De Theaterdagen

Theater
Aangevraagd: € 200.000
Toegekend: € 200.000

Inleiding

Stichting De Theaterdagen (De Theaterdagen) wil een bijdrage leveren aan de bekendheid van theater uit het Nederlands taalgebied. De missie is tweeledig: een breed publiek kennis laten maken met en enthousiasmeren voor toneel en theater in alle vormen en maten, en als showcase-platform een aanjager zijn in de podiumkunstensector, één die ‘de stand van het land’ signaleert en het debat over de toekomst actief uitnodigt. 
Stichting De Theaterdagen neemt met haar vier platforms - Nederlands Theater Festival (NTF), Amsterdam Fringe Festival, NTF Jong en NTF Pro - volgens eigen zeggen een bijzondere en belangrijke positie in binnen het Nederlandse theaterveld en in de stad Amsterdam. De organisatie faciliteert de samenkomst van mensen, voorstellingen en ideeën binnen een tijdsbestek van elf dagen. Van de hoogtepunten uit het theaterseizoen tot voorstellingen op de theatrale rafelranden, van congresdagen voor professionals tot verdiepende contextprogramma’s voor de festivalbezoeker. Dit alles vindt plaats op diverse locaties: in theaters, in het ‘off’ circuit van kleinere zalen en meer alternatieve, verrassende locaties.

In de komende periode wil De Theaterdagen een programma presenteren dat pluriform, inclusief, relevant en ‘toekomstproof’ is, onder andere door middel van een diverse samenstelling van de jury’s, de programmeringsteams en de samenwerkingspartners. Zij wil de nationale showcasefunctie bestendigen en verbeteren door doorstroom in het veld te stimuleren via het presenteren van de BNG Bank Theaterprijsgenomineerden binnen NTF, de Best of Fringe Tour en Fringe Awards en een breed toegankelijk en uitdagend NTF Pro programma. De organisatie gaat
de internationale showcasefunctie uitbreiden door o.a. Engelstalige boventiteling en een centraal gecoördineerde Art Industry Office. Verder ambieert zij de talentontwikkelingsactiviteiten te bestendigen en verbeteren door onder andere het verhogen van de bespelersvergoeding. 
De Theaterdagen wil in komende periode een breder publiek bereiken, nieuwe doelgroepen aanspreken en grotere publieksaantallen behalen. Tenslotte wil de organisatie de publiekswerking 
verbeteren door het bestendigen en uitbreiden van verdiepende programma’s (zoals Get Happy, Fringe X en relaxed performances) en het uitbreiden van Fringe HQ met extra locaties in de stad en in het oog springende onderdelen (zoals de Fringe Canta Tour).

De Theaterdagen ontvangt een vierjarige subsidie 2017-2020 binnen het Kunstenplan van € 127.311 per jaar (incl. indexatie 2020).
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 200.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.


Artistiek belang 

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.
De Theaterdagen fungeert volgens de commissie als nationaal ijkpunt van het Nederlandse theater, met het programma van elf festivaldagen in september, met het Theaterfestival (NTF) met het gala en de uitreiking van grote toneelprijzen, het toegankelijke Amsterdam Fringe Festival, het aanbod voor de jeugd (NTF Jong) en het platform voor professionals (NTF Pro). Deze onderdelen bestrijken met elkaar de volle breedte van het theaterveld en vormen de feestelijke aftrap van een nieuw theaterseizoen, waar makers zichzelf graag tonen. De Theaterdagen hebben met dit totaalprogramma volgens de commissie een herkenbare signatuur, die nauw samenhangt met de toonaangevende rol. 
De organisatie slaagt er bovendien goed in niet alleen het geheel, maar ook elk van haar vier platforms afzonderlijk een eigen identiteit te geven. Het Nederlands Theater Festival geldt als showcase van belangwekkende theaterproducties van het seizoen, gekozen door een jury. Dit platform concentreert zich op het presenteren van succesvol bestaand aanbod, dat al eerder te zien was. De eigenheid van dit specifieke platform ziet de commissie vooral in de toevoeging van nieuwe concepten voor publieksverbreding. De keuze van de Wijkjury, de nominaties voor de BNG Bank Theaterprijs en de introductie van boventitels voor anderstaligen zijn daarvan voorbeelden. 
Het tweede platform, het Amsterdam Fringe Festival, heeft een focus op de ‘niche’ jong talent. Samen met platform NTF Jong creëert de organisatie een podium voor hoogstaand jeugdtheater., Via de activiteiten binnen het vierde platform NTF Pro is er ruimte is voor reflectie op de ontwikkelingen in het jeugd- en volwassentheater, die in de andere platforms naar voren komen. 
Als voorbeelden van originele nieuwe initiatieven binnen de platforms noemt de commissie de bundeling van NTF Pro met de Fringe Showcase in een prikkelend contextprogramma en de samenwerking met ICK Amsterdam en Het Huis Utrecht met de Try again, Fail Better Award. 

De Theaterdagen presenteert een overtuigende visie op wie haar beoogd publiek is. Daarbij wordt helder onderscheid gemaakt tussen de verschillende beoogde publieksgroepen van de vier platforms en de manier waarop deze platforms voor dat publiek van artistieke betekenis zijn. Het NTF biedt in de ogen van de commissie voor velen wat wils: de doorgewinterde kijker/maker die voorstellingen heeft gemist en die nu kan inhalen, de toptien-toeschouwer, de feestganger die wel eens aan theater wil snuffelen, de anderstalige bezoeker die via de Engelse boventitels de voorstellingen kan volgen en een nieuw publiek dat via de Wijkjury in aanraking komt met het festival. Met de programmering van de vier platforms kan een breed theaterpubliek in de ogen van de commissie rekenen op een voor hen passend en aansprekend artistiek aanbod. In alle gevallen heeft de organisatie oog voor de manier waarop voorstellingen worden gepresenteerd en van randprogrammering worden voorzien die aansluiten bij de culturele interesses van de beoogde doelgroepen. Toegankelijker theatervormen als relaxed performances en Get Happy zijn volgens de commissie goede voorbeelden van programma’s voor specifieke doelgroepen, evenals de nieuw in te voeren publieksprijs. 
Binnen het platform NTF Pro richt de organisatie zich met discussie- en verdiepingsprogramma’s op de theaterprofessionals. De commissie is kritisch over de wens om het internationaal showcaseplatform voor Nederlands theater verder uit te bouwen. Zij is van mening dat het voor het buitenland meer interessante theater zijn eigen kanalen heeft om zich internationaal te manifesteren.  

De artistieke ontwikkeling wordt door De Theaterdagen goed inzichtelijk gemaakt. De organisatie weet waar ze vandaan komt, waar ze op dit moment staat en waar ze naartoe beweegt. Door een reflectie op het verleden waarbij de ontwikkeling van meer multidisciplinariteit in het theater, meer ruimte voor diverse generaties makers en de functie van de verschillende platforms centraal staan, worden logische toekomstige stappen geformuleerd. De commissie mist echter in de plannen een concrete uitwerking van het onderdeel NTF Jong. De Theaterdagen is van plan de jeugdprogrammering uit te werken tot een meer volwaardig onderdeel van het geheel, maar dat komt in de aanvraag onvoldoende uit de verf. 
De Theaterdagen investeert volgens de commissie nadrukkelijk in de professionele ontwikkeling van het veld. Tijdens de professionalsdagen van het NTF wordt de theatersector bijeengebracht om van elkaar te leren en om de sector te inspireren en stimuleren. Voorafgaand aan het Amsterdams Fringe Festival krijgen makers een talentontwikkelingstraject bestaande uit indivi¬duele begeleiding en een workshopprogramma rond onderwerpen als fondsenwerving, marketing en netwerken. De commissie vindt dit talentontwikkelingstraject zinvol als bijdrage aan de ontwikkeling van nieuwe makers, maar nog kleinschalig. 
In het plan wordt niet ingegaan op de mogelijkheden voor de artistieke leiding en uitvoerenden om zich artistiek te ontwikkelen. Dit vindt de commissie, mede met het oog op de wens van de organisatie om kennis meer te borgen door deze minder persoonsafhankelijk te maken, een gemis.


Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed.
De organisatie gaat een verbinding met de stedelijke samenleving aan via haar omvangrijke netwerk van Amsterdamse samenwerkingspartners, al zijn dat meer culturele dan maatschappelijke organisaties. Het onderwijs wordt bereikt via de schoolvoorstellingen. Via de Wijkjury wordt direct contact gemaakt met bewoners van de stad en de Fringe X programma’s bieden specifiek aanbod gericht op inwoners van de stadsdelen waar de programma’s plaats vinden. Met het Amsterdam Fringe Festival creëert de organisatie een platform voor talentontwikkeling van jonge makers in de stad. 

De activiteiten van het totaal van de platforms van De Theaterdagen zijn verspreid over de stad voor publiek te zien. De Theaterdagen levert daarmee een bijdrage aan de spreiding van het aanbod en publiek in de stad. De commissie is van mening, net als De Theaterdagen zelf onderkent, dat binnen het platform van het Nederlands Theater Festival (NTF) nog meer stappen gezet zouden kunnen worden voor een betere spreiding over de stad. Omdat de kern van het festival ligt rond het Leidseplein, vindt het overgrote deel van de activiteiten voor publiek van platform NTF plaats in stadsdeel Centrum, waarmee de spreiding van activiteiten en publiek van NTF beperkt blijft. Door het gebruiken of creëren van verschillende vertoningsplekken gedurende elf dagen, worden voorstellingen toegankelijk voor een breed publiek verspreid over de stad. De organisatie kiest er met name binnen het Amsterdam Fringe Festival (zoals met de Fringe Canta Tour) en binnen NTF Jong bewust voor om het publiek op te zoeken in de wijken. Door de variëteit aan activiteiten zijn podia in alle wijken betrokken, met avondvullende programma’s tot gevolg, zoals Fringe X Bijlmer en Fringe X Meervaart - waarin makers uit Zuidoost en uit Nieuw-West een podium krijgen. 

De Theaterdagen heeft voor wat betreft het eigen accent gekozen voor het thema Wereldstad. Met haar vier platforms draagt zij bij aan de (inter)nationale uitstraling en aantrekkingskracht van Amsterdam. Door de meerstemmigheid van de stad centraal te stellen en in te zetten op een kwalitatief hoogstaand aanbod, draagt de organisatie bij aan de aantrekkingskracht van de stad op bezoekers. De organisatie heeft zich in voorgaande periode ingespannen voor internationale uitwisseling door actief lidmaatschap aan World Fringe en het vicevoorzitterschap van de algemeen directeur van De Theaterdagen van IETM (International network for contemporary performing arts). Binnen het Amsterdam Fringe Festival is er een Engelstalig en ‘language no problem’-programma dat ook expats en internationale studenten trekt en er wordt binnen het NTF programma voor komende periode geïnvesteerd in boventiteling. Dit verlaagt volgens de commissie de drempel voor internationale bezoekers en professionals om De Theaterdagen te bezoeken.  


Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als goed.
Het gepresenteerde plan is naar de mening van de commissie realistisch en uitvoerbaar. De ambities zijn helder: er wordt ingezet op consolideren van de bestaande organisatie en activiteiten, het implementeren van de Fair Practice Code, het bevorderen van inclusiviteit binnen de organisatie en het programma, en het verbeteren van de duurzaamheid van activiteiten. De commissie heeft er vertrouwen in dat de organisatie beschikt over de kwaliteiten die nodig zijn om deze ambities te verwezenlijken. De Theaterdagen heeft een deskundige en ervaren directeur die de organisatie stevig heeft weten te positioneren. De organisatie werkt met een jury van experts die voorstellingen selecteert ten behoeve van het Nederlands Theater Festival, en daarmee garant staat voor een vakkundig en kwalitatief sterk programma. Tenslotte wordt geïnvesteerd in een werkwijze voor het intern ontsluiten van kennis die op dit moment nog te veel persoonsgebonden is. De commissie wijst daarbij op het belang van het maken van keuzes. De Theaterdagen heeft de neiging om veel van de taken, die vaak vanwege bezuinigingen door andere organisaties worden afgestoten, op te pakken. Hierdoor loopt men het gevaar dat er roofbouw gepleegd wordt op de medewerkers en dat mensen uitvallen en taken blijven liggen. Dit is volgens de commissie een risico voor de uitvoerbaarheid van het plan. 

De Theaterdagen heeft een gezonde bedrijfsvoering. Er is sprake van voldoende eigen vermogen om financiële tegenvallers op te kunnen vangen. De commissie concludeert uit de plannen dat de organisatie een goed beeld van zichzelf heeft over hoe zij functioneert en waar verbeteringen kunnen worden aangebracht. Zo worden stappen benoemd voor het automatiseren van bepaalde bedrijfsprocessen. De Theaterdagen commissie wil bijvoorbeeld in het voorgenomen Art Industry Office alle activiteiten voor professionals centraal organiseren. Het wordt de commissie onvoldoende duidelijk hoe De Theaterdagen daarbij kan profiteren van wat al met de innovatiesubsidie van het AFK voor de verbetering van de werkprocessen van het Amsterdam Fringe Festival is gerealiseerd. De organisatie maakt zich volgens de commissie kwetsbaar doordat zij geen vaste aanstellingen kent, maar geheel en al leunt op de inzet van zzp’ers. De reden hiervoor wordt in de plannen niet toegelicht en ook de risico’s hiervan voor bijvoorbeeld de continuïteit worden niet benoemd. 

De begroting is in de ogen van de commissie realistisch en passend. De totale begroting is een duidelijke optelsom van de deelbegrotingen van de vier platforms NTF, Amsterdam Fringe, NTF Jong en NTF Pro en daarmee inzichtelijk. De stijging in personeelslasten heeft te maken met de ambitie de Fair Practice Code in te voeren. Hierover is de commissie positief. Vooral bij het Amsterdam Fringe Festival is dit volgens de commissie nodig omdat de commissie vindt dat in voorgaande periode de bijdrage voor makers beperkt bleef. 
Er is sprake van een passende financieringsmix met verschillende bronnen van inkomsten, zodat de risico’s worden gespreid. Het risico dat fondsbijdragen niet worden toegekend wordt expliciet benoemd in de toelichting op de begroting. Er worden diverse strategieën genoemd om hiermee om te gaan. De gevraagde bijdrage aan het AFK is in de ogen van de commissie in verhouding met andere inkomstenbronnen, en ook goed in verhouding met de prestaties ten aanzien van activiteiten en bezoek in Amsterdam. 

Het marketingplan is realistisch en passend om het beoogde publiek te bereiken. De Theaterdagen heeft in het plan duidelijke bezoekersprofielen geformuleerd voor elk van de vier platforms NTF, Amsterdam Fringe, NTF Jong en NTF Pro en heeft de marketinginstrumenten daarop afgestemd. De Theaterdagen is van plan om de databestanden voor marketing van de vier platforms samen te voegen, te analyseren en gezamenlijk aan plannen te werken. Dit vindt de commissie een positieve ontwikkeling: op die manier kunnen de verschillende onderdelen elkaar nog verder gaan versterken en kan voordeel worden gehaald door kennisdeling over elkaars publieksgroepen. De commissie is onder de indruk van de manier waarop De Theaterdagen steeds nieuwe activiteiten bedenkt en deze ontwikkelt vanuit een marketinggedachte om nieuwe publieksgroepen te benaderen, zoals de publieksprijs, Get Happy (gericht op publiek dat nauwelijks theater bezoekt, bijvoorbeeld mbo-studenten) en Recommended By dat zorgt voor instroom van aanbod van partnerorganisaties als Dansmakers en Poetry Circle Nowhere.  


Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als goed.
De organisatie heeft volgens de commissie in toenemende mate oog voor de wijze waarop zij in artistieke zin bijdraagt aan culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. Het programmeren van een divers en pluriform aanbod vormt de kern van haar missie, al was dat tot op heden niet specifiek gericht op culturele diversiteit. Omdat het festival in de eerste plaats al bestaand aanbod programmeert, is zij voor een belangrijk deel afhankelijk van het aanbod van professionele, biculturele theatermakers. Doordat bij de kunstvakopleidingen de diversiteit van hun studentenpopulatie hoog op de agenda staat, merkt De Theaterdagen dat het aanbod steeds meer divers wordt. Zowel bij het Nederlands Theater Festival als bij het Amsterdam Fringe Festival signaleert de commissie een stijgende lijn in het aanbod dat De Theaterdagen laat zien van hoogwaardig theater door cultureel diverse makers of met cultureel diverse thema’s. 

De Theaterdagen geeft aan dat zij nog niet tevreden is met de samenstelling van haar publiek. Zij heeft in het plan meerdere wegen opgenomen om een meer cultureel divers publiek te bereiken. De commissie is ervan overtuigd dat de organisatie hierin concrete resultaten gaat boeken, doordat De Theaterdagen zich richt op publiek uit de wijken en daarvoor samenwerkt met het netwerk van partners dat dit cultureel divers publiek al bereikt, zoals Adelheid + Zina, Rightaboutnow Inc, Meervaart Studio’s, Cultuurplatform Zuidoost en het Bijlmer Parktheater. 

De commissie vindt het positief dat De Theaterdagen een concrete ambitie formuleert met betrekking tot de diversiteit van het personeelsbestand en de raad van toezicht en hier een helder plan van aanpak voor heeft ontwikkeld. In 2024 wil de organisatie dat een derde van het team bicultureel is. Om dit te bewerkstelligen wordt een overkoepelende werkgroep aangesteld en wordt een voorbeeld genomen aan de samenstelling van het team van Amsterdam Fringe Festival, dat voor een belangrijk deel reeds bestaat uit mensen met een biculturele achtergrond. 
 

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van De Theaterdagen te honoreren met het gevraagde subsidiebedrag van € 200.000 per jaar.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Theater.