Moving Arts Project

Inleiding

Sinds 2010 creëert Moving Arts Project (MAP) participatieprojecten in en vanuit de Transvaalbuurt in stadsdeel Oost. Met deze community-projecten wil MAP, vanuit de wijk, een interdisciplinair artistiek aanbod creëren, dat de diversiteit van de stad reflecteert en een diverse, inclusieve deelname aan de kunsten stimuleert. De functies van performer, maker, producent en deelnemer lopen in elkaar over en met haar multidisciplinaire achtergrond beoogt de artistieke leiding een rijk palet van methodieken en technieken te borgen. MAP doet artistiek onderzoek naar het verloop van maatschappelijke, politieke, culturele en sociaaleconomische processen van deelnemen. Dit vertaalt zich in een vierdelige programmalijn, die bestaat uit projecten vanuit het hart van de wijk, doelgroepgerichte trajecten, projecten in opdracht en uitwisseling, onderzoek en nieuw makerschap.

In de periode 2017-2020 wil MAP de huidige, meer incidentele werkwijze, verduurzamen en continuïteit in het aanbod brengen waardoor vernieuwing, langlopende artistieke trajecten en voortzetting van succesvolle activiteiten mogelijk worden. Door structurele samenwerking met stedelijke en internationale podiumpartners wil de organisatie artistiek versterken, een groter publieksbereik mogelijk maken en kennis en kunde delen. In structurele verbinding met stedelijke platforms en kenniscentra zullen gezamenlijk programma’s worden ontwikkeld en zal onderzoek worden verricht. Ook wil MAP projecten ontwikkelen voor de semi-openbare ruimte en duurzaam investeren in de relatie met deelnemers en publiek als partners. MAP heeft de ambitie om nog meer verschillende dan de huidige disciplines te verweven en daarvoor nieuwe werkvormen en samenwerkingspartners vinden. Zo beoogt de organisatie nieuw en aanvullend artistiek aanbod te creëren voor en met een publiek dat niet als vanzelfsprekend bediend wordt door het culturele veld in Amsterdam. MAP doorbreekt daarbij de grenzen van - en schotten binnen - de cultuur, door een interdisciplinaire benadering en samenwerking met andere dan culturele partners, zoals woningbouwcorporaties, welzijnskoepels en andere instellingen die te maken hebben met de sociale kant van het gemeentelijk beleid. MAP wil in de periode 2017-2020 in de programmalijn vanuit het hart van de wijk twee locatievoorstellingen realiseren, en 18 gesprekstafels ‘nieuwe rituelen’. In de doelgroep specifieke trajecten voert ze het programma TransTaalkinderen uit en onderzoekt ze het concept Trek onderzocht. In de lijn uitwisseling, onderzoek en nieuw makerschap, zullen vier Lab’el producties door professionele makers gerealiseerd worden, twee Lab’el producties met kinderen en twee met volwassenen. Voor de activiteiten in opdracht, ligt het initiatief bij de lokale overheid, welzijnsorganisaties, woningcorporaties en andere opdrachtgevers.

De subsidie die voor de periode 2017-2020 in het kader van het Kunstenplan aan het AFK wordt gevraagd bedraagt € 72.500 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als goed. Uit het bevlogen en professionele plan spreekt, naar de commissie meent, een consistente, goed onderbouwde visie. Inclusiviteit en een niet-hiërarchische benadering van kunstparticipatie staan daarin centraal. Deze visie is het resultaat van praktijkervaringen en onderzoek. De manier waarop MAP in de praktijk een goede balans weet te creëren tussen artistieke kwaliteit en actuele sociaal-maatschappelijke thematiek, getuigt naar mening van de commissie van vakmanschap. Het uitgangspunt van MAP om op artistieke wijze samen met bewoners betekenis te geven aan het leven in de wijk, stad of samenleving, versterkt de zeggingskracht, net zoals de interdisciplinaire aanpak dat doet. Uit het plan spreekt middels voorbeelden en geïnteresseerde opdrachtgevers externe waardering van diverse partijen; van deelnemers tot kunstenaars en zakelijke partners.

De vier programmalijnen bieden volgens de commissie een evenwichtig, niet overladen en onderscheidend programma. Dit zet breed in op participatie en talentontwikkeling, met naast de producties onderdelen als TransTaalkinderen, nieuw makerschap, gesprekstafels en uitwisseling tussen professionals en niet-professionals. Artistieke excellentie is in de activiteiten geen primair doel. Er wordt echter wel voortdurend naar artistieke kwaliteit gestreefd. De samenwerking met Toneelgroep Amsterdam is een goed voorbeeld van de manier waarop MAP investeert in artistieke kwaliteit en zich verbindt met het professionele kunstcircuit om de deelnemers ook van die wereld te laten proeven. Het sociale aspect maakt MAP echter nooit ondergeschikt aan het artistieke eindresultaat.

Wel vindt de commissie dat er in het plan veel beoogde doelstellingen benoemd worden om in vier jaar tijd te behalen. Deze ambitieuze insteek wordt echter goed vertaald naar concrete activiteiten of aandachtspunten, wat de haalbaarheid van deze doelstellingen vergroot. De commissie is positief over het feit dat een aantal van de doelstellingen die bij de afzonderlijke programmalijnen geformuleerd worden, duidelijk gericht zijn op de artistieke, zakelijke en organisatorische ontwikkeling van de organisatie zelf. Dit zet naar mening van de commissie de intenties voor doorontwikkeling van een projectmatige naar een structureel functionerende organisatie kracht bij. In combinatie met de eerdergenoemde professionaliteit en de open houding in het delen van kennis en ervaring met andere partijen, geeft dit de commissie vertrouwen in de plannen voor de komende jaren.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. De begroting is helder, realistisch en goed onderbouwd. De aanzienlijke stijging voor de periode 2017-2020 in baten en lasten ten opzichte van 2015, wordt in de aanvullende informatie afdoende verklaard. Wanneer de eerder door ZZP’ers uitgevoerde activiteiten, met bijbehorende lasten en inkomsten meegerekend worden in de stichtingsgegevens over 2015, neemt eerdergenoemde stijging aanzienlijk af. De beheerslasten vindt de commissie hoog. Een goede verklaring hiervoor is dat in deze lasten ook personele activiteitenlasten van de artistiek leiders meegenomen lijken te zijn. Deze personele activiteitenlasten zijn hierdoor juist laag. De commissie had graag een verklarende toelichting op de constructie met drie fulltime artistiek leiders gelezen, die organisatorisch topzwaar lijkt. Wel wordt de onderlinge artistieke aanvulling duidelijk onderbouwd en zijn de salariskosten verhoudingsgewijs laag. 

Er is naar mening van de commissie sprake van een goede mix van inkomsten en een zorgvuldige uitwerking van de baten per programmalijn. MAP spant zich ook de komende jaren in om alternatieve financieringsbronnen aan te boren, die meer dan eenmalig zijn. De organisatie verwacht een grote, jaarlijkse groei in sponsorgelden en overige inkomsten uit opdrachten. Deze vindt commissie ambitieus, maar de gerealiseerde resultaten in het verleden bieden in dit opzicht vertrouwen. Het plan bevat een risicoanalyse.

Het bestuur volgt de Governance Code Cultuur. Er lijkt, getuige het feit dat in het aanvraagformulier bij de benoemingstermijn onbepaalde tijd is ingevuld, geen rooster van aftreden te bestaan. Indien dit inderdaad het geval is, dringt de commissie erop aan dat MAP een dergelijk rooster op korte termijn introduceert. MAP heeft een concrete visie en aanpak op de culturele diversiteit van het personeelsbestand en het toezicht. De benoeming tot Best Practice van de Code Culturele Diversiteit in 2015 onderschrijft dit.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als goed. MAP heeft vanuit een duidelijke visie helder voor ogen welke doelgroepen betrokken zijn bij haar projecten, en doet deelnemers- en publieksonderzoek. In de afgelopen zes jaar is de organisatie geïnfiltreerd tot in de haarvaten van de Transvaalbuurt en stadsdeel Oost. Door vanuit buurt en inhoud verbindingen te leggen, worden daar doelgroepen bereikt die veelal niet vanzelfsprekend met kunst en cultuur in aanraking komen. In samenwerking wordt gezocht naar gedeelde interesses en kennis en worden de deelnemers aangesproken op hun mogelijkheden. MAP betrekt dit publiek op verschillende manieren bij zijn activiteiten en prikkelt de doelgroepen om verschillende rollen aan te nemen; van deelnemer tot toeschouwer. Buurtbewoners worden daarbij door aansprekende en uitdagende activiteiten uitgedaagd om voorbij te gaan aan dat wat ze (van zichzelf) kennen. De commissie ziet dat deelnemers intensief en langdurig kunnen participeren bij de grote voorstellingen met veel publiek, en laagdrempelig (en soms kortstondiger) kunnen instappen bij overige activiteiten. De kracht en impact van de activiteiten hangen mede samen met de constante aanwezigheid in de wijk en de inzet van wijkbewoners als ambassadeurs voor het project. Op deze wijze bereikt MAP nieuw (deelnemers)publiek en weet het bestaande groepen voor langere tijd te interesseren.

Voor de periode 2017-2020 zet MAP in op een haalbare publieks- en deelnemersuitbreiding. Per programmalijn is duidelijk beschreven hoe MAP haar publiek wil bereiken en er is een overtuigend pr- en communicatieplan. De commissie onderschrijft het belang van de hierin geformuleerde doelstelling om met duurzame strategieën de identiteit en bekendheid – en daarmee ook het bereik – van MAP te vergroten. Hoewel MAP de laatste jaren een duidelijke aanwezigheid heeft opgebouwd in de buurt, kan de bekendheid nog vergroot en uitgebreid worden naar het gehele stadsdeel en mogelijk daarbuiten. Graag ziet de commissie nog meer ambitie op het gebied van het actieve deelnemersbereik, met daarin ook aandacht voor kinderen en jongeren in de leeftijd van twaalf tot achttien jaar.

MAP omarmt de Code Culturele Diversiteit en het bereik van een divers publiek is een logisch gevolg van een inclusief uitgangspunt. Wel had in het plan naar mening van de commissie nog meer ingegaan kunnen worden op diversiteit bij de makers.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als goed. MAP is voornemens samen te werken met een breed palet culturele partners als Toneelgroep Amsterdam, Pakhuis de Zwijger en Oostblok. Uit de aanvraag spreekt een opmerkelijke kennis van en intensieve verbinding met de wijken, de bewoners, de aldaar aanwezige instellingen en de lokale overheid van Amsterdam-Oost. MAP verbindt zich duidelijk en overtuigend met grootstedelijke vraagstukken en maatschappelijke organisaties vanuit een sterke visie die uit het gehele plan spreekt. Het plan schetst mooie verbindingen tussen wijk en stad, en tussen buurt en grotere podia met een breder bereik. De commissie vindt het bijzonder dat MAP zich in de gehele keten beweegt en zowel van waarde is voor lokale amateurkunstenaars, wijkbewoners als professionals.

De spreiding beoordeelt de commissie als goed. Het merendeel van de activiteiten en bezoeken vindt plaats in stadsdeel Oost. Het grootste deel van de activiteiten concentreert zich rond de Transvaalbuurt. De activiteiten buiten de buurt zijn op maat gemaakt en doelgericht en kunnen op termijn een brug slaan tussen de wijkgerichte werking en wat zich verderop in de stad afspeelt. De commissie is nieuwsgierig naar eventuele stappen die MAP beoogt om - naast kennisuitwisseling - de praktijk uit te breiden naar andere stadsdelen.

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Moving Arts Project te honoreren voor het gevraagde bedrag van € 72.500 per jaar.