Theater Bellevue

Inleiding

Theater Bellevue geeft aan te staan voor kwalitatief, actueel en communicatief theater. Theater waarin zeggingskracht samen gaat met een zekere toegankelijkheid; dat niet alleen vakwerk en vermaak biedt, maar ook nieuwe inzichten en ongemakkelijke waarheden. Theater Bellevue wil een schakel zijn tussen beginnende makers en een groter publiek, waarbij het theater bewust streeft naar diversiteit in disciplines. De programmering bestaat voor het overgrote deel uit gesubsidieerd aanbod. Bellevue kiest als publiekspodium voor de rol van theater als vrijplaats. Voor de beginnende cabaretier is Bellevue een springplank, voor de nieuwe schrijver is het een opstap naar een grotere zaal en naar landelijke naamsbekendheid en voor jonge, nieuwe gezelschappen wil Bellevue dienen als sparringpartner en vraagbaak. Bellevue Lunchproducties draagt bij aan de ontwikkeling van schrijf- en regietalent. Bellevue heeft daarbij met veel huisgezelschappen een duurzame relatie. De vier alliantiepartners - Theaterzaken Via Rudolphi, mugmetdegoudentand, Orkater en de Toneelmakerij - dragen in samenwerking met Bellevue ook zorg voor contextprogrammering en talentontwikkeling. Voor hen is Bellevue een belangrijke speelplek. In de komende periode gaat Bellevue op het vlak van marketing en publieksbereik samenwerkingen aan met groepen als: Female Economy | Adelheid Roosen, Theater Rast, Stichting Likeminds/Nonprofit Kapitalist en Theaterzaken Via Rudolphi/Het Volksoperahuis.

Theater Bellevue wil met een brede programmering en eigen signaturen van de drie zalen een groot en divers publiek aanspreken. Elke zaal heeft een ‘eigen’ doelgroep en daarnaast is er een vast kernpubliek dat alle zalen bezoekt. Theater Bellevue wil de komende jaren nog meer inzetten op een sterkere binding, verjonging en diversiteit van het publiek, omdat het theater er wil zijn voor alle Amsterdammers. Door te investeren in verjonging en vernieuwing in het programma, investeert het theater ook in publiek van de toekomst. De komende periode produceert Theater Bellevue in Amsterdam gemiddeld per jaar vier producties, en tachtig voorstellingen. Er zijn zo’n 650 voorstellingen per jaar te zien, daarnaast ontplooit Bellevue buurtgerichte activiteiten en educatieve activiteiten. Ook wordt de contextprogrammering uitgebreid. Theater Bellevue zal ten behoeve van artistieke uitwisseling investeren in internationale coproductie van poppen- en objecttheater, dat met festival Poparts te zien zal zijn. Tevens heeft het theater de ambitie om een Huis voor de Toneelschrijfkunst te ontwikkelen. Bellevue wil een ontmoetingsplek zijn waar kennis over toneelschrijven gedeeld en ontwikkeld wordt, dit vanuit de jarenlange traditie van Bellevue als toneelschrijfplek.

Theater Bellevue ontvangt in de periode 2013-2016 meerjarige subsidie vanuit het Kunstenplan van de gemeente Amsterdam voor een bedrag van € 1.073.840 per jaar. Theater Bellevue vraagt in het kader van het Kunstenplan 2017-2020 een subsidie van € 1.232.532 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als goed. Theater Bellevue benoemt in de plannen duidelijk haar positie binnen het Amsterdamse theaterlandschap. Het theater wil nadrukkelijk een inhoudelijk publiekstheater zijn dat een breedte aan disciplines laat zien. Daarmee continueert het theater het beleid dat afgelopen jaren consistent is gevoerd. Het brede palet aan programmakeuzes van Theater Bellevue, waarmee een plek geboden wordt aan diverse makers, vloeit volgens de commissie voort uit de positie die het theater binnen de sector inneemt.

Theater Bellevue heeft met haar brede programmering een grote zeggingskracht voor het publiek dat het podium volgens de plannen beoogt te bereiken. Door het publieksvriendelijk presenteren van allerlei disciplines is het podium een belangrijke schakel tussen de beginnende maker en een groot publiek en heeft daarmee een herkenbaar artistiek-inhoudelijk profiel. De alliantiepartners van Theater Bellevue werken mee aan deze herkenbaarheid. Het zijn bekende namen binnen het circuit, die al een publiek voor zich hebben gewonnen.

Onderscheidend is daarnaast dat Bellevue als een van de weinige podia ook dansprogrammering een plek geeft. Ook die programmering vindt de commissie sterk. Het Lunchprogramma heeft binnen de totale programmering afgelopen periode een eigen plek veroverd, dat weer een nieuw publiek aan weet te spreken. De commissie vindt dat dit ook steeds gedurfder is geworden; het Lunchtheater is ontwikkeld tot een vorm waar vaak verrassend (jong) talent te zien is.

Goed is dat Bellevue zich heeft ontfermd over een jonge talentenpool van tekstschrijvers, al is het vakmanschap nog vaak wisselend, maar dat is inherent aan de functie van talentontwikkeling. Het vakmanschap ten aanzien van de programmering toont zich daarentegen, door de stabiele keuzes die worden gemaakt in de volle breedte van het programma, de sterke alliantiepartners en huisgezelschappen en de jonge gezelschappen die het theater aantrekt. Ook de producties van Bellevue, zoals het Pop Arts festival en samenwerkingen met bijvoorbeeld het Amsterdams Kleinkunst Festival, zijn stevige onderdelen binnen het programma.

De commissie waardeert deze stabiele positie en de constante kwaliteit die het theater biedt, maar mist in de plannen wel wat nieuw elan en risico. Bij de ambitie om meer verjonging en vernieuwing te realiseren in de programmering zouden wat spannender keuzes kunnen worden gemaakt, om zo het publiek van de toekomst aan te blijven spreken.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. De bedrijfsvoering van Theater Bellevue is gezond en het zakelijk beleid is stabiel. Duidelijk wordt dat het podium in de periode van bezuinigingen geen echt duidelijke keuzes heeft gemaakt, maar in inhoud en organisatie de kaasschaaf heeft gehanteerd. Daarbij heeft de organisatie wel overeind weten houden wat in afgelopen periode is opgebouwd. De begroting is realistisch en haalbaar. Deze laat duidelijk zien dat Theater Bellevue weet wat nodig is om de huidige organisatie en het voorgenomen programma overeind te houden, zonder financiële risico’s te lopen, zoals in de periode van bezuinigingen wel is gebeurd.

Uit de aanvraag blijkt in de ogen van de commissie voldoende ondernemerschap, maar ook dat het theater in het te behalen doelpercentage eigen inkomsten nog wat stappen kan maken. In de mix aan inkomsten valt op dat het aandeel subsidies daarvan, gezien de totale begroting, hoog is en de sponsorinkomsten en horeca inkomsten een vrij laag aandeel vormen. Zeker gezien het feit dat Theater Bellevue met het gelieerde de Smoeshaan BV een volwaardige horecavoorziening heeft, mogen daar meer inkomsten te verwachten zijn die terugvloeien naar het podium.

De commissie vindt het een goede zaak dat Theater Bellevue subsidie wil benutten als garantie voor de programmering van meer kwetsbaar aanbod van beginnende makers, en voor investeringen in marketing. De commissie constateert dat een concreet plan voor het aanspreken van alternatieve financieringsbronnen nog ontbreekt. Het feit dat Theater Bellevue een fondsenwerver aan wil stellen in komende periode kan hier een goede bijdrage toe leveren. Sterk vindt de commissie dat Theater Bellevue een beleid wil voeren om betere uitkoopsommen te hanteren, om ook daarmee het programma meer divers te maken. Ten aanzien van vastgoed heeft Theater Bellevue aangegeven een bedrag van € 118.200 per jaar te willen besteden aan de naleving van het meerjarenonderhoudsplan voor het gebruikersonderhoud. Dit bedrag is vrijwel gelijk aan het bedrag van € 118.000 dat op basis van het door de gemeente Amsterdam goedgekeurde meerjarenonderhoudsplan in afgelopen kunstenplanperiode per jaar hiervoor was geoormerkt. Hier liggen, voor zover de commissie kan beoordelen. dan ook geen specifieke risico’s.

Theater Bellevue werkt momenteel met een bestuur, maar een mogelijke overgang naar een Raad van Toezicht model wordt voorbereid. Ook wordt nog naar een opvolger van de voorzitter van het bestuur gezocht. De Governance Code Cultuur wordt nageleefd. In het plan is culturele diversiteit genoemd als aandachtspunt bij samenstelling van het personeelsbestand en toezicht; er is echter geen aanpak beschreven.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als goed. Theater Bellevue is een echt publiekspodium en er is in het plan dan ook een uitgebreide visie op publiek en publieksontwikkeling verwoord. Theater Bellevue heeft een stabiel niveau aan publieksbereik. Met een vast publiek onderhoudt het theater regulier contact, zodat het bezoek ook verduurzaamd wordt.

Wat betreft de doelgroepen die het podium definieert, is het uitgangspunt van het theater duidelijk: Bellevue moet er zijn voor alle Amsterdammers. Hierom wil het theater de komende periode ook meer investeren in het bereiken van een cultureel divers en jong publiek. De organisatie wil dit met name bereiken door de programmering zo te blijven vormgeven dat het aan blijft sluiten bij het publiek van de toekomst.

De commissie vindt dat uit de plannen blijkt dat Theater Bellevue daarbij goed weet waar het nog in moet investeren. Interessant is de wijze waarop de doelgroepen in “lifestyle” zijn ingedeeld, gekoppeld aan de zalen en programmering. Hieruit blijkt dat de organisatie bij elk aanbod heel conceptmatig een beoogd publiek en marketingaanpak heeft gedefinieerd. Buiten het bereiken van publieksgroepen via op hen afgestemde programmering, gaat Bellevue ook interessante samenwerkingen aan om nieuwe publieksgroepen te bereiken. Met name via het randprogramma en educatieve activiteiten, wordt een niet regulier theaterpubliek bereikt.

De commissie is van mening dat Bellevue, ten aanzien van de marketinginspanningen, nu nog wel veel overlaat aan de communicatie die door de geprogrammeerde gezelschappen zelf wordt gedaan. De commissie vindt dat het theater daar zelf meer in kan investeren en daarbij ook meer onderscheidende wegen mag bewandelen dan het plan nu laat zien.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als goed. Theater Bellevue heeft echt een spilfunctie binnen het Amsterdamse theaterveld. Er worden veel samenwerkingen aangegaan met allerlei culturele partners, organisaties en festivals. Er is veel binding met Amsterdamse makers, waar het podium een belangrijke rol voor vervult. Bellevue draagt bij aan samenhang in de Amsterdamse cultuursector, doordat de organisatie zich goed positioneert als brug tussen Frascati en de Stadsschouwburg Amsterdam. Het podium wil er zijn voor alle Amsterdammers en positioneert zich als het podium voor nieuw publiek in Amsterdam.

De commissie beoordeelt de spreiding als zwak. Theater Bellevue is als podium gevestigd in het centrum van de stad, waar alle activiteiten plaatsvinden. Daarmee draagt het podium weinig bij aan de spreiding van het cultuuraanbod en publieksbereik in de stad.

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Theater Bellevue te honoreren voor het gevraagde bedrag van € 1.232.532 per jaar.