Wishful Singing

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 15.000
Toegekend: € 0

Inleiding

Wishful Singing is een vijfkoppig, vrouwelijk a capella ensemble en treedt op in concertzalen en andere locaties in Nederland, Europa, Azië en Amerika. Daarnaast zingt het ensemble op muziekfestivals over de hele wereld. Wishful Singing werkt samen met verschillende componisten en ensembles, zoals het Nederlands Blazers Ensemble. Wishful Singing laat muziek componeren en arrangeren. Ook brengt het ensemble cd’s uit via het eigen label Wishful Music Productions en zijn opnames en concerten te beluisteren via YouTube, iTunes en Spotify. De missie van Wishful Singing is om via een breed spectrum aan repertoire, uitvoeringen en speelplekken een breed publiek te bereiken. Verder is het een doel om bij te dragen aan de repertoire-opbouw voor vrouwelijke vocale ensembles. De aanvrager ontplooit ook educatieve activiteiten via de Stichting Wishful Music Education die lesmateriaal maakt voor de schoolvoorstellingen van Wishful Singing.

De komende periode wil Wishful Singing nieuwe concertprogramma’s maken en samenwerkingen aangaan met nieuwe partners om een nieuw publiek aan zich te binden.
Inspirerende verhalen vormen een belangrijk vertrekpunt voor de programma’s van de komende jaren. Ook programma’s die verstilling en verwondering oproepen en programma’s waarin het publiek wordt uitgenodigd tot contemplatie over maatschappelijke thema’s komen aan bod. Uit de artistieke uitgangspunten laat Wishful Singing drie centrale vragen volgen over verbinding, die samen aan de basis liggen van de toekomstige programma’s: hoe verhouden we ons tot onszelf, hoe verhouden we ons tot elkaar en hoe verhouden we ons tot de maatschappij?

Wishful Singing ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2017-2020. 
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 15.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.


Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als voldoende. 
De commissie vindt dat Wishful Singing een herkenbare artistieke signatuur heeft. De zangeressen vormen het enige vrouwelijke a capella ensemble in Amsterdam en Nederland. De zangeressen hebben een aansprekende podiumpresentatie, die tot uitdrukking komt in de synergie van hun stemmen en de vitaliteit en speelsheid waarmee ze het werk ten tonele brengen. De commissie vindt het daarbij bijzonder dat het ensemble al het repertoire uit het hoofd zingt. Voor de periode 2021-2024 heeft Wishful Singing een ambitieus en veelzijdig programma samengesteld: van gregoriaanse tot hedendaagse composities, van kindervoorstellingen tot contemplatieve concerten. Verhalen die Wishful Singing inspirerend vindt, met vaak een krachtige vrouw als hoofdpersoon, zijn het vertrekpunt voor de programma’s van de komende jaren. De commissie vindt deze programma’s aansprekend door de focus op de menselijke stem en de zeggingskracht van de samenzang. Wel ziet ze een zeker risico dat de veelzijdigheid van het programma afbreuk kan doen aan de herkenbare artistieke signatuur. In de ogen van de commissie zijn de komende periode in het bijzonder de contemplatieve programma’s waarin de Gregoriaanse muziek centraal staat authentiek en onderscheidend, zoals het programma Ero Cras. Hierin worden Gregoriaanse gezangen en meerstemmigheid uit de late middeleeuwen gecombineerd met bespiegelingen van denker des Vaderlands Daan Rovers. Met name de manier waarop het ensemble deze muziek uitvoert vindt de commissie bijzonder prikkelend, vanwege de pure klank en zuiverheid van het ensemble. Tevens vindt de commissie het waardevol dat het ensemble muziek laat componeren en arrangeren en op deze manier bijdraagt aan de opbouw van het repertoire voor vrouwelijke vocale ensembles.

De commissie is kritisch over de artistieke betekenis voor het beoogde publiek. Wishful Singing presenteert uiteenlopende programma’s en wil daarmee een breed publiek bereiken. De doelgroepen waar Wishful Singing zich op richt zijn liefhebbers van klassieke muziek (kamermuziek), nieuwsgierige nieuwkomers (jongere cultuurliefhebbers die nog niet bekend zijn met klassieke, vocale muziek), jongeren en kinderen. Deze doelgroepen worden in de aanvraag gekoppeld aan specifieke programma’s. Daarbij maakt het plan echter niet duidelijk wat de inhoudelijke verbinding is tussen het repertoire en de interesses van de doelgroepen. De achterliggende gedachte waarom bepaalde programmalijnen voor bepaald publiek aansprekend zijn, is niet geëxpliciteerd. De commissie verwacht wel dat bepaalde programma-onderdelen van Wishful Singing aansprekend zullen zijn voor publiek dat op zoek is naar verstilling, eenvoud en contemplatie zoals de Missa’s en Vespers in Mysterium. Dit zijn programma’s waarin de katholieke mis vanuit een andere (theatrale) invalshoek benaderd wordt met gregoriaanse gezangen. 

Wishful Singing wil de lijn voortzetten die in de periode 2017-2020 is uitgezet: het spelen van betekenisvolle programma’s voor een brede doelgroep op een verscheidenheid aan locaties.
Wat betreft de artistieke ontwikkeling en groei ligt de focus van Wishful Singing de komende periode op het verder ontwikkelen van de artistieke zeggingskracht. Een nog sterkere podiumpresentatie is hierin een van de speerpunten. De commissie is positief over het voornemen om de zeggingskracht verder te ontwikkelen, maar kan uit het plan niet goed opmaken hoe het ensemble daar in de praktijk aan wil werken. Zo geeft Wishful Singing aan de theatrale vaardigheden verder te willen ontwikkelen. Er worden in dat licht interessante regisseurs en kunstenaars genoemd door wie Wishful Singing zich laat inspireren, zoals Annechien Koerselman en Jonas Staal. Het plan geeft echter geen verdere uitwerking en maakt niet inzichtelijk op welke wijze deze samenwerking tot een meer overtuigende podiumpresentatie kan leiden of welke theatrale vorm(en) het ensemble hiermee wil onderzoeken. Daarentegen vindt de commissie dat het plan overtuigt als het gaat om de mogelijkheden voor de zangeressen om zich op vocaal vlak te ontwikkelen. Door de veelzijdigheid van de programma’s en het repertoire dat reikt van oude muziek tot jazz, worden hun muzikale kennis en vocale vaardigheden in brede zin aangesproken. Voor de verdieping daarvan worden bekwame experts benaderd, zoals Xenia Meier voor liedinterpretatie van oude muziek en Jerry Korsmit voor het gregoriaans.


Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als zwak.
De commissie ziet in de aanvraag een zeer beperkte verbinding met de Amsterdamse samenleving. Wishful Singing treedt op in de stad en algemene maatschappelijke thematiek, zoals female empowerment, speelt een rol in de programma’s. Wishful Singing heeft tot op heden echter niet een rol van initiator of verbinder in de stad op zich genomen in samenwerking met buurtinitiatieven of met maatschappelijke organisaties in Amsterdam, of in inhoudelijke keuzes. Wishful Singing schrijft dat het een gevarieerd publiek ontmoet in de stad, van Concertgebouwbezoekers tot kinderen in Noord. Hoe er verbinding gemaakt wordt met die kinderen wordt echter niet toegelicht. Het plan maakt slechts gewag van educatieve workshops, zonder in te gaan op de mogelijke verbindende werking voor specifiek publiek die hiervanuit kan gaan. De meest concrete verbinding met de stad ziet de commissie in het voornemen om concerten te geven op locatie, zoals bij mensen thuis, in buurthuizen of op kantoren, dit is echter niet verder uitgewerkt.

De commissie is van mening dat Wishful Singing op bescheiden schaal bijdraagt aan de spreiding van cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan in de stad. De meeste activiteiten zullen in het centrum en in Amsterdam-Zuid plaats vinden, maar de organisatie spant zich in om daarnaast ook voorstellingen en educatieve activiteiten uit te voeren in de stadsdelen Noord, Oost, West en Nieuw-West. Het is voor de commissie niet precies inzichtelijk welk programma waar in de stad zal spelen, en een aanpak om publiek in de wijken te bereiken ontbreekt. De commissie acht de spreiding van activiteiten desondanks realistisch op grond van de ervaring die Wishful Singing al in verschillende stadsdelen heeft opgedaan.

Wishful Singing heeft als eigen accent gekozen voor het thema Leefbare stad. De commissie vindt het thema passen bij de activiteiten van de organisatie, maar vindt de uitwerking weinig overtuigend. De organisatie heeft, in navolging van Eberhard van der Laan, de wens om de stad ‘liever’ te maken met haar programma’s. Met programma’s als Sacred Songs en Lost in the Cloud, die volgens de aanvraag reflecteren op burgerschap en verbondenheid met elkaar, wil Wishful Singing bijdragen aan leefbaarheid in de stad. Daarnaast geeft Wishful Singing aan dat samen zingen zoals bij de Missa’s en Vespers een gevoel van saamhorigheid geeft en de sociale cohesie bevordert. Tevens beoogt Wishful Singing pleitbezorger te zijn voor de werkende vrouw en hoopt daarin een rolmodel te zijn. De commissie merkt op dat Wishful Singing hiermee vooral een indirecte, afgeleide verbinding met het thema legt. Ze vindt de maatschappelijke onderwerpen van de programma’s op zichzelf interessant, maar de bijdrage aan de aantrekkelijkheid van de leefomgeving van bewoners diffuus.


Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als goed.
Het plan is naar de mening van de commissie realistisch en uitvoerbaar voor wat betreft organisatie, werkwijze en vakmanschap. De commissie is positief over de daadkracht van de musici en hun ondernemende instelling. De zangeressen bepalen de missie en hoofddoelen van het ensemble en zijn ook op het podium het gezicht van het ensemble. Er is een bestuur dat volgens de aanvraag actief bijdraagt aan de verwerkelijking van de doelen. Tevens zijn er enkele interne en externe medewerkers, die met name zakelijke, productionele en marketingtaken op zich nemen, zoals fondsenwerving en acquisitie. Op basis van in het verleden behaalde resultaten acht de commissie Wishful Singing in staat om de plannen op artistiek en zakelijk-productioneel vlak uit te voeren zoals beoogd. Ook is er vertrouwen in de deskundigheid van de betrokkenen en de partners met wie samengewerkt wordt, zoals de buitenlandse agenten en Theaterbureau de Mannen waarmee gesprekken gaande zijn over de verkoop van programma’s. De commissie is van mening dat de omvang van de organisatie en de werkwijze goed passen bij de voorgenomen activiteiten.

De commissie meent dat de bedrijfsvoering van Wishful Singing gezond is en een goede basis geeft om zowel de beoogde voornemens uit te voeren als de organisatie op langere termijn effectief te laten functioneren. De sterke vermogenspositie geeft de commissie vertrouwen. Zo heeft Wishful Singing de afgelopen jaren haar eigen vermogen vergroot en is daarmee in staat om mogelijke tegenslagen op te vangen. Eén van die risico’s, waarvan de organisatie zich blijkens het plan bewust is, vloeit voort uit de praktijk van het ensemble om uit het hoofd te zingen. Die kan vervanging van een zangeres, wanneer dat onverhoopt nodig zou zijn, kostbaar maken doordat er relatief veel repetitietijd mee is gemoeid. Dat dit impact heeft op de totale lasten vindt de commissie begrijpelijk.

De commissie vindt de begroting in redelijke mate realistisch en passend bij het plan. De lasten stijgen verhoudingsgewijs meer dan de baten. Dit komt onder andere doordat Wishful Singing op het punt staat om de beloning van de musici in lijn te brengen met de cao Toneel & Dans. Ook de voorbereidingskosten stijgen fors. Daarnaast wil Wishful Singing investeren in marketing om zich nog beter te kunnen profileren. De commissie vindt dat positief, zeker gezien de ambitie om publiek te werven voor nieuwe programma’s waarin meerdere podiumkunsten samengaan. De financieringsmix bestaat voor iets meer dan de helft uit eigen inkomsten en daarnaast grotendeels uit subsidie-inkomsten. De commissie merkt op dat tegenover de hogere lasten de komende periode minder eigen inkomsten staan dan in 2018 (de begrote private middelen uit fondsen niet meegerekend). De commissie ziet daar geen duidelijke verklaring voor. Hoewel ze van mening is dat de financieringsmix zorgt voor een redelijke mate van risicospreiding, vindt ze ook dat het ensemble ambitieuzer kan zijn bij het genereren van eigen inkomsten.

De commissie vindt het marketingplan op hoofdlijnen realistisch en passend om het beoogde publiek te bereiken, maar mist hierbij een aanpak op maat voor specifieke doelgroepen. Het Amsterdamse publieksbereik laat de afgelopen jaren een stijgende lijn zien en de commissie heeft er vertrouwen in dat de beoogde Amsterdamse bezoekersaantallen ook nu bereikt zullen worden. De afgelopen jaren heeft Wishful Singing bovendien met succes de zichtbaarheid in de traditionele media uitgebouwd en daarmee de naamsbekendheid vergroot. De samenwerking met Herman Finkers heeft hier in belangrijke mate aan bijgedragen. Er worden duidelijke publieksdoelstellingen geformuleerd en de doelgroepen worden tot op zekere hoogte gesegmenteerd: liefhebbers van klassieke muziek (kamermuziek), nieuwsgierige nieuwkomers (jongere cultuurliefhebbers die nog niet bekend zijn met klassieke, vocale muziek), jongeren en kinderen. De komende periode wordt de nadruk gelegd op online marketing. Zo worden de eigen website, een nieuwsbrief, social media en google grants advertenties ingezet om publiek te bereiken. Daarnaast zullen ook traditionele media zoals dagbladen, magazines, radio en tv ingezet worden. De commissie ziet echter geen op de doelgroepen afgestemd marketingplan in de aanvraag. Zo ontbreekt er een koppeling tussen de beoogde doelgroepen en marketingmiddelen. Wel is de commissie positief over online marketingmiddelen, als de podcasts en andere beeld- en geluidopnames die online verspreid zullen worden via bijvoorbeeld YouTube of Spotify. De commissie ziet dit als effectieve middelen om achtergrond en verdieping te bieden en publiek te behouden en te verbreden.


Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zwak.
De commissie is van mening dat het plan in artistieke zin nauwelijks bijdraagt aan culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. Alleen via de interculturele voorstelling voor Sacred Songs, een festival dat de kracht en schoonheid van bezielde muziek uit diverse culturen belicht, wordt bijgedragen aan cultureel divers aanbod. Behalve dit project ziet de commissie in de plannen geen ambities op gebied van cultureel divers aanbod.

Wishful Singing wil naar eigen zeggen nieuwe doelgroepen aanspreken via de verscheidenheid aan programma’s en samenwerkingen met andere kunstenaars uit verschillende culturen. Hiermee en via de samenwerking met Culture Connection, een organisatie die artiesten en publiek van verschillende culturen samenbrengt, streeft het ensemble naar het vergroten van de diversiteit van het publiek. De commissie is overtuigd van de goede intenties op dit vlak maar vindt dat het plan in zeer geringe mate bijdraagt aan het bereiken van cultureel divers publiek in de stad. De commissie ziet wel aanknopingspunten bij het programma Sacred Songs of wellicht de educatieve activiteiten, maar geen onderbouwd of effectief plan om een diverse doelgroep te betrekken. De commissie vindt het wel positief dat er expertise over culturele diversiteit wordt gezocht via samenwerking met en training door experts uit het veld zoals Culture Connection en Kalpanarts, een platform voor Indiase dans. Met deze organisaties wil Wishful Singing programma’s maken en samenwerken op het gebied van marketing, maar de aanvraag vermeld nog geen concrete samenwerkingsprojecten met deze partijen voor de komende periode.

De commissie vindt de visie van Wishful Singing op diversiteit van het personeelsbestand summier. Momenteel is er geen sprake van culturele diversiteit van het personeel: de vijf zangeressen en de overige medewerkers. Wishful Singing werkt op freelance basis wel samen met een zangeres met een cultureel diverse achtergrond. De organisatie stelt in het ondernemingsplan dat het een uitdaging is om culturele diversiteit aan te brengen in de kleine vaste groep van freelancers. Ook het bestuur heeft geen cultureel diverse leden. Wishful Singing acht het van belang om, wanneer er in de organisatievacatures of anderszins ruimte ontstaat, bewust te werven op diversiteit. Het ensemble vindt dat het leren denken, werken en communiceren vanuit diversiteitsprincipes voortdurende aandacht vraagt. De commissie begrijpt dat Wishful Singing op dit vlak aan het begin van een veranderingsproces staat maar vindt dat er meer inspanningen nodig zijn om de diversiteit binnen de organisatie daadwerkelijk te vergroten.


Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Wishful Singing te honoreren met het gevraagde subsidiebedrag van € 15.000 per jaar.
De commissie constateert dat er na beoordeling van alle aanvragen onvoldoende budget beschikbaar is om de aanvraag te honoreren.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater.