Storytelling Centre

Inleiding

In 2012 werd stichting Storytelling Centre opgericht, met als doelstelling bij te dragen aan de ontwikkeling van en aandacht voor storytelling in Nederland. Storytelling is de kunst van het vertellen van een verhaal en het luisteren ernaar. Verhalen vertellen wordt steeds meer ontdekt als een middel om mensen bij elkaar te brengen. Omdat storytelling zowel over de verteller, de luisteraar als de samenkomst tussen hen gaat, werken storytelling-projecten volgens de aanvrager verbindend. Zowel oude als nieuwe verhalen worden gebruikt om betekenis, identiteit en ontwikkeling te duiden, doordat ze dikwijls voortkomen uit eeuwenoude menselijke structuren en gebruiken. Verhalen worden vaak gebruikt om het onverklaarbare te verklaren en de waarde van gebruiken en gewoontes in onze omgeving door te geven.

Storytelling Centre produceert festivals waarin de top van het (inter)nationale vertellen wordt gepresenteerd en waarin de grenzen van het genre storytelling worden opgezocht. De organisatie is tevens promotor van de Nederlandse vertelkust in binnen- en buitenland. Tenslotte produceert de organisatie actuele voorstellingen van jong storytelling-talent.

In de activiteiten van Storytelling Centre wordt onderscheid gemaakt tussen het vertellen van verhalen in een theatrale context (theatraal storytelling) en het inzetten van storytelling in sociaal maatschappelijke (verander)processen (toegepaste storytelling). Beide pijlers wil het Storytelling Centre de komende jaren verder uitbouwen. Doelstelling daarbij is de Nederlandse vertelkunst (theatraal en toegepast) nog steviger op zowel de nationale als de internationale kaart zetten en bijdragen aan de emancipatie van het genre. Door onderzoek wil het Centre de werking van storytelling beter in beeld brengen en daarmee breder toegankelijk en toepasbaar maken. Uiteindelijk wil de organisatie met alle activiteiten bijdragen aan een evenwichtige cultureel diverse samenleving, door alle verhalen een plek en een publiek te geven.

In de periode 2017-2020 zal Storytelling Centre jaarlijks in november het Internationaal Storytelling Festival Amsterdam organiseren en daarbij trends signaleren, projecten initiëren, toonaangevende buitenlandse vertellers uitnodigen, activiteiten organiseren voor liefhebbers (zoals masterclasses en de verkiezing van de jonge verteller van het jaar) en ruimte geven aan talent. Jaarlijks wordt Zomer vol Verhalen georganiseerd op forten van de verschillende waterlinies, om een zo breed mogelijk publiek mee te nemen in de wereld van vertellers die de Nederlandstalige top vertegenwoordigen. Daarnaast organiseert de organisatie in de komende periode storytelling/theatre producties, Europese samenwerkingsprojecten, workshops, trainingsprogramma’s, educatie trajecten, projecten in opdracht en een groot wijkproject: Osdorp, de vertellende wijk.

Met Human Libraries worden in elk stadsdeel van Amsterdam vertellers gerekruteerd en opgeleid, die op verschillende momenten hun persoonlijke verhalen vertellen en met luisteraars in gesprek gaan. Om de plannen die de organisatie heeft voor 2017 – 2020 en de voorgenomen ambities te verwezenlijken, wil Storytelling Centre de organisatie verder professionaliseren en iets meer mensen op een vaste basis betrekken. 

Storytellling Centre vraagt voor de activiteiten in het kader van het Kunstenplan 2017-2020 een subsidie aan van jaarlijks € 57.500.

Artistiek-inhoudelijk kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als zwak. In het ondernemingsplan van Storytelling Centre ontbreekt een duidelijke artistieke visie op basis waarvan de activiteiten worden ontwikkeld. De doelstellingen die het Storytelling Centre definieert zijn over het algemeen niet artistiek-inhoudelijk van aard, maar eerder gericht op het maatschappelijk onderzoek naar groepsdynamiek en andere sociale processen. Binnen de activiteiten wordt ook geen directe verbinding gemaakt met de culturele sector, waardoor de organisatie zich niet positioneert in het Amsterdamse culturele veld. Alleen het Internationaal Storytelling Festival Amsterdam, het onderdeel waarop de aanvraag zich concentreert, lijkt te zijn ontstaan vanuit een artistiek-inhoudelijke motivatie.

Dit festival biedt mogelijkheden een brug te slaan tussen het sociaal-maatschappelijke domein en het culturele veld, maar uit het plan wordt niet duidelijk of de organisatie van plan is dit te gaan doen ofwel hoe dit gebeurt. Het ontbreekt daardoor ook aan een onderscheidende programmering die op artistiek-inhoudelijke gronden wordt vormgegeven. Uit de opzet blijkt dat actuele verhalen en maatschappelijke en stedelijke thema’s de kern van de programma’s vormen. Een onderliggend artistiek concept of artistieke visie is hierin echter niet te herkennen.

De commissie twijfelt aan het artistieke vakmanschap waarmee de programmering tot stand komt, omdat  onvoldoende duidelijk wordt op basis waarvan de selectie van deelnemende makers aan het festival plaatsvindt en in hoeverre daarmee de kwaliteit van de activiteiten bewaakt wordt.

Tot slot vindt de commissie de zeggingskracht van het Internationaal Storytelling Festival Amsterdam voor het beoogde publiek onvoldoende: in de voorgestelde vorm en opzet is het festival vooral interessant voor een vakpubliek en publiek dat al bekend is met het genre en niet zozeer voor een brede doelgroep van bezoekers.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als zwak. De commissie vindt de beoogde groei van een kleine projectorganisatie, naar een structureel ingerichte organisatie, ambitieus. Uit het ondernemingsplan wordt onvoldoende duidelijk hoe de organisatie deze ontwikkeling wil gaan bereiken. De bedrijfsvoering is nu nog kwetsbaar, er zijn weinig reserves. Hierdoor heeft de commissie weinig vertrouwen dat de voorgenomen programmering en het beoogde publiek de komende vier jaar bereikt gaan worden.

Daar komt bij dat de begroting weinig inzichtelijk is, met name aan de kostenkant. Uit de begroting kan de commissie daardoor niet herleiden waarop de hoogte van de gevraagde subsidie gebaseerd is en waarvoor deze wordt ingezet. Dit wordt nog eens versterkt door het feit dat de stijging in de begroting, ten opzichte van voorgaande jaren, met de meegestuurde gegevens niet te herleiden is tot groei aan activiteiten. De mix van inkomsten is redelijk divers, met name door de inkomsten uit commerciële activiteiten en workshops. Wel is het aandeel van subsidies vrij groot in verhouding tot de totale inkomsten die op de begroting staan opgenomen.

Het bestuur is niet op orde: een deel van het bestuur zal binnenkort aftreden. Het is daarmee niet helder hoe groot de slagkracht van het nieuwe bestuur zal zijn om de beoogde organisatieontwikkeling te begeleiden. De organisatie heeft wel ambitie de culturele diversiteit van het bestuur en het personeelsbestand uit te breiden, maar dit wordt niet vertaald in een concrete visie en een daaruit voortvloeiende aanpak.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Het Storytelling Centre formuleert een visie op het beoogd publiek, maar deze is vrij algemeen gedefinieerd. Daardoor wordt onvoldoende concreet hoe de organisatie zorg draagt voor een duurzame publieksopbouw. In het plan worden geen specifieke doelgroepen onderscheiden, al geeft het Storytelling Centre wel aan een cultureel divers samengesteld publiek te willen bereiken.

De buurtprojecten vindt de commissie daarbij een goede manier om verbinding te leggen met nieuwe publieksgroepen. Deze zijn echter sterk lokaal gericht en kennen geen overstijgende, stadsbrede aanpak, zodat het effect daarvan op het totale publieksbereik van het Storytelling Centre beperkt blijft.

Het ontbreekt in de plannen met name aan een duidelijke marketingaanpak. Het publiek wordt voornamelijk via de gebruikelijke kanalen aangesproken, op specifieke (nieuwe) doelgroepen gerichte marketinginspanningen worden in het plan niet genoemd. Door dit alles wordt niet helder hoe de organisatie de voorgenomen ambitieuze groei in publiek wil bereiken. De commissie is van mening dat er meer instrumenten in te zetten zijn om een brug te slaan tussen de verschillende Amsterdamse culturen die een traditie van storytelling hebben.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als voldoende. De organisatie is actief op diverse maatschappelijke domeinen en er is een grote samenstelling van internationale partners. Het concept ‘storytelling’ leent zich goed voor aansluiting bij stedelijke vraagstukken en bij wat bewoners van de stad beweegt. De doelstelling van de organisatie is dan ook gericht op sociale verbinding. De commissie merkt daarbij op dat meer kansen kunnen worden benut om binnen het concept ‘ontmoeting’ vanuit de persoonlijke verhalen van vertellers bruggen te bouwen tussen diverse sociaal-maatschappelijke en culturele organisaties. In de plannen van de organisatie mist de commissie een stevige aanwezigheid in de Amsterdamse culturele sector. Er is wel samenwerking met podia, de Openbare Bibliotheek Amsterdam en het Andalusisch Orkest, maar deze lijken telkens nogal ad hoc en niet opgezet vanuit een inhoudelijk gedreven partnerschap. Daarnaast wordt enkel op projectbasis samengewerkt met een aantal culturele instellingen.

De commissie beoordeelt de spreiding als goed. De organisatie is actief in verschillende stadsdelen buiten het stadscentrum en draagt daarmee bij aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan.

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Storytelling Centre niet te honoreren.