Panopticon

Foto: Margeret Lansink
Foto: Margeret Lansink
January 16, 2017

Panopticon is een theatrale performance van AchterdebergProducties door blinde, 'slechtziende' en 'goedziende' spelers over de macht van het zicht.

Doe je ogen eens dicht. Hoor je die stem daar bij je linker oor? Dat ben ik. Wie denk je dat ik ben? Ik wil dat je weet dat je me kunt vertrouwen. Ik luister. Ik luister naar wat jij te vertellen hebt. Je voelt je bekeken? Sssssst. Fluisteren ze? Over wat je aan hebt, over je rare loopje? Wees maar niet bang, ik zie je niet, ik zal niet oordelen. Ik ben er niet, praat gerust, mij mag je alles zeggen. Ben je er nog?

Is er zoiets als een 'macht van het zicht'? Onzichtbaar en overal aanwezig? Zoals in het Panopticon, een ronde gevangenis met in het midden een toren met geblindeerde ramen. De gevangenen zitten allen apart in cellen rondom en zijn continu zichtbaar, omdat twee muren van hun cel, aan de binnen- en buitenkant, helemaal uit glas bestaan. Ze weten dat ze altijd bekeken kunnen worden door degene in de toren. Iedereen kan daar zitten. Of niemand. Dat is niet te zien. Dus gedragen de gevangenen zich 'normaal'. Dit beeld staat model voor de hedendaagse samenleving volgens de filosoof Foucault. We gedragen ons 'normaal', omdat we ons bekeken weten. Op straat hangen camera's, iedereen is continu zichtbaar. We hebben geen geheimen, maken foto’s en filmpjes die we delen en liken op sociale media. Scholen maken je zichtbaar door toetsen en examens, instituten leggen dossiers over je aan.

Hoe ver reikt de macht van het zicht? Kunnen we er nog aan ontsnappen? Vergeten we niet iets?

diverse speeldata van 16 t/m 22 januari
​Ostade A'dam