LeineRoebana

Inleiding

LeineRoebana is het moderne dansgezelschap van choreografen Andrea Leine en Harijono Roebana. De wisselwerking tussen dans en muziek, in samenwerking met musici en componisten, is de kern van het werk van LeineRoebana. De organisatie wil haar visie op het dansende lichaam gestalte geven in ongebruikelijke samenwerkingen met (internationale) partners in dans en muziek, innovatie van publieksparticipatie en het overdragen van kennis (talentontwikkeling). Het uitdragen van die visie ziet de stichting als een integraal project, waarin artistieke ambities op een natuurlijke manier zijn verweven met cultureel ondernemerschap, sociale betrokkenheid en internationale oriëntatie.

LeineRoebana wil haar positie op het grensvlak van muziek en dans verder ontwikkelen om de samenwerking tussen de twee disciplines nieuwe impulsen te geven, kennis en ervaring te delen, onderzoek en ontwikkeling te realiseren en te stimuleren en nieuwe publieksgroepen te bereiken.

Een doel voor de komende jaren is het behouden en versterken van het huidige publiek en daarnaast een nieuw publiek aan te spreken om zo het gehele publieksbereik te vergroten. Daarnaast werkt LeineRoebana aan de ontwikkeling van nieuwe, op maat van de organisatie toegesneden verdienmodellen, waaronder particuliere fondsen- en sponsorwerving. De Governance Code Cultuur geldt voor de stichting als uitgangpunt.

In de periode 2017-2020 wil LeineRoebana minimaal één voorstelling per jaar voor de grote zaal maken, met een internationaal en interdisciplinair karakter en een grote bezetting. Voor de midden- en kleine zaal wil LeineRoebana minimaal één avontuurlijke voorstelling per jaar maken met een flexibel formaat en niet te groot tableau. Daarnaast wil de organisatie optreden als gastheer voor anderen en het werk van nieuw talent op dans- en muziekgebied begeleiden en presenteren. Ook wordt het verdiepen van de samenwerking met bestaande partners beoogd. Alle voorstellingen zullen voorafgegaan worden door een ‘Publieks Warming-up’ of ingekaderd worden in een programma met publieksactiviteiten.

LeineRoebana is in de periode 2013-2016 opgenomen in het Kunstenplan van de Gemeente Amsterdam met een subsidie van € 159.830 per jaar. LeineRoebana vraagt voor de activiteiten een subsidie in het kader van het Kunstenplan 2017-2020 van € 200.000 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit van LeineRoebana als voldoende. LeineRoebana heeft zich in haar bestaansperiode laten zien als een gezelschap met een zeer stabiele artistiek-inhoudelijke visie en koers en sterke eigen signatuur. Het gezelschap is onderscheidend in de wijze waarop live muziek wordt gebruikt in hun voorstellingen.

De commissie vindt de plannen echter onvoldoende zicht geven of met de gevestigde artistieke koers voor komende periode de zeggingskracht voor het publiek kan worden gecontinueerd. De aanvraag geeft weinig inzicht in hoe de artistieke koers die is neergezet voor de komende periode zal worden ontwikkeld en hoe verdieping en uitdaging worden gezocht. Uit de beschreven plannen toont zich in de ogen van de commissie een organisatie die in zichzelf is gekeerd en teveel vertrouwt op de bewezen kwaliteiten van de twee choreografen.

De reflectie op ontwikkelingen in de wetenschap, technologie en maatschappij en de dualiteit in de mens, die als uitgangspunt dienen voor het artistiek onderzoek van LeineRoebana en zodanig wordt benoemd in de aanvraag, vindt de commissie interessant, maar worden in de aanvraag weinig uitgewerkt in de plannen voor de producties. Ook de samenhang in de programmering is niet duidelijk uit de plannen herleidbaar.

Het artistieke onderzoek dat LeineRoeba aangaat toont zich wel zichtbaar en met grote zeggingskracht op het podium, in een fysieke en virtuoze dansstijl die tot de finesses is uitgewerkt en in de samenwerking met gerenommeerde muzikanten en componisten. Daarnaast is het vakmanschap groot, zowel Leine als Roebana zijn begenadigde choreografen en ook hun performers zijn van grote technische kwaliteit. Ook de decors zijn indrukwekkend en er wordt met goede kostuum- en lichtontwerpers gewerkt.

De commissie mist een expliciete visie op hoe LeineRoebana als organisatie de zichtbaarheid en verbindingen met het in beweging zijnde dansveld bewerkstelligd. Een in de ogen van de commissie noodzakelijke stap wil het een rol van betekenis blijven spelen. 

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende. De commissie ziet uit de wijze waarop de bedrijfsvoering is ingericht dat LeineRoebana het financieel de afgelopen periode zwaar heeft gehad. De zakelijke leiding is afgelopen periode zelf gedaan. Er is bezuinigd op diverse kosten, maar er zijn ook financiële risico’s gelopen. Komend uit een periode waarin de medewerkers niet volgens cao zijn betaald komt nu uit de plannen naar voren dat LeineRoebana een stap in versterking van de bedrijfsvoering wil zetten in komende periode. De inzet op meer zakelijke ondersteuning getuigt hiervan. De commissie waardeert de wijze waarop LeineRoebana in wil zetten op goed werkgeverschap. Er is inmiddels een klein eigen vermogen opgebouwd, waardoor de bedrijfsvoering momenteel financieel redelijk stabiel oogt.

De commissie vindt de begroting echter niet realistisch opgesteld. De verwachte eigen inkomsten zijn, gezien de voorgenomen activiteiten, zo ambitieus dat hier een risico aan zit, waarbij de aanvraag weinig inzicht geeft in hoe met het risico van tegenvallende resultaten wordt omgegaan. Met name de grote subsidieafhankelijkheid valt in de begroting op. De beoogde groei aan activiteiten en publieksbereik in Amsterdam is ten opzichte van voorgaande periode beperkt en daarbij een stuk lager dan de groei in de hiervoor opgenomen kosten. Daarmee is de gevraagde subsidie ook niet in verhouding.

De diversiteit in de mix van inkomsten in Amsterdam en Breda is interessant en biedt volgens de commissie nog kansen, net zoals er nog groei valt te behalen uit sponsorinkomsten en private bijdragen, gezien het herkenbare artistieke profiel van het gezelschap. De wijze waarop aan diverse inkomstenbronnen wordt gewerkt is creatief, al is het in omvang nog weinig ambitieus. De publieksinkomsten zijn duurzaam opgebouwd en de verkoop van voorstellingen lijkt stabiel te zijn.

De Governance Code Cultuur wordt gevolgd maar de commissie vindt dat het bestuur meer kritisch mag opereren om de zakelijke organisatie bij te sturen. De commissie vindt daarnaast dat het bestuur in samenstelling meer verwantschap met de danssector mag hebben. Ook ontbreekt het aan een visie op diversiteit in de organisatie en bestuur, al is de internationaliteit van het danserstableau evident. 

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. De commissie mist in het plan een duidelijke visie op publiek en de doelgroepen waar LeineRoebana zich op richt. LeineRoebana heeft een redelijk vast en trouw publiek op weten te bouwen, en duidelijk is dat LeineRoebana haar huidige publiek goed kent. Er is een sterke binding met het Amsterdams publiek en een gezond publieksbereik. De commissie vindt het een mooie keuze dat dansers in direct contact gebracht worden met publiek. Met de contextprogrammering, de “Warming Ups”, wordt naar oordeel van de commissie sterk ingezet op publieksbinding. Het programma van LeineRoebana voor de komende periode past volgens de commissie ook duidelijk bij het opgebouwde publiek.

Maar uit de plannen blijkt onvoldoende hoe LeineRoebana haar publiek vast wil houden . Uit de plannen is ook niet herleidbaar of LeineRoebana in afgelopen periode publieksonderzoek heeft gedaan. De commissie vindt het positief dat LeineRoebana extra inzet op personeel voor marketing, maar ziet het als een gemiste kans dat dit niet gedaan is voorafgaand aan de totstandkoming van de plannen voor 2017-2020. In de plannen ontbreekt een duidelijke marketingstrategie. De commissie vindt de verzorgde en complete website en de strak en eenvoudig vormgegeven communicatiemiddelen van de organisatie daarentegen sterke marketinginstrumenten. Door nieuwe samenwerkingen wil LeineRoebana een breder publiek bereiken. Dat kan volgens de commissie zeker kansrijk zijn, omdat het gaat om publieksgroepen met een grote achterban, maar de commissie ziet dit in de plannen nu te weinig uitgewerkt. 

Duidelijk is dat doordat LeineRoebana werkt met goede muzikanten en componisten ook een voor muziek geïnteresseerd publiek bereikt kan worden, door samenwerking met Bimhuis is daar ook potentieel publiek te vinden. Ook theaterliefhebbers worden via Theater Bellevue bereikt en via meerdaagse events in de Stadsschouwburg in Amsterdam. De Open Studio dagen zijn mooie gelegenheden om buurtbewoners te betrekken, maar de inspanningen die worden gedaan om daadwerkelijk dit publiek te trekken en vervolgens vast te houden als publiek voor de voorstellingen wordt uit het plan niet helder. Ook een visie op het bereiken van cultureel divers publiek ontbreekt. De publieksaantallen vindt de commissie tenslotte relatief laag ingeschat, dit is niet veel hoger dan voorgaande periode.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als voldoende. LeineRoebana verbindt zich niet intensief met stedelijke vraagstukken. Wel gaat het gezelschap een relatie aan met andere organisaties in de stad zowel binnen de dans als daarbuiten. In de wijk werkt het gezelschap aan zichtbaarheid voor buurtbewoners door het openstellen van zijn studio.

De commissie beoordeelt de spreiding als goed. Hoewel er veel activiteiten plaats vinden in stadsdeel Centrum, waar ook het grootste aandeel publiek wordt behaald, is het gezelschap in bijna alle stadsdelen actief en bespeelt het podia en festivals verspreid over de stad. Daarnaast is het gezelschap vast gevestigd in zijn studio in Stadsdeel West, die ook open staat voor publiek.

Conclusie

De commissie is van oordeel dat de beoogde activiteiten en het publieksbereik in Amsterdam ten opzichte van voorgaande periode niet veel verandert. De commissie vindt de stijging in kosten en de gevraagde subsidie daarmee uit verhouding. De commissie adviseert de aanvraag van LeineRoebana gedeeltelijk te honoreren op het vergelijkbaar niveau van voorgaande periode met een subsidie van
€ 160.000 per jaar.