Black Sheep Can Fly

Theater
Aangevraagd: € 150.000
Toegekend: € 0

Inleiding

Black Sheep Can Fly stelt zich ten doel om met zijn producties maatschappelijk relevante onderwerpen en dilemma’s te agenderen, en wil een stem zijn voor individuen en groepen in de samenleving die zich niet gehoord of gezien voelen. Daartoe initieert, ontwikkelt en produceert de organisatie verhalen die onderbelicht zijn in de kunst- en cultuursector in Nederland, maar wel degelijk onderdeel uitmaken van onze samenleving. Daarbij beoogt het gezelschap verhalen te vertellen die de potentie hebben tot verbinding, verbroedering en vereniging. Black Sheep Can Fly doet dit door het produceren van tv-, film-, muziek- en theaterproducties. De artistieke leiding van het gezelschap is in handen van Nima Mohaghegh en Saman Amini.

In 2021-2024 produceert Black Sheep Can Fly negen theaterproducties. Met het produceren van deze voorstellingen groeit de aanvrager naar de grote zaal en zet in op een groter en breder publieksbereik. Om dat te realiseren gaat de organisatie een duurzame samenwerking aan met DeLaMar Theater, Senf Theaterpartners en Het Nationale Theater.
Daarnaast start Black Sheep Can Fly een talentontwikkelingstraject om jonge makers met een migratieachtergrond te begeleiden in het maken van een voorstelling voor De Parade en de kleine zaal. Naast het maken en produceren van voorstellingen wil Black Sheep Can Fly in de komende periode inzetten op een professionalisering en uitbreiding van de organisatie.

Black Sheep Can Fly ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2017-2020. 
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 150.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan. 


Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als voldoende.
De commissie vindt dat Black Sheep Can Fly door het vertellen van onvertelde verhalen aansprekend theater maakt, maar ziet daarin nog geen eenduidige artistieke eigenheid. De makers van het gezelschap, Nima Mohaghegh en Saman Amini zijn volgens de commissie zeer getalenteerd, waarbij het spel van Amini een bepalende factor van Black Sheep Can Fly is. Dat is rauw, muzikaal, bevlogen en met een enorme podiumpresentie, waarbij het persoonlijke en kwetsbare niet wordt geschuwd. Er is voor komende periode een veelheid aan artistieke voornemens, die mede voortkomt uit de ambitie om zowel een productiehuis als een gezelschap te zijn. De commissie vindt de voorstellingsconcepten voor komende periode op zichzelf ideeënrijk. Black Sheep Can Fly wil in de producties met allerlei verschillende vormen werken, van een onemanshow, muziektheater, storytelling tot klassiek teksttoneel. Dit maakt de artistieke signatuur van het gezelschap volgens de commissie wel meer diffuus. De overkoepelende thematiek ‘behoren tot een thuis’ herkent de commissie daarnaast niet overal als lijn in de beschrijvingen van voorstellingsconcepten. Bij bijvoorbeeld Sorry Dames over de normen die we ons opleggen in een liefdesrelatie of bij Ongehoord Nederland over de pijn van de witte onderklasse, ziet zij dit thema minder in de beschrijving terug. 

De commissie vindt dat het artistieke plan van Black Sheep Can Fly goed aansluit op de culturele interesses van het brede, inclusieve publiek waar de organisatie zich op richt. De commissie vindt dat de voorstellingen betekenis hebben voor publiek door de persoonlijkheid van de spelers, waar op toneel de gedrevenheid om impact te creëren, een boodschap over te brengen en verbinding te maken vanaf spat. Het gezelschap wil mensen ‘uit hun bubbel trekken’ en laten zien dat mensen meer met elkaar gemeen hebben dan ze denken. Door de empathische manier van verhalen vertellen op het toneel, met humor, woede en openheid, weet het gezelschap dit volgens de commissie ook teweeg te brengen. Black Sheep Can Fly schuwt daarnaast het entertainment niet, ten behoeve van een grote toegankelijkheid en directe communicatie met het publiek. De commissie ziet daarin de positieve variant van: ‘what you see is what you get’, waarmee de artistieke betekenis voor het publiek volgens de commissie evident aanwezig is. 

De ambitie die Black Sheep Can Fly stelt voor komende periode is duidelijk: het gezelschap wil naast de kleine zaal, ook voor de grote zaal producties gaan maken. De commissie mist in dit voornemen echter een reflectie op de artistieke ontwikkeling die dit van het gezelschap vereist en de artistieke aanpassingen in de werkwijze die hiervoor nodig zijn. Deze zijn niet beschreven in het plan. De commissie ziet wel terug in het plan hoe de makers willen investeren in hun persoonlijke artistieke ontwikkeling door in de leer te gaan bij mensen als Ivo van Hove, Eric de Vroedt en Thibaud Delpeut. Ook kan de commissie zich voorstellen dat er een artistieke impuls voor het gezelschap voortkomt uit de Writersroom, waarbij de makers gaan samenwerken met andere schrijvers om zo nieuwe perspectieven op de gekozen thema’s in hun werk in te brengen. 


Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als zwak. 
In het ondernemingsplan leest de commissie dat Black Sheep Can Fly de wens heeft tot verbinding met Amsterdam, en de stad meer leefbaar te maken doordat Amsterdammers elkaar weer gaan zien. De commissie vindt dat een mooi en oprecht ingegeven streven en ziet dit ook in algemene zin terugvertaald in de voorstellingen, die veelal vertrekken vanuit verhalen vanuit de multiculturele samenleving. Het gezelschap initieert echter geen initiatieven direct gericht op zijn stedelijke omgeving en er is geen sprake van samenwerkingen met maatschappelijke organisaties. Daarmee is er geen overtuigende verbinding met de bewoners van de stad, maatschappelijke organisaties of de buurt. 

Black Sheep Can Fly draagt beperkt bij aan de spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan. Het overgrote deel van de activiteit van het gezelschap vindt plaats in het centrum van Amsterdam. Black Sheep Can Fly wil zich in komende periode richten op producties voor de grote zaal op podia in het centrum, als het DeLaMar Theater. In het plan wordt het voornemen genoemd om educatieve projecten te ontplooien in samenwerking met het Bijlmer Parktheater, maar een overtuigende uitwerking van deze plannen ontbreekt. Wel zullen er enkele  premières of montages in het Bijlmer Parktheater en De Meervaart plaats vinden zodat het gezelschap mogelijk ook publiek trekt in de stadsdelen Zuidoost en Nieuw-West. 

Black Sheep Can Fly heeft als eigen accent gekozen voor het thema Leefbare stad. De commissie vindt dat het gezelschap beperkt bijdraagt aan dit thema. De commissie ziet de connectie met het thema vooral doordat het gezelschap met de inhoud van zijn voorstellingen een groter bewustzijn wil creëren en een bijdrage wil leveren aan de sociale cohesie in de stad, door verhalen te vertellen die begrip en compassie tussen bevolkingsgroepen creëren. Er is geen sprake van participatie met het publiek, educatieve activiteiten of samenwerkingen die hier verder op zijn gericht. De organisatie geeft naar mening van de commissie aan het gekozen eigen accent geen uitwerking die concreet de aantrekkelijkheid van de leefomgeving van de bewoners van de stad beïnvloedt. 


Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zwak.
De commissie is niet geheel overtuigd van het realisme en uitvoerbaarheid van het plan voor wat betreft organisatie, werkwijze en vakmanschap. De commissie vindt dat de makers van Black Sheep Can Fly hard aan de weg timmeren. De beoogde snelle sprong die het gezelschap in de komende periode wil maken van de kleine naar de grote zaal vindt de commissie echter te ambitieus. De organisatie heeft genoeg artistieke deskundigheid voor het realiseren van kwalitatieve voorstellingen. De organisatie weet voor komende periode sterke samenwerkingspartners aan zich te binden. De commissie vindt echter dat het gezelschap nog te weinig heeft laten zien dat ook de regie van projecten met een dergelijke schaalgrootte succesvol kunnen worden volbracht. 
De groep groeit van projectorganisatie naar een organisatie met bijna een verdubbeling in de baten en lasten. Dit vergt volgens de commissie ook wat van de organisatie op zakelijk-productioneel vlak. Dat de organisatie de zakelijk leider in de komende periode voor 0,8 fte in dienst neemt en er een coach voor 0,2 fte naast zet, vindt de commissie daarom een realistische keuze.

De commissie vindt de bedrijfsvoering van Black Sheep Can Fly niet sterk genoeg om de beoogde voornemens tot uitvoer te brengen en de organisatie op langere termijn effectief te laten functioneren. De reserves zijn beperkt, waardoor de organisatie weinig basis heeft om financiële tegenvallers op te vangen. In de afgelopen periode lag een groot deel van de verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering bij de coproducenten. De commissie ziet in het plan geen aanpak om de bedrijfsvoering de komende jaren dusdanig te verstevigen dat de beoogde schaalsprong met bijbehorende stijging van risico’s kan worden opgevangen. In het verlengde daarvan vindt de commissie het zorgelijk dat er geen risicoanalyse is opgenomen in het ondernemingsplan. 

De commissie is niet geheel overtuigd van het realisme en de haalbaarheid van de begroting. De begroting van Black Sheep Can Fly is op lang niet alle posten gespecificeerd, waardoor niet goed af te leiden is of de opgenomen kosten passend zijn bij het plan. Zo is onduidelijk of de kosten van de activiteiten die met de coproducenten worden gerealiseerd, de totale kosten voor die projecten omvatten, of dat de genoemde bedragen alleen kosten zijn van Black Sheep Can Fly. Ook zijn de posten voor de werkgeverslasten en overig personeel niet gespecificeerd, waardoor de hoogte ervan niet te relateren is aan de feitelijke personele inrichting van de organisatie.
De commissie vindt de financieringsmix divers maar niet in balans. Er zijn sterke coproductiebijdragen. De publieksinkomsten zijn echter volgens de commissie laag in relatie tot het verwachte bezoek De commissie is van mening dat de gemiddelde grote-zaal-toegangsprijzen in de theaters waar het gezelschap gaat spelen bij het  genoemde aantal bezoekers een hogere opbrengst uit kaartverkoop mogelijk maken. Het aandeel publieksinkomsten in de financieringsmix vindt de commissie daarmee kleiner dan nodig. 

De commissie vindt het marketingplan realistisch en passend om het beoogde brede, inclusieve publiek te bereiken, al leunt het sterk op samenwerkingspartners. Black Sheep Can Fly richt zich vanuit zijn artistieke en sociale missie - het bevorderen van compassie en begrip tussen verschillende groepen - op een publiek dat bestaat uit verschillende bevolkingsgroepen. Black Sheep Can Fly koppelt de marketingaanpak aan de speelplekken en het bij die plekken passende publiek. Daarbij wordt ‘always on content’ - wat is het verhaal van de voorstelling - gezien als belangrijkste instrument om doelgroepen voor de specifieke producties te bereiken. Dit doet de organisatie bijvoorbeeld door een aantrekkelijke inzet van video, vlogs, clips en muziek, gebaseerd op deze ‘always on content’-aanpak, waarbij de organisatie via verschillende media steeds kleine stukjes content van de voorstelling prijs geeft. Tevens vindt de commissie het, gezien het beperkte marketingteam van de organisatie, realistisch dat het daarvoor gebruik maakt van samenwerking op dat vlak met onder meer het DeLaMar Theater, Het Nationale Theater en Senf. Met het aantrekken van een senior marketing strateeg op commercieel vlak die voornamelijk zal ‘branden’ op het merk Black Sheep Can Fly heeft de organisatie daarnaast een heel duidelijke visie op hoe ze zich wil positioneren in het veld.


Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zeer goed.
Het plan draagt volgens de commissie in artistieke zin overtuigend bij aan de culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. In bijna alle plannen snijdt Black Sheep Can Fly thema's aan die culturele diversiteit in relatie tot het debat rondom culturele identiteit tot onderwerp hebben. Dit is terug te vinden in eerdere voorstellingen als A seat at the table en in de komende periode ook zichtbaar in de voorstellingen, zoals bijvoorbeeld De zwarte met het witte hart en Disgraced. De commissie vindt dat de voorstellingen van Black Sheep Can Fly daarnaast een bijdrage aan de culturele diversiteit van het aanbod leveren door de achtergrond van de makers Nima Mohaghegh en Saman Amini en de spelers, en de persoonlijke verhalen die zij vertellen op toneel. 

Het plan draagt ruim bij aan het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek in de stad. Met de onderwerpen van de voorstellingen en zijn achterban trekt het gezelschap al een cultureel divers publiek. In het plan voor komende periode zet de organisatie dit voort en breidt dit uit, onder meer door Meervaart Theater en Bijlmer Parktheater als speelplekken toe te voegen, die ervaring hebben met een cultureel divers publiek. Anderzijds biedt de samenwerking met DeLaMar zicht op een traditioneler theaterpubliek, dat op zijn beurt weer van Black Sheep Can Fly kan leren hoe zij een cultureel meer divers publiek aan zich kan binden.

De organisatie heeft een duidelijke visie op en overtuigend plan voor diversiteit van het personeelsbestand en het bestuur. Vanuit de visie van de makers dat diversiteit en inclusie bronnen van kracht, inspiratie en rijkdom zijn, vecht het gezelschap voor een volwaardige afspiegeling van de Nederlandse samenleving in de Nederlandse kunst en media. Dat past zij ook toe op haar organisatie en bestuur. Alle kernleden van het gezelschap hebben een cultureel diverse achtergrond en de organisatie is voornemens het bestuur de komende periode uit te breiden met twee personen met een cultureel diverse achtergrond.


Conclusie

De commissie vindt de publieksinkomsten uit verhouding met het verwachte bezoek. Daarnaast ziet ze risico’s in de schaalvergroting van de organisatie. De commissie adviseert hierom de aanvraag van Black Sheep Can Fly te honoreren met een bedrag waarmee een geleidelijke ontwikkeling in organisatie en activiteiten mogelijk is ten opzichte van voorgaande periode. 
De commissie adviseert daarom de aanvraag van Black Sheep Can Fly gedeeltelijk te honoreren voor een bedrag van € 100.000 per jaar. 

De commissie constateert dat er na beoordeling van alle aanvragen onvoldoende budget beschikbaar is om de aanvraag te honoreren. 

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Theater.