Amsterdam Roots Festival

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 220.000
Toegekend: € 165000

Inleiding

Amsterdam Roots creëert met een cultureel divers team activiteiten waar roots, identiteit en kunst samenkomen. De organisatie vindt waarden zoals gemeenschappelijkheid, herkenning, diversiteit en solidariteit belangrijk. Door middel van muziek en kunst verbindt Amsterdam Roots vanuit die waarden mensen en culturen met elkaar. De leidraad daarbij is het persoonlijke verhaal van de maker waarmee het publiek zich kan identificeren. Binnen de programmering ligt de nadruk op nieuwe en onbekende artiesten. Amsterdam Roots geeft aan deze makers een podium om zich te presenteren op het openluchtfestival Roots Open Air en in verschillende zalen en locaties in de stad.

Voor de periode 2021-2024 werkt Amsterdam Roots de koers die in 2017 is ingezet verder uit. Amsterdam Roots transformeert van een muziekfestival tot een multidisciplinair festival dat streeft naar een evenwichtige verdeling van verschillende cultuuruitingen. De organisatie wil daarnaast meer Nederlandse artiesten met een gemengde achtergrond programmeren en via het Young Roots programma jonge makers en jong publiek bereiken. Om deze doelstellingen te realiseren wil Amsterdam Roots de komende periode verder professionaliseren en meer programma’s buiten de festivalperiode organiseren zoals Roots 365. Samenwerkingsverbanden worden daarom uitgebreid en de organisatie biedt zich aan als gastcurator voor externe partijen. Tot slot wil de stichting de doorgroeimogelijkheden voor jong talent vergroten door meer speelplekken te creëren en een structurele samenwerking met talentontwikkelaars aan te gaan.

Stichting Amsterdam Roots ontvangt een vierjarige subsidie 2017-2020 binnen het Kunstenplan van gemiddeld € 159.138 per jaar (incl. indexatie 2020).
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 220.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.


Artistiek Belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.
De commissie vindt dat Amsterdam Roots met een veelstemmig en veelkleurig team op creatieve wijze activiteiten organiseert waarin roots, identiteit en kunst op overtuigende wijze samenkomen. Door uiteenlopende culturele identiteiten en tradities samen te brengen op het multidisciplinaire festival Roots Open Air ontstaat er volgens de commissie een sociale en maatschappelijke verbinding. De nadruk van het programma ligt op het persoonlijke verhaal van nieuwe makers en onbekende artiesten die zich in Amsterdam kunnen presenteren en de commissie vindt die invalshoek een onderscheidende kwaliteit van het festival. Verder is het festival prikkelend door een gevarieerd programma met muziek, hedendaagse circusacts, diepgaande debatten en bijdragen van dichters, verhalenvertellers en filmmakers. Dit gemengde aanbod draagt bij aan de artistieke eigenheid van Amsterdam Roots. De aanvrager is voornemens om meer Nederlandse artiesten met een gemengde achtergrond te programmeren. De commissie juicht dit voornemen toe maar merkt tegelijkertijd op dat het van belang is om voldoende onderscheidend en prikkelend te blijven programmeren. De internationale optredens brengen nieuwe en verrassende vormen en inhoud mee. Het is van belang dat deze kwaliteit in het festival behouden blijft. De commissie vindt dat Amsterdam Roots de festivalprogrammering vrij summier heeft uitgewerkt. Ze kan zich voorstellen dat de programmering voor de komende jaren nog niet bekend is, maar ze had graag meer namen van gezelschappen en artiesten willen lezen die de organisatie voor ogen heeft.

Volgens de commissie bereikt Amsterdam Roots een divers en nieuwsgierig publiek van cultuurliefhebbers. Dit publiek wordt goed bediend met een aantrekkelijke gratis festivaldag in de openbare ruimte en een divers betaald programma in verschillende zalen in de stad waardoor het festival bijdraagt aan de vitaliteit en inclusiviteit van de stad. Het gevarieerde programma betrekt door middel van persoonlijke verhalen het publiek bij de voorstellingen door een brug te slaan tussen de belevingswereld van de maker en die van de festivalbezoeker. Dat maakt de artistieke betekenis in de ogen van de commissie groot. Voor de komende periode wil Amsterdam Roots meer jonge makers en jong publiek bereiken met Young Roots. De commissie vindt dat een zinvolle doelstelling, onder andere met het oog op de toekomst van het festival. De commissie waardeert het dat dit voornemen op grondige wijze wordt uitgewerkt door onderzoek te doen naar de interesses van de betreffende doelgroepen en door hen actief te betrekken in het denk- en maakproces van de programma’s. Door met verschillende partijen zoals Poetry Circle Nowhere, TENT, RIGHTABOUTNOW INC. en Native Moons samen te werken heeft Amsterdam Roots ook bewezen dat de organisatie met succes nieuwe makers en publieksgroepen kan bereiken. Partners en gastcuratoren helpen daarbij om de verbinding met specifieke publieksgroepen, zoals liefhebbers van spoken word of fans van urban muziek, te verstevigen.

De commissie vindt dat Amsterdam Roots weliswaar reflecteert op de eigen positie en de nieuwe richting waarin het festival zich ontwikkelt, maar mist in het ondernemingsplan een overkoepelende artistieke visie. Het festival heeft zich vanaf 2017 ontwikkeld van wereldmuziekfestival naar multidisciplinair podiumkunstenfestival met culturele tradities uit de hele wereld als uitgangspunt. De commissie is positief over die ingezette koerswijziging waarbij ook een podium voor jong talent is gecreëerd en nieuwe disciplines aan het programma zijn toegevoegd om verhalen op verschillende manieren naar het publiek te brengen. Wel merkt de commissie op dat de ontwikkeling zich tot nu toe vooral op het overkoepelende concept van verbinding tussen kunst en identiteit heeft gericht en op de breedte van de programmering. Hoe in die multidisciplinaire veelheid samenhang ontstaat en keuzes worden gemaakt, is nog minder uitgekristalliseerd. Nu de organisatie een aantal jaar ervaring heeft kunnen opdoen met de nieuwe opzet, had de commissie in het plan voor 2021-2024 graag meer willen lezen over de samenhang tussen de verschillende programmaonderdelen en de wijze waarop de bezoeker wordt geprikkeld om die te ontdekken. Wat is de beleving van het publiek op het festivalterrein? Hoe verhouden circusacts en diepgaande debatten zich tot elkaar? Ook kan de commissie geen helder beeld krijgen van de inhoudelijke gronden waarop de selectie van de makers plaatsvindt en hoe het publiek een stimulans krijgt om de interactie aan te gaan met de nieuwe kunstvormen die het festival presenteert. De commissie is positief over de aandacht die Amsterdam Roots besteedt aan de professionalisering van het team door hen deel te laten nemen aan coachingstrajecten bij Cultuur + Ondernemen en een verduurzamingstraject met Green Events. Ook heeft de aanvrager een bedrag gereserveerd voor de educatie van de medewerkers bij Art-up en LinC. Voor de komende periode verandert de organisatiestructuur: Amsterdam Roots kiest dan voor zowel een artistiek als zakelijk leider in plaats van één directeur. De commissie begrijpt deze verandering en ziet in dat op die manier deze medewerkers zich binnen hun functie beter kunnen ontwikkelen op het gebied waar ze goed in zijn.


Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed.
De verbinding met de stedelijke samenleving realiseert de aanvrager door een aantal samenwerkingsverbanden en projecten zoals Young Roots Community, het wijkfeest dat wordt georganiseerd met het Bimhuis en participatie-initiatieven met buurtbewoners. Amsterdam Roots werkt daarnaast met de organisatie New Faces die nieuwkomers verbindt aan cultuurinstellingen en die voor het festival vrijwilligers rekruteert. De commissie vindt dat de aanvrager met deze projecten de verbinding zoekt met de samenleving, maar heeft als kanttekening dat bepaalde participatieprojecten instrumenteel van opzet zijn en vooral bijdragen aan het ondersteunen van Amsterdam Roots als organisatie. Graag had de commissie meer willen lezen over de maatschappelijke impact van deze projecten op de bewoners van de stad.

Amsterdam Roots draagt substantieel bij aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en publieksbereik daarvan. Het festival vindt plaats in Oost en is volgens de commissie een belangrijk cultureel evenement in dat stadsdeel. Voor 2021-2024 vindt een deel van de festivalprogrammering ook plaats in het Bimhuis, Pakhuis de Zwijger en Doka. Daarnaast wil de aanvrager in de komende periode met Roots 365 gedurende het jaar activiteiten programmeren op verschillende locaties in de stad. Amsterdam Roots wil daarvoor samenwerken met bestaande partners zoals TENT en DAT! Theater in Noord, en Meervaart Studio in West die al programma’s hebben samengesteld voor het festival.

Amsterdam Roots kiest voor het eigen accent Leefbare stad. De commissie vindt dat het thema goed aansluit bij het festival en goed wordt uitgewerkt in het plan. Amsterdam Roots wil in het kader van dit thema de komende periode onderzoek doen naar elementen die de leefbaarheid bevorderen en de wijze waarop het festival een verbinding kan blijven maken met buurtbewoners, publiek en organisaties. De organisatie wil door participatieprojecten bewoners meer betrekken met het festival en met elkaar. Voor de komende periode staan daarom samenwerkingen gepland met de buurtorganisaties Civic en Dynamo om de connectie met het stadsdeel te versterken. De bijdrage aan leefbaarheid is verder terug te zien in het laagdrempelige aanbod in de open lucht, de uitnodigende sfeer en de wijze waarop meerdere groepen uit de stad verbonden worden door kunst en muziek. Hierdoor wordt de kwaliteit en aantrekkelijkheid van de leefomgeving vergroot volgens de commissie. Kunst wordt daarbij gezien als een verbindingsmiddel om de sociale cohesie te bevorderen. De persoonlijke insteek van de artiesten draagt volgens de aanvrager bij aan het besef dat de maker en de bezoekers meer met elkaar gemeen hebben dan in eerste instantie wordt gedacht.


Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als goed.
Op basis van de ervaring en de kennis van de organisatie is het plan volgens de commissie realistisch en uitvoerbaar. De organisatie heeft zich bewezen in het organiseren van een omvangrijk festival en stelt zich ondernemend op. Het team is professioneel en vakkundig en door een buddysysteem, waar junior en senior medewerkers aan elkaar gekoppeld zijn, vindt er op doordachte wijze kennisoverdracht plaats binnen de organisatie. De commissie vindt verder dat Amsterdam Roots veel ervaring heeft op het gebied van samenwerken en een sterk netwerk heeft opgebouwd. Hierdoor weet de organisatie goed welke partners geschikt zijn om te benaderen voor het realiseren van de plannen. Voor de komende periode blijft het team van Amsterdam Roots zich professioneel en organisatorisch doorontwikkelen in de vorm van coachings- en ontwikkelingstrajecten wat de commissie positief vindt. Uit het ondernemingsplan maakt de commissie wel op dat de organisatie een verhoogde werkdruk ervaart. Dit vindt de commissie een belangrijk aandachtspunt voor de organisatie bij het uitvoeren van de plannen voor 2021-2024.

De bedrijfsvoering is naar mening van de commissie gezond. Amsterdam Roots weet al jaren een grootschalig negendaags evenement te organiseren waar externe samenwerkingen worden opgezocht indien dat nodig is. De organisatie blijft daarbij binnen de geplande begroting en dat is terug te zien: er is een goede financiële basis, inclusief eigen vermogen. Volgens de commissie houdt Amsterdam Roots verder goed rekening met risico’s door een SWOT-analyse uit te laten voeren die de sterktes en zwaktes in combinatie met de kansen en bedreigingen in kaart brengt. Het gaat dan om situaties zoals slecht weer en calamiteiten en de gevolgen daarvan voor bijvoorbeeld de horeca-inkomsten.

De begroting vindt de commissie realistisch en passend bij de missie en de voorgenomen activiteiten van Amsterdam Roots. Wel vindt de commissie dat de aanvrager te veel leunt op een bijdrage van het AFK. De gepresenteerde begroting gaat uit van een forse toename van activiteiten en publiek, waarbij de aanvrager hogere vergoedingen wil gaan betalen aan de medewerkers. Dit leidt tot een toename van de beheerslasten die aan de inkomstenkant in de begroting door een grotere bijdrage van het AFK wordt opgevangen. De publieksinkomsten laten slechts een lichte stijging zien en voor een duurzame groei wordt ingezet op langdurige samenwerkingen met VSBfonds en BankGiro Loterij Fonds die op dit moment niet zeker zijn. Verder wordt er aangegeven dat er in de afgelopen jaren enkele commerciële samenwerkingen zijn gestart op het gebied van sponsoring en partnerships, maar hier wordt weinig informatie over gegeven waardoor het onduidelijk is hoe die zullen bijdragen aan de financieringsmix.

Volgens de commissie heeft Amsterdam Roots een marketingplan dat goed in elkaar zit en realistisch is. Informatie over de doelgroepen wordt momenteel op basis van het Rotterdamse culturele doelgroepenmodel van MOSAIC/Whize verzameld en vanaf 2021 aangevuld met gegevens van het marktonderzoeksbureau SAMR. De organisatie streeft de komende jaren onder meer naar het bereiken van meer jong publiek. Het doel is dat 20 procent van de totale bezoekers in 2024 in de leeftijdsgroep 15 tot en met 30 jaar valt, waar dat nu nog 12,5 procent is. De organisatie maakt voor zijn publieksbereik in het algemeen gebruik van een gecombineerde strategie met online en offline middelen, waarbij extra online promotie via de partners en artiesten plaatsvindt. De commissie vindt dat die marketingstrategie in de praktijk werkt omdat de makers een sterke en directe aantrekkingskracht op het publiek hebben. Verder is de commissie enthousiast over de festivalapp die gemaakt is door Woov omdat het een effectieve manier is om bezoekers te betrekken bij het evenement. Ook zien de festivaltrailer en de aftermovie er aantrekkelijk uit en dragen deze volgens de commissie bij aan de bekendheid van het festival.


Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als goed.
Volgens de commissie draagt Amsterdam Roots bij aan een cultureel divers cultuuraanbod omdat diversiteit een kernwaarde is van het festival en terug is te zien in een programma waar artiesten vanuit hun diverse culturele roots een bijdrage leveren. Dat levert een kleurrijke verzameling van acts op van multidisciplinair theater tot aan wereldmuziek. Op eerdere edities was die variatie te zien in een programma met circusacts uit Marokko en Ethiopië en bands uit Afrika en Zuid-Amerika. In de komende periode wil Amsterdam Roots meer Nederlandse artiesten met een biculturele achtergrond programmeren die multidisciplinaire producties opzetten. Daarnaast zijn er samenwerkingen gepland zoals met Native Moons voor urban dance en RIGHTABOUTNOW INC. voor urban muziek.

Amsterdam Roots heeft volgens de commissie de wens om mensen, denkbeelden en culturen met elkaar te verbinden op het festival en heeft daar ervaring in. Dat is ook terug te zien in een cultureel divers publiek dat het festival aantrekt door een gevarieerd programma te presenteren dat gefundeerd is in de uiteenlopende roots van de makers en het publiek. Volgens de commissie helpt het mee dat het festival laagdrempelig en gratis is en daarmee in de praktijk een publiek met verschillende culturele achtergronden bereikt in stadsdeel Oost. De commissie had echter wel meer inzicht willen krijgen in de specifieke culturele samenstelling van dat publiek en wat het festival in de toekomst hoopt te bereiken op het gebied van een cultureel divers publieksbereik. Het formuleert in dit opzicht ook geen gerichte ambities en dat bevreemdt de commissie gezien de missie van de organisatie. 

Amsterdam Roots heeft een cultureel divers team waar 60 procent van de werknemers een biculturele achtergrond heeft. Het bestuur heeft ook een cultureel diverse samenstelling. De commissie vindt het plan voor diversiteit binnen de organisatie overtuigend. Doelstelling is om de veelstemmigheid in het programmateam nog beter in balans te brengen en voor elke discipline te werken met programmamakers met een cultureel diverse achtergrond. De commissie is ook enthousiast over de samenwerkingen die de aanvrager aangaat met partners zoals NewBees en Stichting de Vrolijkheid, die mensen uit azc’s en migranten met een recente verblijfsvergunning bij het festival betrekken als vrijwilliger of als werknemer op kantoor.


Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Stichting Amsterdam Roots gedeeltelijk te honoreren met een bedrag van € 165.000 per jaar. De commissie ziet de begroting als te ambitieus en vindt dat de financieringsmix daardoor te veel leunt op het aandeel van het AFK.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater. 
Daarbij is mede gebruik gemaakt van een co-advies van de adviescommissie Theater.