Paradiso Melkweg Productiehuis

Inleiding

Paradiso Melkweg Productiehuis is een productiehuis waar muzikanten, makers en kunstenaars de ruimte krijgen hun artistieke handtekening (verder) te ontwikkelen door het produceren van innovatief, genre-overstijgend aanbod voor en met het pop-, theater- en festivalcircuit. Paradiso Melkweg Productiehuis biedt maatwerk waarbij zowel de artistieke invulling, het proces, het eindproduct, de speelplekken, het publiek als de financierings-middelen een onlosmakelijk onderdeel van de productie zijn. Met popcultuur in de breedste zin van het woord als vertrekpunt spelen de voorstellingen op diverse podia en festivals. Het productiehuis wil met haar werkwijze en producties een vitale schakel zijn in de culturele keten van Amsterdam en de rest van Nederland. Door te opereren vanuit de popmuziek en binnen die sector verbreding en vernieuwing aan te bieden wil het productiehuis de drempel laag houden om een brede doelgroep te bereiken. De laagdrempeligheid bepaalt ook de keuze van locaties en ticketprijzen. Paradiso Melkweg Productiehuis is opgenomen in de 'Kaart van Talentontwikkeling', een Amsterdams netwerk van theater- en dansorganisaties die zich richten op alle stadia van talentontwikkeling. Er wordt onder andere samengewerkt met het Conservatorium Amsterdam, Frascati en Dansmakers.

In de periode 2017-2020 zet Paradiso Melkweg Productiehuis de inhoudelijke koers voort als huis voor getalenteerde muzikanten en makers die genre-overstijgende en vernieuwende producties maken. Met een nieuw opgezette landelijke redactieraad, samengesteld uit vertegenwoordigers van een aantal poppodia, wil de organisatie het draagvlak in het land uitbreiden en bestaande relaties nieuw leven inblazen. Om betere aansluiting te vinden met een landelijk, regionaal publiek worden community based projecten met de individuele podia van de redactieraad ontwikkeld. Het productiehuis heeft de ambitie om duurzaam te groeien. Per 2017 wordt een derde producent aangetrokken om ruimte voor meer producties per jaar te laten ontstaan. Ook qua bereik en omzet wordt er gewerkt naar een schaalvergroting en is het doel om ultimo 2020 zeven producties per jaar te bewerkstelligen met een voorstellings-aantal van 110.

Paradiso Melkweg Productiehuis werd in de periode 2013-2016 structureel ondersteund door de Gemeente Amsterdam voor € 84.910 per jaar. In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt Paradiso Melkweg Productiehuis een subsidiebedrag van € 125.000 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als ruim voldoende. In het ondernemingsplan zijn de visie, doelstelling en strategie van de organisatie goed uitgewerkt. Er wordt een duidelijk beeld gegeven van dat wat de organisatie beoogt te realiseren op de langere termijn, in relatie tot de positie die ze inneemt binnen de sector. Paradiso Melkweg Productiehuis werkt met jonge makers die de kans krijgen hun concepten bij het productiehuis uit te werken. Popmuziek is het vertrekpunt en daarbij sluit de keuze voor interdisciplinaire acts in de ogen van de commissie goed aan bij de huidige ontwikkelingen in het veld. Nieuwe makers worden gescout in samenwerking met verschillende partners (niet alleen Paradiso en de Melkweg, maar ook bijvoorbeeld programmeurs uit het netwerk van de organisatie). Daar is de commissie enthousiast over, al merkt ze op dat deze werkwijze nog niet lang gehanteerd wordt en het zich nog moet gaan bewijzen.

Paradiso Melkweg Productiehuis werkt faciliterend en is niet bepalend op artistiek-inhoudelijk vlak. Er wordt maatwerk geleverd in de begeleiding van de groepen, al dan niet met inzet van derden. Dit maakt de begeleiding flexibel en toegespitst op de behoefte. In de afgelopen periode is samengewerkt met een aantal interessante makers. Echter, wat de toekomst zal brengen is in de ogen van de commissie onzeker. Het is niet duidelijk hoe lang de verschillende makers verbonden blijven aan Paradiso Melkweg Productiehuis en wanneer zij op eigen benen gaan staan. Daar gaat het ondernemingsplan niet op in. De commissie concludeert mede op basis van de ondernemingsplannen van andere aanvragers dat er sprake is van beperkte afzetmogelijkheden voor het genre dat Paradiso Melkweg Productiehuis produceert. In het ondernemingsplan wordt summier op de afzetmogelijkheden gereflecteerd.

De veelzijdigheid van de organisatie is haar kracht en maakt haar relevant voor de sector. Daarmee weet ze zich ook te onderscheiden. Paradiso Melkweg Productiehuis werkt op korte termijn. Om die reden mist in het plan een concrete invulling van de trajecten (en daaraan verbonden kunstenaars) voor de komende periode. Het vakmanschap van de makers kan de commissie hierdoor niet  beoordelen. Maar de commissie heeft wel vertrouwen in het vakmanschap van de organisatie zelf, die ervaring heeft met het tot stand brengen van genre-overstijgende producties met veelal jonge makers en toegesneden op een specifiek podium. De zeggingskracht van de uitvoeringen is sterk afhankelijk van welke makers het betreft en op welke wijze zij hun doelgroep benaderen. De commissie kan op basis van het ondernemingsplan niet toetsen of het beoogde publiek aangesproken zal worden, en evenmin in hoeverre dit toe nu toe het geval was, omdat dit afhankelijk is van (de zeggingskracht van het werk van) de beoogde makers en niet van het productiehuis zelf.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. De begroting bij de aanvraag is helder en realistisch van opzet. Wel valt de commissie een aantal aspecten op. Zo leest de commissie bijvoorbeeld in de begroting een afname van de uitkoopsommen (meer dan een halvering) waar geen toelichting op wordt gegeven. Paradiso Melkweg Productiehuis heeft een breed netwerk en veel expertise. Dat leidt tot interessante tournees en daarmee een goede carrièrestart voor de jonge makers. Echter, Paradiso Melkweg Productiehuis zet in op meer producties in de komende periode zonder dit te  onderbouwen. Of dit realistisch is, kan de commissie daardoor niet vaststellen. Een reflectie op de vraag en de (afzet)markt ontbreekt. Bovendien zijn de eigen inkomsten laag in verhouding tot de kosten voor de verschillende producties. De commissie constateert dat er meer subsidie wordt gevraagd voor de komende periode. Die subsidie is onder andere nodig voor een derde producent en het begeleiden van (meer) nieuwkomers. Maar als gezegd mist de commissie een toelichting waaruit blijkt dat een toename van het aantal producties – ook gelet op de (afzet)markt - realistisch is. Omdat de commissie zich hierover nu niet een oordeel kan vormen, zet zij vraagtekens bij het verzoek om extra subsidie.

Zoals haar naam al aangeeft bestaat de organisatie onder de vleugels van Paradiso en de Melkweg. Paradiso Melkweg Productiehuis heeft als onderdeel van Paradiso Research & Development een dienstverleningsovereenkomst met de stichting, waardoor Paradiso in de bedrijfsvoering een ondersteunende rol vervult. Paradiso kan zo liquiditeitsvraagstukken oplossen of borg staan voor de continuïteit van bedrijfsvoering mocht dat nodig zijn. Door middel van een dienstverleningsovereenkomst met Paradiso R&D zijn al deze inhoudelijke en zakelijke afspraken geformaliseerd. De commissie waardeert de heldere opzet van de organisatie.

Naast Paradiso en de Melkweg heeft de organisatie nog meer samenwerkingspartners die van betekenis zijn, zoals bijvoorbeeld met de verschillende scouts die aanwas bewerkstelligen en later weer het nieuw talent een plaats geven in de programmering van verschillende zalen (in Nederland).

Er is een visie op en meerjarenaanpak voor het behalen van de beoogde inkomsten. Per project zoekt Paradiso Melkweg Productiehuis de juiste financieringsmix van recettes, private subsidies, overheidsfondsen, sponsoring of crowdfunding, waarbij de organisatie altijd kostendekkend produceert. De structurele subsidie werkt als opstartbedrag waarmee een veelvoud aan omzet gegenereerd kan worden (zoals bijvoorbeeld in 2015 gebeurde).Door het eigen vermogen van de stichting te vergroten, wil de organisatie risico’s die financiële consequenties hebben, opvangen. Echter, dit vermogen is vooralsnog beperkt. Het is goed dat de organisatie, zoals eerder gezegd, steeds kan terugvallen op Paradiso.

De organisatie werkt met een Raad van Toezicht. De bestuurders van Stichting Paradiso Melkweg Productiehuis nemen de aanbevelingen uit de Governance Code Cultuur en de Code Culturele Diversiteit ter harte, passend bij de schaal en doelstelling van de organisatie en conform zowel de statuten als de dienstverleningsovereenkomst met Paradiso R&D. Alle drie de leden van de Raad van Toezicht hebben binnenkort hun tweede termijn doorlopen. Zij beraden zich op een gefaseerd rooster van aftreden, waarbij de nieuwe richting van Paradiso Melkweg Productiehuis leidend is bij het zoeken van de juiste personen en de Raad van Toezicht een mix nastreeft van man en vrouw, jong en ervaren en divers in afkomst.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als goed. In het ondernemingsplan wordt een overtuigende visie verwoord op de duurzame opbouw van publiek. Er is een gedegen publiciteits- en marketingplan toegevoegd. Met stevige aantallen speelbeurten en goede publiciteitscampagnes wordt een aanzienlijk publieksbereik beoogd.

Paradiso Melkweg Productiehuis bereikt een breed publiek. De allianties met de theaters die zelf op zoek zijn naar jong talent zijn vruchtbaar en genereren een jong publiek. De commissie waardeert dat de stichting verbindingen tot stand weet te brengen tussen verschillende (ook cultureel diverse) doelgroepen.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als voldoende. Paradiso Melkweg Productiehuis heeft een landelijke functie en wil die ook meer gaan uitbouwen. Niettemin is de organisatie sterk geworteld in de stad, door de koppeling aan Paradiso en de Melkweg, alsook door de samenwerkingen met andere Amsterdamse partners als bijvoorbeeld Likeminds en het Conservatorium van Amsterdam. De organisatie verbindt zich niet direct met stedelijke vraagstukken, bewoners of de buurt en/of andere maatschappelijke organisaties in de stad. Dat hangt af van de makers en de producties die zijn gaan realiseren.

De commissie beoordeelt de spreiding als zwak. De meeste activiteiten vinden plaats in Stadsdeel Centrum en Stadsdeel Zuid.

Conclusie

De commissie adviseert gezien bovenstaande overwegingen de aanvraag van Stichting Paradiso Melkweg Productiehuis gedeeltelijk te honoreren voor jaarlijks € 100.000. De commissie maakt uit de aanvraag op dat de organisatie wil groeien en dat daarvoor extra middelen nodig zijn, maar de commissie is van mening dat deze ambities onvoldoende worden toegelicht en onderbouwd.