Stichting Cinema Asia

Inleiding

Cinema Asia wil Aziatische cultuur in Nederland zichtbaar maken via film. Het programma van het Cinema Asia filmfestival bestaat uit het tonen van nieuwe films die grote populariteit genieten in Azië, een landenprogramma, een retrospectief over een persoon of organisatie, de ‘CinemaAsia Jury Award’, de ‘CinemaAsia Audience award’, de 'Achievement Award’, een verdiepingsprogramma met debatten en een randprogramma waarin film, eten, muziek en Aziatische producten centraal staan. Middels het Cinema Asia FilmLAB kunnen jaarlijks drie Nederlands-Aziatische filmtalenten een korte film maken, onder begeleiding van Nederlands-Aziatische filmprofessionals.

Voor de komende periode zijn het artistieke en zakelijke beleid van Cinema Asia, naar eigen zeggen, gericht op het beter invullen van het bestaande raamwerk. Artistiek betekent dit het versterken van het filmprogramma en het uitbreiden en verbeteren van de activiteiten voor filmprofessionals. De activiteiten van Cinema Asia on Tour, in Den Haag en Rotterdam, worden uitgebreid en de activiteiten worden door het jaar heen verspreid. Cinema Asia beoogt met een hoger budget de FilmLAB deelnemers te helpen de kwaliteit van de FilmLAB films te verbeteren. Zakelijk worden processen verbeterd en gedocumenteerd, waardoor de werkzaamheden makkelijk zijn te dupliceren in volgende edities. Daardoor neemt het risico op afhankelijkheid van individuele personen af. Ook het reeds bestaande cultureel ondernemerschap, wordt verder gestimuleerd en geprofessionaliseerd.

De meerjarige subsidie van € 65.000 per jaar die aan het AFK wordt gevraagd, is alleen bedoeld voor de activiteiten in Amsterdam.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als ruim voldoende. Cinema Asia realiseert jaarlijks een goed georganiseerd, relatief kleinschalig festival, dat is ontstaan vanuit een activistisch verlangen om meer zichtbaarheid en begrip te bewerkstelligen voor Aziatische cultuur. De programmering is breed en bevat in de ogen van de commissie een mooie en representatieve mix van Aziatische mainstream (blockbusters) en art-house films, films van Aziatische makers in de diaspora of films die in het land van herkomst niet vertoond mogen worden.

Cinema Asia is niet de enige vertoner van Aziatische films in Nederland. Er zijn andere festivals die aandacht besteden aan Aziatische films (IDFA, IFFR) en sommige vertoonde films worden regulier uitgebracht. Echter, zowel op filmgebied als op maatschappelijk en politiek vlak gebeurt er veel in de Aziatische wereld en neemt de mondiale invloed toe, terwijl aankoop en vertoning van Aziatische films in Nederland is afgenomen sinds de jaren negentig. Gezien deze ontwikkelingen vormt de programmering van Cinema Asia, en de context waarin deze plaatsvindt, een goede aanvulling op het bestaande aanbod en is het festival onderscheidend. Het programma komt daarnaast met vakmanschap tot stand en heeft zeggingskracht voor het beoogde publiek, met name de Aziatische gemeenschap in Nederland. Cinema Asia heeft zich volgens de commissie de laatste jaren in positieve zin ontwikkeld en weet, ondanks de relatief kleine schaal van het festival, een voor de doelgroep aansprekend event neer te zetten.

Cinema Asia heeft een duidelijk omschreven artistieke visie, die zich uit in een aantal pijlers en selectiecriteria. Die zijn enerzijds puur filmisch, anderzijds meer maatschappelijk. Hoewel de (artistieke) ambities en doelstellingen op zich uitvoerig beschreven zijn in de aanvraag, zijn deze volgens de commissie soms hoogdravend verwoord. Zo wil het festival bijvoorbeeld “drager en creator zijn van nieuwe vertogen” en “de hegemonie van de filmdistributie” doorbreken. Cinema Asia lijkt hiermee de lat voor zichzelf wel erg hoog te leggen en roept daarmee bij de commissie juist vragen op over het realisme van de ambities en de focus daarvan. Het onderscheid tussen droom en daad en het zicht op wat Cinema Asia concreet wil gaan realiseren - en vooral ook hoe - raakt volgens de commissie hierdoor enigszins vertroebeld. De commissie is verder niet overtuigd van de haalbaarheid van de plannen op het gebied van talentontwikkeling. Gezien de beperkte omvang van de organisatie, lijkt het de commissie niet realistisch om zowel de kwaliteit van het festival hoog te houden, als de FilmLAB-activiteiten uit te breiden. Bovendien spreekt niet duidelijk uit de plannen wat de bijdrage van Cinema Asia aan het FilmLAB precies inhoudt: een traject en de doelstellingen zijn niet beschreven. Verder wordt de commissie niet duidelijk wat de kwaliteit is van de in het lab gemaakte films.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende. Cinema Asia heeft de afgelopen jaren met beperkte middelen een georganiseerd festival weten neer te zetten op basis van een gevarieerde mix van inkomsten. Hierbij wist het festival op projectbasis een aantal subsidies te verwerven, onder meer van het AFK. Cinema Asia geeft in haar aanvraag aan in de toekomst meer toe te willen werken naar een duurzaam businessmodel, met nadruk op professionalisering en continuïteit; vooral ook in de personele bezetting. 

De voorliggende begroting van Cinema Asia laat volgens de commissie niet op alle punten een helder beeld zien. De commissie waardeert het ondernemerschap van Cinema Asia en met name de aandacht die er is voor sponsoring en partnerships, en de groei daarin de afgelopen jaren. In 2014 bedroegen de totale baten € 72.486. In de prognoseperiode 2017-2020 worden de baten voor 2017 begroot op
€ 176.500 en nemen deze daarna toe tot € 232.965 in 2020. Hoewel de commissie vertrouwen heeft in de ondernemendheid van Cinema Asia, vindt de commissie het weinig realistisch dat de totale opbrengsten sterker stijgen dan de groei in bezoek en activiteiten. Verder valt het de commissie op dat er in het verleden een redelijke mix was van inkomsten, maar dat in de huidige begroting een aanzienlijk grotere afhankelijkheid van - in het bijzonder Amsterdamse - subsidie ontstaat. Daarnaast lijkt het weerstandsvermogen van de organisatie niet heel groot en vraagt de commissie zich af in hoeverre serieuze financiële tegenslagen opgevangen kunnen worden. Een visie om met deze risico’s om te gaan ontbreekt in het plan.

Ook aan de kostenkant blijven er voor de commissie een aantal vragen liggen. De organisatie oogt volgens de commissie enigszins kwetsbaar qua bezetting en zij begrijpt de wens tot professionalisering. In dit licht zijn de beheerslasten opvallend laag, lager zelfs dan de gemiddelde beheerslasten over de afgelopen jaren. Hiermee lijkt de consolidering van het personeel begrotingstechnisch vooral toegeschreven aan de activiteitenlasten, die fors toenemen, terwijl de toename van het aantal activiteiten daartoe niet in verhouding staat. Verder vindt de commissie de kosten voor hospitality en het FilmLAB relatief hoog voor de schaal van het festival.

Cinema Asia past de Governance Code Cultuur toe. De stichting heeft bewust gekozen voor een bestuursmodel. De keuze wordt jaarlijks geëvalueerd. Het bestuur verricht haar taken onbezoldigd en is net als het personeel cultureel divers samengesteld.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Cinema Asia heeft, ondanks de relatief kleinschalige opzet van het festival, een trouw publiek opgebouwd dat voornamelijk bestaat uit de Aziatische gemeenschap in Nederland, expats en de liefhebber van Aziatische film. Het festival kent haar publiek en weet dit goed te bereiken. De voorstellingen worden over het algemeen goed bezocht. Cinema Asia kiest er bewust voor het festival meer te laten zijn dan alleen een filmprogrammering. De context van discussies, gasten en Aziatische gastvrijheid en gastronomie, wordt door het publiek duidelijk gewaardeerd.

Het festival besteedt expliciet aandacht aan publieksonderzoek en culturele diversiteit van het publiek. Het bestaande publiek is zowel in leeftijd als achtergrond divers. Toch mist de commissie in de aanvraag een vertaling van de inzichten die zijn opgedaan middels het publieksonderzoek. Cinema Asia geeft in haar ondernemingsplan aan het publieksbereik te willen vergroten. Echter, uit de aanvraag blijkt niet duidelijk hoe het festival dat wil realiseren, wie de nieuwe doelgroepen zijn en of men het bestaande publiek van filmliefhebbers – toch een behoorlijk brede doelgroep – beter aan zich wil binden dan wel uitbreiden. De marketing- en communicatieplannen zijn volgens de commissie nogal generiek en beperkt uitgewerkt. Er wordt weinig duidelijk over een concrete aanpak of strategie op dit vlak.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als goed. Cinema Asia werkt samen met diverse Amsterdamse en landelijke partners, zowel culturele als maatschappelijke organisaties. Bij de programmering stemt Cinema Asia af met andere festivals (bijvoorbeeld Roze Filmdagen en Camera Japan) en werkt men samen op het gebied van marketing. Cinema Asia verbindt zich expliciet aan actuele maatschappelijke thema’s en vraagstukken die spelen in de samenleving, met name op het gebied van culturele diversiteit en achtergrond. Daarnaast besteedt men al jaren aandacht aan LGBT-thematiek in Aziatische films.

De commissie beoordeelt de spreiding als voldoende. Een belangrijk gedeelte van de activiteiten vindt plaats in stadsdeel Centrum. Kriterion fungeert als hoofdlocatie voor de vertoningen, maar het festival programmeert door het jaar heen ook vertoningen in de cultuurhuizen in Amsterdam, verspreid door de stad.

Conclusie

De commissie is van mening dat de activiteiten van Cinema Asia een goede aanvulling op het aanbod in de stad vormen. De behoefte aan verdere professionalisering begrijpt de commissie. Tegelijkertijd is de commissie van mening dat de beoogde schaal van groei die voorgesteld wordt, onvoldoende realistisch onderbouwd is. Ook de ondersteuning van het FilmLAB heeft voor de commissie om deze reden geen prioriteit. De commissie adviseert een vierjarige bijdrage te leveren aan de kwaliteitsprogrammering en daarvoor benodigde zakelijke ondersteuning van het festival. Daartoe adviseert de commissie het bedrag aan projectsubsidie, dat Cinema Asia afgelopen twee jaar per editie van het AFK ontving, iets meer dan te verdubbelen in de periode 2017-2020. De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Cinema Asia op grond van bovenstaande overwegingen gedeeltelijk te honoreren, voor een bedrag van € 25.000 per jaar