Vereniging de Modestraat

Inleiding

Vereniging de Modestraat is een broedplaats met ateliers en een plek voor de buurt. De vereniging heeft tot doel kunstenaars, ondernemers en buurtbewoners te laten samenwerken aan artistieke projecten. Gemeenschappelijke deler is dat alle betrokken partijen zich inzetten voor, zoals de organisatie het omschrijft, ‘stadse sores’; zaken als eenzaamheid, polarisatie en achterblijvende leefbaarheid in wijken. De organisatie is gevestigd op het Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord. Ze wil met een mix van activiteiten kunst en cultuur dicht bij mensen brengen die hier anders niet mee in aanraking komen. Publiek wordt actief betrokken bij de totstandkoming van het aanbod of draagt zelf verantwoordelijkheid voor de activiteiten. De afgelopen jaren organiseerde Modestraat onder andere activiteiten als het ‘Wereldrestaurant’, theatervoorstellingen en kindernaaiateliers. Verder biedt Modestraat atelierruimte voor kunstenaars.

Modestraat schrijft in haar ontwikkelplan dat ze de artistieke en zakelijke kwaliteit en het publieksbereik de komende periode naar een hoger plan wil brengen. De organisatie wil een eigen artistiek profiel ontwikkelen en een langetermijnvisie formuleren, en programma’s samenstellen op een professioneel artistiek niveau. Ze is voornemens projecten voor de openbare ruimte te gaan ontwikkelen. Op zakelijk vlak wil Modestraat haar financieringsmix uitbreiden. Modestraat wil verder haar relaties versterken met gemeente- en overheidsinstellingen. De organisatie wil een marketing- en communicatiemedewerker aanstellen om het publieksbereik te vergroten en te verbreden, en om de artistiek en zakelijk leiders te ontlasten. Daarnaast wordt een community-manager aangetrokken. Ook wil de organisatie een uitvoerig publieksonderzoek laten uitvoeren om meer inzicht te krijgen in de bezoekerspopulatie. Dit onderzoek zal als basis dienen voor het nog op te zetten marketing- en communicatieplan.

De organisatie wil bovenstaande ontwikkeldoelen realiseren door te werken met coaches en door adviestrajecten op te zetten voor de persoonlijke ontwikkeling van de zakelijk en artistiek leiders. Ook wil Modestraat ambassadeurs aanstellen die namens de organisatie de wijk in gaan om te inventariseren, adviseren, activeren, organiseren en werven. Ze wil daarnaast een nieuwe website ontwikkelen, een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren en deelnemen aan expertmeetings met andere broedplaatsen.

In het ondernemingsplan geeft de organisatie aan de komende periode naast de reguliere activiteiten nieuwe projecten te willen ontwikkelen, zoals ‘Engelengesprekken’ in het winkelcentrum, een openlucht ‘Buurtsuper’ en een project waarbij Europa naar de lokale gemeenschap wordt gebracht.

Vereniging de Modestraat vraagt aan het AFK een bijdrage van € 60.000 per jaar, waarvan € 30.000 per jaar voor de realisatie van het ontwikkelplan en € 30.000 voor de reguliere activiteiten.

Beoordeling ontwikkelplan

Beginsituatie, einddoel en noodzaak ontwikkeling

De commissie beoordeelt de beschrijving van de beginsituatie, het einddoel en de noodzaak tot ontwikkeling als goed.

Modestraat schetst naar de mening van de commissie een heldere beginsituatie: de ontwikkeling en ervaring van de afgelopen jaren hebben geleid tot een organisatie met frisse ideeën en met draagvlak in de buurt. Modestraat wil echter meer zijn dan een buurthuis. Zij heeft daartoe tijd en ruimte nodig voor het vinden van financiering en voor een duurzame artistieke ontwikkeling.

De organisatie geeft inhoudelijk en cijfermatig helder en toetsbaar aan welke einddoelen ze de komende periode wil bereiken. De commissie vindt de keuze om te werken aan de verdere ontwikkeling van de zakelijke en artistieke leiding en aan het publieksbereik passend bij de geschetste beginsituatie.

Van de drie gekozen ontwikkeldoelstellingen zijn volgens de commissie een stevige financiële basis en publiek draagvlak minimaal noodzakelijk voor de continuering van de activiteiten. De organisatie stelt zich tevens ten doel haar artistieke visie te ontwikkelen en licht overtuigend toe waarom ze een evenwichtige mix nastreeft van niet alleen sociale, maar ook artistieke activiteiten. Het brengen van een volwaardiger artistieke programmering vindt de commissie een passende ambitie voor de ontwikkeling van Modestraat. Wel mist de commissie in dit kader inzage in de concrete artistieke koers voor de komende jaren.

Het eerste coachingstraject voor de artistiek leider is gericht op diens persoonlijke ontwikkeling en minder op het artistiek doel waarvoor Modestraat zich stelt. De commissie vindt het niet geheel duidelijk wat dit coachingstraject zal betekenen voor het behalen van de gestelde doelen van Modestraat. De coaching op het gebied van community art sluit volgens de commissie wel duidelijk aan bij het streven van Modestraat om zowel artistieke als sociale functies te blijven vervullen. De beoogde zakelijke coaching vindt de commissie eveneens relevant.

Instrumenten

De commissie beoordeelt de gekozen instrumenten als voldoende.

De organisatie beschrijft een heldere en stapsgewijze aanpak. Het grootste gedeelte van de instrumenten motiveert ze helder in relatie tot de te behalen doelen. Enkele instrumenten, zoals bijvoorbeeld kennisuitwisseling met andere organisaties en met andere culturele partners in Noord om tot een gezamenlijke programmering te komen, had de commissie graag scherper uitgewerkt gezien.

Modestraat ontwikkelt haar artistieke visie bewust verder binnen de huidige, sociaal-georiënteerde invulling die het initiatief nu heeft. De organisatie kondigt aan met lokale ambassadeurs te gaan werken, de zogeheten ‘Beppies en Buddies’, wat de commissie een originele benadering vindt. De Beppies en Buddies bieden volgens haar goede mogelijkheden om draagvlak te creëren onder buurtbewoners en om meer aansluiting bij hen te vinden. Wel had de commissie ook over de bijdrage van deze ambassadeurs aan de artistieke ontwikkeling graag meer gelezen in het ontwikkelplan.

Voor haar zakelijke ontwikkeling wil Modestraat verschillende instrumenten inzetten: coaching, het versterken van netwerken met partners en bijscholing over maatschappelijk ondernemen. Ook deze benadering laat een evenwicht zien tussen het inwinnen van externe adviezen en het betrekken van lokale kennis.

Haar publieksontwikkeling wil Modestraat vooral bewerkstelligen door personeel aan te nemen, een communicatieplan te ontwikkelen en een nieuwe website te ontwerpen. Deze maatregelen vindt de commissie begrijpelijk. Een professionele communicatiestrategie kan Modestraat een stap verder brengen als het gaat om zichtbaarheid en publieksbereik.

Realisme en omgevingsbewustzijn

De commissie beoordeelt het realisme en de blijk van omgevingsbewustzijn als goed.

Modestraat analyseert goed de situatie in Amsterdam-Noord, met haar snel veranderende populatie. Modestraat baseert haar programmering gedeeltelijk op de tradities van de wijk en haar bewoners en speelt daarnaast in op de actualiteit en de aanwezige diversiteit in de buurt. Hiervoor spreekt de commissie haar waardering uit.

De uitgangssituatie van Modestraat en haar positie in de buurt als buurthuis en plek voor co-creatie is duidelijk. De organisatie toont met haar ontwikkelplan overtuigend aan deze twee functies te kunnen combineren of dichter bij elkaar te kunnen brengen. Hoewel de commissie de voorgestelde ontwikkelingen realistisch acht, meent ze wel dat de organisatie hier en daar nog wel meer focus mag aanbrengen en scherpere keuzes mag maken, met name op artistiek vlak.

Evaluatie en resultaten

De commissie beoordeelt de evaluatie en bestendiging van resultaten als goed.

Er zullen evaluaties plaatsvinden met de lokale ambassadeurs en de partnerships voor de programmering en de inzet van de community-manager zullen worden besproken. Verder komt er een pilotonderzoek naar het creëren van impact. Daarin komt de aanpak voor maatschappelijk aanbesteden aan bod. De evaluatietrajecten zijn goed gepland en gekoppeld aan doelstellingen, zodat ze aan de toetsbaarheid daarvan bijdragen. Dit geeft de commissie vertrouwen in een degelijke monitoring en reflectie.

De bestendiging en verankering van de resultaten na 2018 worden behandeld in het ontwikkelplan. De nieuwe vaardigheden van de artistiek en zakelijk leider moeten resulteren in een onderscheidende nieuwe koers van Modestraat en tot meer financiële slagkracht. Uit de betere financiële resultaten moeten de pr- en communicatieactiviteiten gefinancierd kunnen worden. Ook is

het de bedoeling dat de artistiek en zakelijk leiders het geleerde kunnen overdragen op bij Modestraat werkzame vrijwilligers. Deze voornemens tot bestendiging vindt de commissie voldoende inzichtelijk gemaakt. De commissie merkt wel op dat lokaal draagvlak en de samenwerking met buurtbewoners in de verankering weinig aandacht krijgen.

Delen van resultaten

De commissie beoordeelt de bereidheid tot het delen van resultaten als voldoende.

Modestraat wil in de periode 2017‐2018 de opgedane kennis delen met andere organisaties door middel van een presentatie en een rondleiding. Zij wil verder trainingen en seminars ontwikkelen en deze tegen betaling aanbieden. Ook wil Modestraat de resultaten van het ontwikkeltraject delen met de kennisnetwerken die ze op artistiek en zakelijk niveau onderhoudt. Dit zijn naar de mening van de commissie bescheiden maar passende voornemens tot kennisdeling.

Conclusie

Op basis van de beoordeling van de afzonderlijke criteria is de commissie van mening dat het ontwikkelplan van Vereniging de Modestraat van (ten minste) voldoende kwaliteit is. Zij adviseert daarom ook het ondernemingsplan te beoordelen.

Beoordeling ondernemingsplan

Artistieke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed.

De plannen zijn inhoudelijk doordacht en helder verwoord. De commissie stelde met betrekking tot het ontwikkelplan dat dit onvoldoende ingaat op het artistiek-inhoudelijke profiel van Modestraat. Het ondernemingsplan daarentegen omvat naar het oordeel van de commissie een inhoudelijk sterke, originele en relevante programmering voor 2017-2018. De subsidie wordt deels aangevraagd voor het ontwikkelen van de (artistieke) programmering. Hoewel de artistieke zeggingskracht en oorspronkelijkheid in het verleden nog gering waren, geeft de uitwerking van de (artistieke) programmering voor de toekomst de commissie het vertrouwen dat deze ontwikkeling in 2017-2018 gerealiseerd wordt en dat daarmee de artistieke kwaliteit zal toenemen.

Modestraat schrijft creatieve professionals te selecteren op artistieke kwaliteit, maar ook op hun sociale hart en de interesse die ze tonen voor de omgeving. De samenwerking tussen kunstenaar en bewoners staat daarbij centraal. Dit waardeert de commissie. De gehanteerde benadering op het snijvlak van kunst en maatschappij oogt gedreven en ambitieus. Deze grass roots-methode past volgens de commissie bij de maatschappelijke onderwerpen, de ‘stadse sores’ waarmee de organisatie zich bezighoudt. De commissie is van oordeel dat Modestraat zich op positieve wijze onderscheidt; het initiatief slaagt er volgens de commissie als een van weinige in om een werkelijke connectie met de omgeving te maken.

De commissie beoordeelt het vakmanschap als positief; de activiteiten worden gedegen opgezet en uitgevoerd. De organisatie weet naar het oordeel van de commissie de processen professioneel te begeleiden en een brug te slaan naar de buurt. Dit wordt gereflecteerd in de erkenning van buiten; de organisatie wordt in diverse (beleids)documenten aangehaald als voorbeeldproject en wordt geregeld gevraagd te spreken op symposia.
De commissie onderschrijft de zeggingskracht en impact die de activiteiten hebben op de deelnemers, culturele professionals en omwonenden. De betrokkenheid van het groeiende aantal lokale kunstenaars, vrijwilligers en ambassadeurs is hier volgens de commissie kenmerkend voor.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende.

De bedrijfsvoering is redelijk gezond en is met realisme ingericht voor de toekomst. De commissie vindt de spreiding van inkomsten divers. De commissie prijst het ondernemerschap dat zich vertaalt in hoge eigen inkomsten uit onder meer de verhuur van ateliers en zalen. Daarnaast ontvangt de organisatie bijdragen van diverse fondsen. De organisatie spreidt risico’s door een breed palet van fondsen aan te schrijven.

Momenteel ontbreekt het de organisatie aan eigen vermogen, wat in de ogen van de commissie de bedrijfsvoering kwetsbaar maakt. De commissie waardeert echter de zelfreflectie die de organisatie toont; zij geeft blijk van een goed zicht op de risico’s en omschrijft deze duidelijk. Het voornemen om de komende tijd toe te werken naar reserves om zo toekomstige risico’s te kunnen opvangen beoordeelt de commissie als raadzaam. De commissie is echter niet volledig overtuigd van de aanpak daarvoor. Zo betreft de inkomstenstijging die voor de komende periode is beoogd bijna een verdubbeling, wat ambitieus oogt. De commissie mist bijvoorbeeld in het plan hoe de sponsoring concreet vorm moet krijgen.

Modestraat past de Governance Code Cultuur toe. De organisatie benoemt twee verbeterpunten voor de periode 2017-2018. Ze wil vereniging met raad van toezicht omvormen naar een stichting met bestuur om te kunnen voldoen aan de eisen van sommige fondsen en ze wil de diversiteit van het bestuur versterken door bij de oprichting van de stichting een extra bestuurslid aan te stellen. De commissie is positief over deze analyse en heeft vertrouwen in de wijze waarop Modestraat zich op dit vlak wil ontwikkelen.

Publieksbereik

De commissie beoordeelt het publieksbereik als voldoende.

De bezoekerscijfers van de afgelopen periode zijn in de ogen van de commissie bescheiden. Opvallend en positief vindt de commissie dat het publiek uiteenlopend is en Modestraat juist ook nieuw publiek weet te bereiken. De voorgenomen activiteiten in de publieke ruimte leiden daarnaast naar verwachting tot een toename in absoluut bereik en tevens tot een (nog) grotere (culturele) diversiteit. De aard en omvang van het publiek sluiten in de ogen van de commissie aan op de activiteiten.

De commissie is van oordeel dat Modestraat het publiek dat ze voor ogen heeft op passende wijze weet te bereiken en te bedienen. De commissie vindt de werkwijze waarbij omwonenden vanaf het begin bij het maakproces betrokken worden als co-creatoren en als deelnemers effectief vanuit het oogpunt van publieksbereik. Modestraat heeft door deze intensieve aanpak ook goed inzicht in het directe publieksbereik. Uit de aanvraag blijkt niet dat er publieksonderzoek wordt uitgevoerd.

Modestraat schrijft nieuw publiek te willen vinden, deels ook uit overige delen van de stad. Om die reden is het ontwikkelen van een nieuwe marketing- en communicatiestrategie onderdeel van het ontwikkelplan. De commissie constateert dat het realistisch is te verwachten dat vooral het publieksbereik in de directe omgeving de komende periode toeneemt. De commissie heeft daarentegen nog weinig vertrouwen in het bereiken van publiek uit andere delen van de stad; de ambities op dat vlak zijn weinig solide onderbouwd. De programmering richt zich heel specifiek op de bewoners van Amsterdam-Noord en de beoogde activiteiten worden niet direct gekoppeld aan het gewenste publiek uit de overige delen van de stad. Buiten het voornemen een marketing- en communicatiemedewerker aan te stellen, beschrijft de aanvraag geen concrete stappen hoe ze bezoekers uit andere delen van de stad daadwerkelijk wil bereiken.

Door de succesvolle worteling in Amsterdam-Noord en door de aard van de programmering constateert de commissie dat Modestraat bij uitstek een gevarieerd en cultureel divers publiek weet te bereiken. De organisatie benoemt in haar plan ook een beknopte aanpak en activiteiten die gericht zijn op het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek in de stad.

Aansluiting ondernemingsplan bij het ontwikkelplan

De commissie beoordeelt de mate waarin het ondernemingsplan aansluit bij het ontwikkelplan als (zeer) goed.

Het ondernemingsplan maakt op heldere wijze inzichtelijk hoe de instrumenten uit het ontwikkelplan bijdragen aan de doelstellingen van de organisatie en de versterking van de positionering in de stad. Het ondernemingsplan en ontwikkelplan vullen elkaar naar het oordeel van de commissie aan; de in het ontwikkelplan ontbrekende informatie wordt in het ondernemingsplan duidelijk en gestructureerd weergegeven. De commissie waardeert de zelfanalyse en -kritiek van de organisatie; het ontwikkelplan biedt op vrijwel alle vlakken logische verbeteringen voor de problematiek en tekortkomingen die in het ondernemingsplan beschreven worden. De commissie is ook van mening dat de gekozen instrumenten op het gebied van publieksbereik zinvol zijn, al zet ze vraagtekens bij de mogelijkheid ook het bezoek van buiten Amsterdam-Noord te kunnen vergroten. Evengoed maakt Modestraat over de hele linie een duidelijke ontwikkeling zichtbaar.

Bijdrage aan de veelzijdigheid van het cultuuraanbod in de stad

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de veelzijdigheid van het cultuuraanbod in de stad als zeer goed.

De commissie constateert dat er naast Modestraat weinig vierjarig ondersteunde organisaties in het Amsterdamse Kunstenplan zijn die zich bezighouden met mode. Naast mode houdt de organisatie zich ook bezig met theater en beeldende kunst.

De commissie vindt de wijze waarop Modestraat positieve initiatieven ontplooit met een sociaal-maatschappelijke impact onderscheidend. Modestraat heeft zich in de ogen van de commissie een eigen positie in Amsterdam-Noord verworven. Dankzij de locatie op het Buikslotermeerplein, waar weinig cultureel aanbod is, draagt Modestraat bij aan de spreiding van het culturele aanbod in de stad.

Conclusie

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van Modestraat volledig te honoreren voor een bedrag van € 60.000 per jaar.

Commissie en adviseurs

De aanvraag is behandeld door de commissie Visuele kunsten.