Stichting Musica Omnia Vincit

Inleiding

Stichting Musica Omnia Vincit is initiator en organisator van het openluchtfestival Klassiek op het Amstelveld: een jaarlijks, gratis toegankelijk festival in het centrum van Amsterdam. Met het festival wil Stichting Musica Omnia Vincit enerzijds een podium zonder competitie-element bieden aan jonge musici en anderzijds publiek laten genieten van de schoonheid van klassieke muziek. De programmering van Klassiek op het Amstelveld richt zich op jonge amateurs en jong talent binnen het genre van de klassieke muziek. Het festival vormt daarnaast een platform voor samenwerking binnen de nationale en internationale muziekwereld. Vanuit Nederland zijn zowel musici, ensembles en orkesten als podia en onderwijsinstellingen bij het festival betrokken.

In de komende periode organiseert Klassiek op het Amstelveld jaarlijks een aantal activiteiten: een lunchconcert in het Concertgebouw op de woensdag voorafgaand aan het festival, een openingsconcert op vrijdagavond en een Open Podium voor jonge amateurs en talenten op zaterdag. Het hoofdprogramma zal op zaterdag plaatsvinden en het programma-onderdeel Hand in Hand met de Maestro op zondag. Het hoofdprogramma geeft de Jonge Meesters van Klassiek op het Amstelveld de kans om zich te presenteren aan een groot publiek. Tijdens Hand in Hand met de Maestro geven de Jonge Meesters een masterclass aan jonge musici uit heel Nederland. Tevens zullen er muziekworkshops voor kinderen zijn in Amsterdam Noord. Het festivalprogramma wordt samengesteld in samenwerking met (inter)nationale instellingen en conservatoria.

Stichting Musica Omnia Vincit ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2017-2020. 
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 48.500 per jaar in het kader van het Kunstenplan. 

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zwak.
Klassiek op het Amstelveld is in de ogen van de commissie een sympathiek kleinschalig festival dat jongeren stimuleert zich actief of passief bezig te houden met klassieke muziek. Publiek kan er op een laagdrempelige manier kennismaken met klassieke muziek. De commissie is van mening dat de onderscheidende signatuur van de organisatie vooral gelegen is in deze opzet van Klassiek op het Amstelveld. Het festival biedt een podium aan zowel kinderen als amateurs en professionals en laat het publiek zien waar jong talent toe in staat is. De commissie vindt de artistieke voornemens voor de programmering echter weinig prikkelend en verrassend. Stichting Musica Omnia Vincit geeft uitgebreide namenlijsten van talentvolle jonge musici die opgetreden hebben, maar er worden geen programmavoorbeelden voor de periode 2021-2024 bijgesloten. Ook geeft het plan geen informatie over repertoirekeuze. Het enige repertoire dat benoemd wordt is het slavenkoor uit de opera Nabucco, dat gezongen wordt als traditionele zaterdagavondafsluiting. Op grond van de vorige edities verwacht de commissie dat het repertoire (meester)werken uit de klassieke canon bevat, maar de aanvraag benoemt dat niet. De commissie is daarom kritisch over de artistieke eigenheid. 

De commissie ziet in het plan geen overtuigende visie op wat Stichting Musica Omnia Vincit voor wie maakt. Het plan benoemt geen specifieke publieksgroepen en reflecteert niet op de culturele interesses van het beoogde publiek. Volgens de commissie bestaat een groot deel van het publiek uit jonge gezinnen met kinderen die andere kinderen zien genieten van het bespelen van een muziekinstrument en daardoor wellicht aangestoken worden. Of er echt sprake is van een dergelijk effect, en daarmee van een zekere artistieke betekenis voor het publiek, maakt de aanvrager niet duidelijk. Artistieke betekenis voor de deelnemers is er in de ogen van de commissie wel. De podiumfunctie en de ontwikkelkansen die het festival aan jong talent biedt heeft impact op de actieve deelnemers. 

De commissie vindt de artistieke ontwikkeling van de aanvrager niet overtuigend beschreven. De aanvraag maakt niet inzichtelijk of er daadwerkelijk sprake is van een artistieke ontwikkeling van Stichting Musica Omnia Vincit, haar artistieke leiding en het festival. Stichting Musica Omnia Vincit reflecteert op het verleden en blijft zoeken naar inspirerende samenwerkingen met instellingen en ensembles. De aanvrager breidt volgens het plan zijn activiteiten uit met onder andere een openingsconcert op vrijdagavond, het nieuwe onderdeel Jonge Meesters en een samenwerkingsovereenkomst met Festival Internacional Música Clássica in Brazilië. Deze uitbreiding van activiteiten vindt de commissie begrijpelijk aangezien deze in het verlengde liggen van de activiteiten van afgelopen jaren. Het biedt tevens nog meer jonge talenten de kans zich te ontwikkelen. Toch vindt de commissie deze ontwikkelambitie van de aanvrager niet overtuigend, omdat nadere uitwerking bij de nieuwe activiteiten ontbreekt. Het ondernemingsplan schetst alleen een ontwikkeling van de festivalvorm, maar gaat niet in op de artistieke beleidslijn van het festival. Zo wordt het vrijdagavondconcert summier toegelicht. Ook is onduidelijk hoe de Jonge Meesters de vaardigheden gaan ontwikkelen die zij nodig hebben voor het geven van een masterclass. Stichting Musica Omnia Vincit is in 2011 opgericht door de huidige directeur/ artistiek leider Tatiana Chevtchouk samen met een aantal professionals. De commissie waardeert de jarenlange, tomeloze inzet van de artistieke leiding voor Stichting Musica Omnia Vincit. Er wordt in het plan echter niet specifiek ingegaan op mogelijkheden voor de professionele artistieke ontwikkeling van de artistieke leiding. 

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.
De commissie vindt dat Stichting Musica Omnia Vincit zich overtuigend verbindt met de buurtbewoners rond het Amstelveld. Het festival is in de ogen van de commissie laagdrempelig, doordat het grotendeels in de openlucht plaatsvindt en gratis is. Er is volgens het plan draagvlak onder de buurtbewoners en ondernemers rondom het Amstelveld. Zo is er een langdurige samenwerking met de ondernemersvereniging van de Utrechtsestraat die ook in de nieuwe plannen wordt voortgezet. De ondernemers promoten het festival en verzorgen eten en drinken voor de musici en het publiek. Ook nemen vrijwilligers uit de buurt deel aan het festival. De commissie meent dat Klassiek op het Amstelveld duidelijk een verbindende werking in de buurt heeft. Daarnaast is er in 2019 een muzikaal-theatraal participatieproject gerealiseerd met ouderen en kinderen dat in de komende periode voortgezet zal worden. Ook zal een aantal workshops verzorgd worden met het New Trombone Collective in Amsterdam-Noord voor iedereen vanaf zeven jaar. De commissie is positief over deze initiatieven, al stelt zij vast dat deze beperkt toegelicht worden.

De meeste activiteiten van Stichting Musica Omnia Vincit spelen zich af in het centrum van Amsterdam. Daarnaast staat er een aantal workshops in de planning in Amsterdam-Noord. De commissie vindt dat de organisatie een geringe bijdrage levert aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan. Zij is van oordeel dat deze bijdrage realistisch is voor een kleine festivalorganisatie als Stichting Musica Omnia Vincit, met een duidelijk festivalhart op het Amstelveld.

Stichting Musica Omnia Vincit kiest voor het thema Wereldstad. De commissie is positief over de aanknopingspunten van de programmering en de geplande culturele uitwisselingen met het thema. Zo laat Stichting Musica Omnia Vincit weten voor het Open Podium een groeiend aantal aanmeldingen te krijgen vanuit diverse landen in Europa. Ook heeft ze deelnemers mogen ontvangen uit Duitsland, Noorwegen, Oostenrijk, Cyprus, Oekraïne, Moskou en Malta. Er zijn samenwerkingen voorzien met buitenlandse concoursen en tevens is er vanaf 2021 een langdurige samenwerking gepland met Festival Internacional Música Clássica in Brazilië, waardoor culturele uitwisseling tussen Brazilië en Nederland gaat plaatsvinden. Hoewel de uitwerking van bovenstaande culturele uitwisselingen summier is, ziet de commissie deze wel als relevant voor het thema Wereldstad.

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als voldoende.
De commissie acht de voorgenomen plannen realistisch en uitvoerbaar voor wat betreft organisatie, werkwijze en vakmanschap. Stichting Musica Omnia Vincit heeft als kleine organisatie de afgelopen jaren bewezen een festival van dergelijke omvang succesvol te kunnen organiseren. De organisatie geeft zelf aan kwetsbaar te zijn doordat er onvoldoende middelen zijn om te investeren in een bredere organisatie. De commissie beaamt dat er weinig rek zit in de organisatie. Tegelijkertijd constateert zij dat het team stabiel en stevig is. Gezien het vakmanschap, de deskundigheid en ervaring van de directeur/artistiek leider en de productieleider/backoffice, die al vanaf het begin bij het festival betrokken zijn, heeft de commissie er vertrouwen in dat het voorgenomen plan voor de komende periode realistisch en uitvoerbaar is.

De commissie acht de bedrijfsvoering gezond genoeg om de plannen uit te voeren en op langere termijn te functioneren. Stichting Musica Omnia Vincit werkt goed binnen de begroting en er is een bescheiden buffer opgebouwd om tegenvallers op te vangen. 
De bedrijfsvoering berust bij vier personen, allen freelancers. De directeur/artistiek leider en de productieleider/backoffice ontvangen geen marktconforme vergoeding. Meer dan de helft van de uren werken zij op vrijwillige basis. Deze werkwijze brengt risico’s met zich mee. Om deze risico’s beter te beheersen, wil de organisatie stapsgewijs de honoraria laten stijgen. Verhoging van de honoraria vindt de commissie voor de continuïteit van het festival en een gezonde bedrijfsvoering niet alleen wenselijk maar ook noodzakelijk.

De commissie acht de begrote lasten realistisch en passend gezien de omvang en de activiteiten van Stichting Musica Omnia Vincit. Kritisch is zij over het feit dat slechts de uitgaven van de begroting zijn ingestuurd en een gespecificeerd dekkingsplan ontbreekt. De uitgaven heeft Stichting Musica Omnia Vincit scherp in beeld, maar hoe de inkomsten exact zijn geprognosticeerd is voor de commissie niet inzichtelijk. Het festival is gratis toegankelijk en daardoor geheel afhankelijk van subsidies, sponsoren en donaties. Toezeggingen en inkomsten worden periodiek gemonitord en indien nodig worden er activiteiten geschrapt wanneer er onvoldoende inkomsten verwacht worden.
De commissie is positief over de financieringsmix die de aanvrager, afgaande op de jaarrekeningen, de afgelopen jaren heeft gerealiseerd. Stichting Musica Omnia Vincit is er goed in geslaagd private inkomsten te genereren en de commissie heeft er vertrouwen in dat de organisatie die ook bij de toekomstige plannen weer zal kunnen verwerven.

De commissie is kritisch over de marketingaanpak van Stichting Musica Omnia Vincit.
De commissie vindt het een positieve stap dat er professionele marketingexpertise wordt ingeschakeld via bureau De Kippen, dat gespecialiseerd is in cultuurmarketing.
Verder wordt er geïnvesteerd in mediarelaties en zal de communicatie verlopen via online- en offlinemiddelen van het festival zelf en van de partners. De commissie stelt vast dat er, gezien de omvang van het festival en de organisatie, publicitair goede resultaten bereikt zijn in het verleden. De in het ondernemingsplan gepresenteerde marketingstrategie vindt zij echter summier en weinig uitgewerkt. Zo is het communicatieplan algemeen omschreven, ontbreekt er een doelgroepenomschrijving en wordt er geen koppeling gemaakt tussen doelgroepen van Stichting Musica Omnia Vincit en bijbehorende marketingmiddelen. Daarbij is er onduidelijkheid over de beoogde bezoekersaantallen aangezien de bezoekersaantallen uit het ondernemingsplan niet overeenkomen met de aantallen die vermeld zijn in het aanvraagformulier.

Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zwak. 
De commissie is van mening dat de organisatie nauwelijks een bijdrage levert aan de culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. Stichting Musica Omnia Vincit richt zich op het traditionele, klassieke westerse muziekrepertoire. Er worden in het plan geen inhoudelijke programmavoorbeelden gegeven of componisten genoemd. Er is weliswaar sprake van samenwerking met het multicultureel georiënteerde Aslan Muziekcentrum om meer divers te programmeren, maar ook daarop ontbreekt een toelichting. Op grond van de achtergrond van de deelnemende partners, zoals klassieke orkesten, gaat de commissie ervan uit dat er van cultureel divers aanbod nauwelijks sprake is. 

Volgens de commissie draagt het plan nauwelijks bij aan het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek in de stad. Stichting Musica Omnia Vincit stelt dat klassieke muziek voor iedereen is, maar het ondernemingsplan bevat geen strategie om een cultureel divers publiek te bereiken en maakt ook geen melding van cultureel diverse doelgroepen. Het feit dat het festival gratis te bezoeken is, maakt het zeker laagdrempelig toegankelijk voor iedereen, maar dat garandeert volgens de commissie niet dat er een cultureel divers publiek zal komen. Daarvoor zijn met name in de klassieke muziekwereld gerichte marketingacties nodig. De stichting noemt als doel van de samenwerking met Aslan weliswaar dat men zo een meer cultureel divers publiek denkt aan te trekken, maar dit mist zowel artistiek als marketingtechnisch een nadere uitwerking.

De commissie vindt dat Stichting Musica Omnia Vincit geen overtuigend plan heeft voor diversiteit van het personeelsbestand en bestuur/toezicht. Stichting Musica Omnia Vincit noemt de diversiteit onder de vaste vrijwilligers, die afkomstig zijn uit verschillende landen. Tevens stelt de organisatie dat bij de selectie van het Open Podium prioriteit gegeven wordt aan deelnemers met een niet-westerse achtergrond en het stadsdeel waarin zij wonen. Voorbeelden hiervan worden echter niet gegeven. Aan de culturele diversiteit van het vaste personeelsbestand of het bestuur wordt in het plan geen aandacht besteed. Het bevorderen van culturele diversiteit binnen het personeelsbestand en het bestuur heeft volgens de commissie dan ook geen prioriteit voor Stichting Musica Omnia Vincit.

Conclusie

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van Stichting Musica Omnia Vincit niet te honoreren.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater.