werkt met vier programma's. De programmalijnen Noordkant en Allianties gaan in op de relatie tussen lokale plek, multiculturele stad en de wereld. De programmalijn Start-up biedt jonge kunstenaars, die net afgestudeerd zijn van een academie, de mogelijkheid om zich als groep te presenteren. De lijn Collectors' Choice is een samenwerking met verzamelaars en gericht op participatie en activatie van het publiek met de nadruk op het (leren) kopen van kunst. Naast de hoofdpresentaties is er ruimte voor onverwachte initiatieven.

De voornemens voor 2017-2020 bestaan uit het voortzetten van de programmalijnen. De komende jaren bouwt Nieuw Dakota voort op hetgeen is bereikt. De organisatie wil de programmalijnen inhoudelijk verder verdiepen, de aansluiting tussen programmering en publieksbereik verder optimaliseren, de private financiering uitbouwen, innovatieve financieringsmodellen introduceren en de naleving van de Governance Code Cultuur borgen.

De meerjarige subsidie die aan het AFK wordt gevraagd bedraagt € 61.817 per jaar en is bedoeld voor het geheel aan activiteiten. 

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als ruim voldoende. Nieuw Dakota geeft kunstenaars en curatoren de kans om projecten van professionele kwaliteit te tonen. De afgelopen jaren heeft de organisatie een aantal aansprekende tentoonstellingsprojecten gerealiseerd, zoals Het Magnetische Noorden van Sylvie Zijlmans en Hewald Jongenelis, waarin Nieuw Dakota op inventieve wijze artistiek-inhoudelijke kwaliteit wist te verbinden aan haar lokale positie. Nieuw Dakota heeft haar programma de afgelopen jaren ten positieve verder ontwikkeld en daarmee inmiddels een bescheiden positie binnen de Amsterdamse kunstwereld weten te verwerven.

De commissie is van mening dat de artistieke visie voor de komende jaren vrij algemeen is en zich maar deels vertaalt in een samenhangende programmering. De programmering draait om het begrip translocaliteit. Een breed thema dat niet in alle vier de programmalijnen consistent wordt uitgewerkt. Gezien de deels faciliterende aanpak van de stichting, waarbij kunstenaars, curatoren, verzamelaars en andere partners voorstellen voor presentaties kunnen doen, vindt de commissie dit weliswaar begrijpelijk, maar de commissie is ook van mening dat Nieuw Dakota moet blijven waken voor versnippering van het aanbod. De programmalijnen op zich hebben in de ogen van de commissie echter kwaliteit en zijn inzichtelijk uitgewerkt. Zo zijn de lijnen Allianties en Collector's Choice inmiddels herkenbare pijlers geworden en tonen deze voor de aankomende periode een mooie dynamiek aan concepten. Het nieuwe Start-up programma voor jonge alumni is in de ogen van de commissie veelbelovend, evenals de plannen voor een artist-in-residence programma. De organisatie voert verder een bescheiden, maar verdienstelijk educatieprogramma uit waar groeiende vraag naar is.

De commissie vindt dat Nieuw Dakota door de opzet een aanvullende kwaliteit heeft, die van onderscheidende waarde is voor de stad. Er is in verhouding tot andere plekken in de stad veel mogelijk bij Nieuw Dakota, door de flexibele programmering en de relatief snelle wisseling van presentaties van curatoren en samenwerkingspartners. De artistiek directeur heeft daardoor meer een selecterende dan een sturende rol in de artistieke koers. De activiteiten worden echter met vakmanschap uitgevoerd. Presentaties worden professioneel ingericht en de selectie van te realiseren presentaties had, in de ogen van de commissie, de afgelopen jaren ruim voldoende zeggingskracht. De groeiende samenwerking met diverse musea binnen en buiten de stad bevestigt de toenemende erkenning van het vakmanschap van de organisatie. Wel denkt de commissie dat de zeggingskracht voor de bezoeker nog versterkt kan worden, door directer en consequenter inzichtelijk te maken welke presentatie onder welke programmalijn valt.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. Nieuw Dakota is een kleine organisatie met in dienst een directeur, een coördinator, projectmedewerkers per project en vrijwilligers. Er wordt, op het gebied van expertise en inzet een groot beroep gedaan op het bestuur en de programmaraad. Naast de stichting staat een B.V., die dezelfde doelstelling nastreeft en dezelfde directeur heeft. Op basis van de geconsolideerde jaarrekening 2015, van stichting en B.V., constateert de commissie dat er vrijwel geen weerstandsvermogen is. De commissie vindt de bedrijfsvoering dan ook kwetsbaar en vindt het noodzakelijk dat de organisatie een grotere financiële buffer opbouwt, om toekomstige tegenvallers het hoofd te kunnen bieden.

De commissie ziet een tot op zekere hoogte realistische begroting. De commissie merkt op dat wordt uitgegaan van een positief scenario, terwijl het in het verleden ook voorgekomen is dat een begroting voor slechts een gedeelte werd gerealiseerd. De commissie stelt echter vast dat de organisatie zich daar wel van bewust is en de risico’s beperkt door zo weinig mogelijk doorlopende contracten aan te gaan en de cashflow op regelmatige basis te monitoren.

De instelling stelde zich de afgelopen jaren ondernemend op en realiseerde een gezonde mix aan inkomsten, met 30 % publieke middelen en 70 % private inkomsten. De komende periode verschuift die verhouding naar 35% publiek en 65% privaat. De commissie vindt dat nog steeds een gezonde mix. De eigen inkomsten nemen bovendien, absoluut gezien, substantieel toe ten opzichte van de afgelopen jaren. De begroting 2017–2020 laat een aantal nieuwe inkomstenbronnen zien, die niet eerder werden ingezet. Er is een plan aanwezig hoe deze te realiseren en er is nagedacht over wat te doen als het niet lukt.

De organisatie houdt zich bij de inrichting van bestuur en toezicht aan de Governance Code Cultuur. De commissie ziet in het ondernemingsplan niet dat er specifieke aandacht wordt besteed aan de culturele diversiteit binnen de organisatie.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Er is een visie op de duurzame opbouw van publiek. Uit de aanvraag blijkt dat de organisatie investeert in het bereiken van nieuw publiek, door het uitbreiden van het publieksprogramma en door structureel in te zetten op cultuureducatie-activiteiten. Publieksonderzoek is echter nog niet uitgevoerd en welke doelgroepen men buiten het professionele publiek om wil bereiken, is nog vrij algemeen geformuleerd. Daardoor vindt de commissie het niet duidelijk hoe de organisatie de ambitie denkt te realiseren om de bezoekersaantallen 50% te laten groeien.

Nieuw Dakota ziet de verscheidenheid van het programma als methode voor een breder publieksbereik. De commissie denkt dat dit alleen kansrijk is als er consequent en helder gecommuniceerd wordt binnen welke programmalijn projecten vallen. Of de organisatie dit ook daadwerkelijk gaat doen, blijkt niet uit de marketingplannen. Het NDSM-terrein trekt, mede dankzij verschillende festivals, een groot publiek; Nieuw Dakota zou daarvan kunnen profiteren door bijvoorbeeld aangepaste communicatie of openingstijden. Daarin voorziet de aanvraag nu niet. Positief vindt de commissie wel dat Nieuw Dakota meer in wil zetten op Engelstalige ontsluiting van het aanbod, om toegankelijker te zijn voor de stroom toeristen die van de pont komt.

De commissie denkt dat de organisatie gezien de ligging - naast de pont en op een druk festivalterrein - in staat moet zijn nieuw publieksbereik te ontwikkelen, in het verlengde van de ontwikkeling van het NDSM-terrein en Amsterdam-Noord. Het Magnetische Noorden en Home Is Where You Fit zijn interessante projecten, waarbij de artistiek-inhoudelijke waarde tevens ingezet kan worden voor een innovatieve vorm van publieksbereik. De commissie ziet hierin aanknopingspunten voor mogelijke nieuwe strategieën voor de toekomst.

De commissie zou in de sfeer van marketing en communicatie meer aandacht willen voor het bereik van publiek met een niet-westers achtergrond. Uit de marketingplannen blijkt nu niet op welke wijze die groep wordt benaderd. De organisatie geeft wel aan daar in de programmering aandacht aan te willen besteden. Afgezien van een samenwerking met de Nola Hatterman Academie in Paramaribo, vindt de commissie de plannen hiervoor echter nog weinig concreet.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als voldoende. De commissie ziet enige reflectie op maatschappelijke vraagstukken en betrokkenheid bij de buurt via de translocal lunches, de educatietrajecten en betrokkenheid met bewoners. Daarnaast ziet de commissie veel intenties tot samenwerkingen, waarvan het echter nog onduidelijk is hoe concreet deze zijn of worden. De commissie heeft er begrip voor dat het voor een kleine organisatie lastig kan zijn om samenwerkingen te initiëren of te onderhouden. Zij gaat er wel van uit dat er, uitgaande van de ontwikkeling van het gebied, meer samenwerking ontstaat tussen Nieuw Dakota en stichting NDSM-werf.

De commissie beoordeelt de spreiding als goed. De activiteiten spelen zich voornamelijk af in stadsdeel Noord.

Conclusie

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van stichting Nieuw Dakota te honoreren voor het gevraagde bedrag van € 61.817 per jaar.