Stichting Noorderkerkconcerten

Inleiding

Stichting Noorderkerkconcerten organiseert jaarlijks een reeks van 35 concerten op zaterdagmiddag in de Noorderkerk, gelegen aan de Noordermarkt. De stichting wil fungeren als instappodium voor een introductie in de klassieke (kamer)muziek op een toegankelijk tijdstip met een aantrekkelijke prijs, en wil daarnaast ook de kenner een interessante programmering aanbieden. In een seizoen wil de stichting een palet van grote bekende werken naast meer onbekende werken presenteren. De programmering is niet experimenteel; publiek wordt niet op de proef gesteld maar wordt wel uitgedaagd om de muzikale horizon te verbreden. In het seizoen 2014-2015 is het ‘In de ban van…’ traject van start gegaan: een ontwikkelingstraject voor jong talent dat twee keer per seizoen plaatsvindt. Het doel is talenten op muzikaal vlak te coachen en zakelijk wegwijs te maken in het muzikale ondernemerschap, om zo een brug te slaan tussen hun opleiding en de beroepspraktijk. Ook programmeert Stichting Noorderkerkconcerten een- of tweemaal per seizoen concerten voor kinderen. 

In de periode 2017-2020 heeft Stichting Noorderkerkconcerten de ambitie om naar buiten te blijven treden met 30 tot 35 concerten van een uur op zaterdagmiddag van september tot mei, inclusief twee ‘In de ban van…’ trajecten per seizoen. De organisatie wil haar uitstraling vergroten en beter aansluiten bij zowel lokaal als landelijk publiek. De organisatiecultuur en -structuur van de Stichting Noorderkerkconcerten zal deze ambities moeten kunnen dragen. De professionaliseringsslag die beoogd wordt, bestaat uit een gedigitaliseerd kassasysteem, een profilering die past bij de huidige tijd en verankering van twee pijlers: samenwerking met andere kerken voor concerten en het behoud van de talentontwikkelingstrajecten op het hoogste niveau . Daarnaast is het de ambitie om De Noorderkring te behouden en te laten groeien en kaartverkoop te differentiëren.

Stichting Noorderkerkconcerten werd in de periode 2013-2016 structureel ondersteund door de Gemeente Amsterdam voor € 19.980 per jaar. In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt Stichting Noorderkerkconcerten een subsidiebedrag van € 45.000 per jaar.

Artistiek inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed. In het ondernemingsplan is een heldere artistieke missie beschreven. De Stichting Noorderkerkconcerten onderscheidt zich door de bijzondere plek in de stad waar de concerten worden geprogrammeerd, haar buurtfunctie en de kwalitatief hoogwaardige en diverse programmering. Het accent ligt op muziek uit de zeventiende en achttiende eeuw, waarbij de organisatie zichzelf ten doel stelt om ook andere periodes en genres te presenteren. Naast de zaterdagmiddagconcerten zijn er bijzondere projecten en avondconcerten. De gespeelde muziekstukken passen bij de specifieke akoestiek van de Noorderkerk. De organisatie heeft een neus voor ensembles en musici die met vakmanschap hun werk  uitoefenen; dat zijn zowel gevestigde musici als jong, veelbelovend talent. De voornemens voor 2017-2020 liggen in het verlengde van eerdere activiteiten. Door de prikkelende programmering en de ervaring van de Stichting Noorderkerkconcerten heeft de commissie vertrouwen in de zeggingskracht van de programmering in de komende jaren, die naar verwachting een breed publiek zal aanspreken. 

Het talentontwikkelingstraject ‘In de Ban van…’ vervult in de ogen van de commissie een interessante brugfunctie binnen de programmering. In het traject wordt een jong ensemble op zakelijk en op artistiek vlak voor een bepaalde periode begeleid door reeds gevestigde musici. Uit de evaluatie van de projecten, die in dit kader in de afgelopen jaren zijn gerealiseerd (en door het AFK financieel zijn gesteund), blijkt dat dit een vruchtbaar traject is voor de deelnemende musici. Ook over het Artist in Residence concept, voor gevestigde ensembles of musici, is de commissie enthousiast.

De commissie waardeert de wijze waarop de organisatie gebruik maakt van haar uitgebreide netwerk en hiermee professioneel muzikaal talent ondersteunt. De Stichting Noorderkerkconcerten kan wat dat betreft een voorbeeldfunctie vervullen.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. Na een lastige periode, waarin het financieel en organisatorisch minder goed ging met de organisatie, is er samen met de nieuwe directie een gezonde en zelfkritische aanpak ontwikkeld. Er zijn in het afgelopen jaar verschillende acties ondernomen, waarmee op een voortvarende manier de uitdagingen op zowel financieel, organisatorisch als op het vlak van marketing en publieksbereik worden aangepakt. Voor de periode 2017-2020 voorziet de organisatie kostenbesparingen die in het verlengde liggen van  voorgaande jaren. Onderdeel van die besparingen is het zo variabel mogelijk maken van de vaste lasten en de overhead. De commissie constateert desalniettemin dat de totale personeelslasten substantieel stijgen (in 2017 liggen deze lasten 83% hoger dan in 2014). De materiële lasten dalen. De commissie ziet verder dat de personeelslasten grotendeels bestemd zijn voor de directie, die ten opzichte van 2014 en 2015 hoger wordt gehonoreerd. Dat is in haar ogen niet te rijmen met de beoogde kostenbesparingen. In de aanvraag kan de commissie nergens een toelichting vinden op de voornoemde veranderingen. De beheerslasten zijn hoog tot wat in de sector gebruikelijk is. Ook hierbij mist toelichting. Aan de uitgavenkant ontbreekt voorts een weergave van de kosten van het ‘In de Ban van…’ traject.

Ondanks deze opmerkingen ziet de commissie wel een zelfkritische blik in het ondernemingsplan op de bedrijfsvoering en waardeert die. Er zijn duidelijk stappen ondernomen om meer grip te krijgen op de organisatie en de financiële huishouding. Zo is er gewerkt aan bestuurlijke vernieuwing, is er nu een kwartaalrapportage (in plaats van een eenmalige jaarlijkse verantwoording) aan het bestuur en wordt de liquiditeit van de organisatie niet langer kunstmatig verbeterd. De commissie heeft er, ondanks eerder genoemde kanttekeningen, vertrouwen in dat de instelling met de energie en gedrevenheid die er nu van uitgaat, een financieel en organisatorisch goed beleid zal voeren.

De afgelopen jaren laten goede resultaten zien met betrekking tot het eigen inkomsten percentage en er is een streven dit voor de komende jaren toe te laten nemen. Hiervoor heeft de organisatie  een duidelijke aanpak geformuleerd. De voornemens met betrekking tot de financieringsmix zijn interessant, maar de commissie is ook kritisch. Zo is het niet geheel duidelijk hoe aan de uitbreiding van de vriendenkring gewerkt zal worden, terwijl hier wel een stijging aan inkomsten wordt voorzien. Er zijn ambities op het vlak van sponsoring door het midden- en kleinbedrijf in de omgeving van de Noorderkerk, maar ook dit is in het plan niet concreet uitgewerkt. Er worden verschillende verdienmodellen onderzocht om het publiek aan de organisatie  te binden. De commissie zet vraagtekens bij de beoogde prijsstrategieën en vraagt zich af of het een effectieve manier is om daadwerkelijk meer publiek aan te spreken en meer publieksinkomsten te genereren.

De organisatie werkt met een bestuur en hanteert de Governance Code Cultuur. De organisatie heeft geen concrete visie op en aanpak voor de culturele diversiteit van het personeelsbestand en het toezicht.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als ruim voldoende. Uit het ondernemingsplan wordt duidelijk wat het verwachte publieksbereik is voor 2017-2020. Er zijn in de afgelopen periode iets minder bezoekers bereikt dan de aantallen die de organisatie zich had voorgenomen te behalen. Hoewel de organisatie minder sponsoring verkreeg, is er wel een aanzienlijk hoger bedrag aan donaties gerealiseerd. De commissie vindt dit tekenend voor de positieve en duurzame publieksbinding, waar duidelijk aan gewerkt wordt.

De commissie acht de locatie en de programmering sterk genoeg om een groot publiek te kunnen genereren, mits dit wordt ondersteund door gedegen communicatie- en marketingplannen. De communicatie uitingen hebben een frisse en herkenbare uitstraling gekregen en weten het beoogde publiek te bewegen. De commissie vindt het een goed idee om ook toeristen te interesseren, maar hoe de organisatie denkt ook andere doelgroepen te bereiken, wordt uit het plan niet duidelijk. Een goed onderbouwd marketingplan ontbreekt vooralsnog.

Er is een focus op nieuwe publieksgroepen, maar het is niet helder hoe deze moeten worden bereikt en om wie het precies gaat. Ook blijft onderbelicht hoe de organisatie publiek met een cultureel diverse  achtergrond denkt te interesseren. De commissie geeft de organisatie gezien de sterke potentie van de locatie, het inhoudelijk beleid, het huidige publieksbereik en de voortvarendheid waarmee de leiding de verschillende publieksgerichte onderdelen onder de loep neemt het vertrouwen wat betreft het bereik. De commissie adviseert wel om marketing en doelgroepen beter uit te werken.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als voldoende. De organisatie verbindt zich niet met stedelijke vraagstukken, maar wel met de buurt en haar bewoners, die ook een bijdrage leveren aan de activiteiten en het tot stand komen daarvan. Zo weet ze het midden- en kleinbedrijf uit de buurt te betrekken alsook buurtbewoners en vrijwilligers in te zetten bij de activiteiten in de Noorderkerk.

De commissie beoordeelt de spreiding als zwak. Alle activiteiten worden gerealiseerd in het stadsdeel Centrum.

Conclusie

De omvang en de aard van de activiteiten van de Noorderkerkconcerten blijven gelijk aan de voorgaande periode, met daaraan de toevoeging van de serie ‘In de ban van…’, waarvoor de organisatie in de afgelopen periode een projectbijdrage ontving van het AFK. Uit de aanvraag blijkt de onderbouwing voor de hogere subsidieaanvraag in onvoldoende mate. Om die reden adviseert de commissie de aanvraag van Stichting Noorderkerkconcerten gedeeltelijk te honoreren voor jaarlijks
€ 40.000: de huidige bijdrage vanuit het Kunstenplan, verhoogd met een bijdrage bestemd voor de serie ‘In de ban van…’.