Stichting TILT

Inleiding

Stichting TILT (hierna: TILT) opereert vanuit artistiek onderzoek en ontwikkelt een interdisciplinaire artistieke kunstpraktijk waarmee ze een divers oeuvre produceert in het veld van de uitvoerende podium-, beeldende en audiovisuele kunst in Amsterdam, landelijk en internationaal. TILT is opgericht in 2009 door choreograaf Andrea Božić, beeldend kunstenaar Julia Willms en geluidskunstenaar Robert Pravda. TILT staat in dialoog met de samenleving, werkt vanuit universele thema’s en wil daarmee toegankelijk zijn voor een nieuwsgierig en divers publiek. De kunstenaars verbonden aan TILT delen een gezamenlijke belangstelling voor ruimte en aandacht en hoe deze beleefd en ervaren kunnen worden via live performance, audiovisuele installaties en andere hybride uitingsvormen.

In de plannen voor komende periode is ‘How to Exit A Reality’ de leidraad voor het artistieke werk van TILT. TILT wil de wereld een nieuwe status geven: die van een voorstelling en een mogelijke werkelijkheid. TILT zet droomlogica en virtuele game- en spelstrategieën in om de wereld te benaderen als een existentiële virtual game - eentje die de mens kan besturen, herstellen en transformeren en aan wiens logica we kunnen proberen te ontsnappen.

Stichting TILT ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2017-2020.
Voor de periode 2021-2024 vraagt Stichting TILT bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 55.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.
Stichting TILT heeft een sterke artistieke eigenheid. TILT werkt vanuit een methode die gebaseerd is op drie uitgangspunten: verdeelde aandacht, overlap van de organische logica (als van dromen en de natuur) met harde infrastructuur (zoals een architectonische omgeving), en de poreuze grens tussen het artistieke werk en de wereld. Via wat TILT ‘Spectra - ruimte als organisme’ noemt, onderzoekt TILT met een ideologische blik hoe zij mensen de huidige wereld anders kan laten bekijken en ervaren.
De combinatie van dans/performance, beeldende kunst en soundcompositie levert volgens de commissie een heel eigen theatertaal en werkelijkheid op. Die werkelijkheid geeft TILT vorm in ‘Constellaties’, series van opeenvolgende projecten die in relatie tot elkaar staan. 
De commissie vindt dit artistieke concept gedurfd en tot de verbeelding sprekend. 
De makers begeven zich buiten de gebaande paden met werk waarin de disciplines gelijkwaardig worden ingezet voor grensoverschrijdende, interdisciplinaire ervaringen. Elementen uit de beeldende kunst, dans of architectuur worden naar eigen bevinden op een creatieve manier (her)gebruikt. 
De commissie vindt daarmee de artistieke eigenheid van het beschreven onderzoek en de artistieke uitgangspunten van TILT duidelijk. Maar de vertaling daarvan naar de concrete plannen voor de komende periode ziet ze beperkt terug. De projecten zullen worden ontwikkeld vanuit gameprincipes, met de wereld als Escape Room of als een Myst Game. 
Hoe TILT de thematiek artistiek uit zal werken en wat TILT daarbij teweeg wil brengen is voor de commissie niet duidelijk.

TILT maakt werk vanuit een overtuigende visie op de artistieke betekenis voor het beoogde publiek. De artistieke betekenis voor het publiek bestaat eruit dat het werk van TILT aanstuurt op de overgave van het publiek aan de wereld die gecreëerd wordt. TILT werkt vanuit een eigen filosofisch universum om de toeschouwer mee te voeren naar een andere realiteit. Publiek dat zich mee laat voeren in de biotoop van de makers komt terecht in een eigenzinnige en prikkelende wereld. De commissie beschouwt het werk als niet erg toegankelijk, maar ziet ook dat TILT een ruimte of een gebouw opnieuw weet te 'laden' met de fantasieën van de makers. De presentaties kunnen voor publiek ontwapenend zijn terwijl er tegelijkertijd kunsthistorische of sociologische overwegingen met de toeschouwers gedeeld worden, die wellicht wat lastiger voor een breed publiek te herkennen zijn. De commissie verwacht dat die vooral aansluiten bij geoefende kunstliefhebbers, andere performers of kunstenaars, het publiek van vakgenoten dat TILT nu ook bereikt. 
TILT geeft aan dat zij de wens heeft om een breder publiek te bereiken, zoals publiek dat is geïnteresseerd in wetenschap, politiek of architectuur. Een reflectie op de gehanteerde thematieken en vormen in relatie tot de behoeften van een breed publiek ontbreekt. 

De commissie leest in de beschrijving over de artistieke ontwikkeling van de aanvrager een heldere reflectie op de eigen werkwijze en hoe de nieuwe plannen in artistieke werkwijze voortbouwen op eerder onderzoek. De commissie had daarbij graag nog een terugblik gelezen over de inbedding van de buitenlandse projecten. De artistieke ontwikkeling van de concepten is consciëntieus beschreven. TILT verdiept zich verder in de toepassing van methodieken op de specifieke thema’s die zij de komende jaren wil onderzoeken, al is artistieke uitwerking daarvan niet erg concreet. De commissie heeft waardering voor het mentorschap en de begeleiding door TILT van een jongere generatie kunstenaars. Daarbij valt het de commissie op dat de makers niet reflecteren op hun eigen artistieke ontwikkeling. Door de performances en uitvoeringen hebben de makers hun werk inmiddels kunnen toetsen aan een publiek. De commissie ziet niet hoe deze ervaringen zijn meegenomen in de artistieke ontwikkeling van de makers. 

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als zwak.
De verbinding van TILT met de stedelijke samenleving vindt primair plaats door de keuze van speellocaties en partners. Met de eigen Spectra Studio in Oost wil TILT een inspirerende artistieke ruimte creëren waarin het mogelijk is om relaties aan te gaan met uiteenlopende doelgroepen. Hier kan TILT naar eigen zeggen interdisciplinaire ontmoetingen en publieke evenementen faciliteren. De commissie vindt het nog niet overtuigend dat in deze vorm daadwerkelijk uitwisseling tot stand komt met de buurt of bewoners, omdat deze inzet primair is gericht op de eigen artistieke maakpraktijk. 

De commissie vindt dat TILT een beperkte bijdrage levert aan de spreiding van activiteiten en publiek over de stad. Wat betreft presentatieplekken begeeft TILT zich grotendeels in het reguliere podiumcircuit in de stad, zoals in Frascati. Het meeste publiek wordt daardoor bereikt in Centrum. Ook de activiteiten in Oost, in de eigen studio trekken echter een groot aandeel van het totale publiek. Daarnaast is TILT voornemens in andere stadsdelen activiteiten te realiseren, blijkende uit de partners waarmee TILT wil gaan samenwerken in komende periode zoals Veem Huis voor Perfomance, ICK, Das Theatre en Over het IJ. 

TILT heeft als eigen accent het thema Leefbare stad gekozen. De organisatie wil zich inspannen om bij te dragen aan de kwaliteit van de leefomgeving in Amsterdam. In de visie van TILT gaat het daarbij niet zozeer over sociale cohesie, maar om een betere beleving van de omgeving. TILT zet de fysieke verbondenheid centraal op het moment dat mensen bij elkaar zijn bij het maken en spelen op locatie. De commissie vindt dit een conceptuele, weinig concrete opvatting van het thema. In combinatie met het bescheiden aantal activiteiten van TILT vindt zij hiermee de bijdrage aan de leefbare stad niet overtuigend. 

Uitvoerbaarheid 

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als voldoende.
Het plan van TILT vindt de commissie realistisch en uitvoerbaar voor wat betreft organisatie, werkwijze en vakmanschap. TILT heeft eerder vergelijkbare projecten tot stand gebracht. De werkwijze van Božić, Willms en Pravda is beproefd en geeft de commissie voldoende vertrouwen bij de realisatie van de nieuwe plannen, die gebaseerd zijn op eenzelfde werkwijze en onderzoek. Een concrete beschrijving van de theatrale vertaling van de concepten en thema’s had de commissie wel beter zicht kunnen geven op de productionele haalbaarheid en het daarvoor benodigde vakmanschap in de komende jaren. De personele inzet is echter passend bij de omvang van de voorgenomen activiteiten. De commissie vindt het vertrouwenwekkend dat TILT sterk op de samenwerking met partners kan leunen. De commissie vindt het bijvoorbeeld een goede keus dat TILT sinds 2017 met samenwerkingspartner DANSCO onder meer een zakelijk leider deelt en ook ondersteuning zoekt voor de verkoop en de marketing van de projecten. 
De commissie ziet risico’s in de bedrijfsvoering. Het aantal geplande activiteiten is bescheiden en TILT heeft de afgelopen periode bewezen dat ze in continuïteit dergelijke projecten kan realiseren. De organisatie is op financieel vlak echter wel kwetsbaar. Er is geen eigen vermogen en er zijn geen financiële reserves om risico’s op te vangen. De commissie ziet in het plan dat er aandacht is voor de risico’s, maar een strategie om deze het hoofd te bieden ontbreekt. De commissie merkt op dat een bestuurslid ook directeur is van Spring Performing Arts Festival. Omdat Spring een belangrijke presentatieplek is voor TILT ligt daar een financiële afhankelijkheid, hetgeen een risico kan inhouden. 

De begroting is realistisch en grotendeels passend bij de activiteiten. Er is een goede toelichting op de begroting beschreven. De begroting past bij de geplande reeks kleine producties, waarbij de activiteitenlasten vooral bestaan uit de loonkosten van de medewerkers. 
De commissie is kritischer over de financieringsmix, onder meer ten aanzien van de publieksinkomsten. De uitkoopsommen en behaalde recettes zijn heel laag. Ook omgerekend per bezoeker zijn de inkomsten minimaal. Daar ligt volgens de commissie een belangrijke uitdaging voor de komende periode. TILT heeft een redelijk aantal speelbeurten opgenomen, maar de commissie leest weinig over bevestigde presentatieplekken. Positief zijn de intentieverklaringen van coproducenten. In de begroting zijn hun bijdragen echter schattingen. Dat geldt ook voor de begrote bijdragen van gemeenten waar TILT verwacht dat ze projecten zal uitvoeren. 

Het marketingplan voldoet in de ogen van de commissie niet om het beoogde publiek te bereiken. De commissie ziet dat het marketingplan zich vooral richt op bestaand publiek; publiek dat al bekend is bij TILT of bij de presentatieplekken. TILT wil echter het publieksbereik vergroten en verbreden. De nieuwe doelgroepen worden in erg algemene zin beschreven. Door inzicht te krijgen in wat de behoeften zijn van de huidige bezoekers, wil TILT een marketingstrategie ontwikkelen voor nieuw publiek. TILT heeft hoge verwachtingen van het in kaart brengen van de in marketingtermen genaamde ‘customer journeys’, de zogenaamde route die een bezoeker aflegt om tot aankoop van een product of dienst over te gaan. De commissie vindt in het plan niet duidelijk terug hoe een kleine organisatie als TILT hiervoor de benodigde kennis en financiën die deze aanpak vraagt realiseert. De doelstelling om veel meer bezoekers per jaar te trekken dan voorheen is ambitieus, en vraagt volgens de commissie een meer gerichte marketingaanpak en grotere zichtbaarheid van TILT. Het valt de commissie in dat kader op dat TILT nauwelijks content heeft op internet, of artikelen die geplaatst zijn in vakbladen of de media. De commissie is van mening dat TILT meer zichtbaarheid nodig heeft om een breder publiek bekend te maken met het werk.
 

Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zwak.
TILT is pas recent gestart met het formuleren van een beleid voor diversiteit en inclusie. Zij heeft een aantal uitgangspunten geformuleerd die de komende periode uitgebreid onderzocht gaan worden. Daar hoort ook bij hoe de organisatie in artistieke zin bij kan dragen aan de culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. Als mogelijk voorbeeld noemt het plan daarvoor storytelling met een cultureel divers perspectief. Op dit moment leest de commissie nog geen meer concrete keuzes en uitwerking.

Hetzelfde geldt voor de mogelijke bijdrage van het plan om een cultureel divers samengesteld publiek in de stad te bereiken. TILT wil eerst nog een publieksanalyse doen om te weten wat haar publiek aantrekt en interessant vindt. De commissie ziet dat TILT vooral een internationaal kunstenaars- en (vak)publiek trekt. Daarvan heeft een deel zeker een diverse culturele achtergrond. TILT wil de mogelijkheden om hun werk te laten communiceren met cultureel divers publiek en te bereiken onderzoeken en daar ook marketing op ontwikkelen. Maar plannen daarvoor zijn op dit moment niet geconcretiseerd.

De eerste prioriteit van TILT is om de organisatie verder te ontwikkelen door iemand aan te trekken die het team op zakelijk, communicatief en organisatorisch gebied kan versterken. Concrete actiepunten om in het personeelsbestand en het bestuur een grotere diversiteit aan culturele achtergronden te bewerkstelligen zijn niet geformuleerd. 

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van TILT te honoreren met het gevraagde subsidiebedrag van € 55.000 per jaar.

De commissie constateert dat er na beoordeling van alle aanvragen onvoldoende budget beschikbaar is om de aanvraag te honoreren. 

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Dans.